Szarlotka
| deser | |
 Typowa polska szarlotka – masa jabłkowa na kruchym cieście, pokryta warstwą piany z białek i warstwą ciasta startego na tarce | |
| Inne nazwy | jabłecznik |
|---|---|
| Rodzaj | |
| Kuchnia | |
| Miejsce powstania | |
| Obróbka żywności | |
| Składniki | |
| ciasto kruche i owoce (jabłka) | |
Szarlotka – wyrób cukierniczy w postaci placka z ciasta kruchego i owoców, zazwyczaj jabłek. W przypadku zastosowania jabłek, stosowane są zamiennie – zależnie od regionu Polski – nazwy „szarlotka” i jabłecznik[1][2].
Według polskich podręczników do gastronomii, jabłeczniki (szarlotki) to placki z nadzieniem z kwaśnych jabłek, znajdującym się między dwiema warstwami ciasta kruchego (w tym półkruchego)[3]. Powierzchnię takich „podręcznikowych” jabłeczników wykańcza się pomadą, gruboziarnistym cukrem kryształem i bitą śmietanką lub cukrem pudrem[3]. Gotowy placek kroi się przed podaniem na kwadratowe kawałki[3].
Jabłka na szarlotkę mogą być surowe (w kawałkach) lub przetworzone. Do jabłek w polskiej szarlotce dodawane są przyprawy korzenne, najczęściej cynamon[3][1], czasem też goździki[4]. Jabłecznik często podaje się gdy jest jeszcze gorący, z lodami waniliowymi[5].
Oprócz jabłek, do przygotowania szarlotki używać można gruszek, brzoskwiń, moreli, śliwek i innych owoców, a jako dodatku rodzynek.
W dawnej kuchni polskiej marmoladę jabłkową przekładano innymi owocami lub konfiturami[2]. Zamiast kruchego ciasta stosowano chleb, grzanki lub sucharki[2].
Charlotte russe[edytuj | edytuj kod]
Geneza szarlotki sięga charlotte russe – francuskiego deseru przypisywanego Marie-Antoine’owi Carême’owi (1784-1833)[1]. Pierwotnie wyrób nie zawierał jabłek – składał się z kremu bawarskiego i biszkoptów (kocich języczków)[1]. Carême nazwał to danie na cześć cara Aleksandra I i jego przyszłej szwagierki – księżniczki Charlotty Hohenzollern[1].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Katarzyna Szarek. Zmysłowa szarlotka. „Mistrz branży”. Wrzesień 2022, s. 32–35. Wydawnictwo „Grupa 69”. ISSN 2084-8439. Zob. też wersja html.
- ↑ a b c Kanon kuchni polskiej: kuchnia polska: tradycja, teraźniejszość, wspólnota. Karol Krajewski (redakcja), Jarosław Dumanowski i Maciej Nowicki (wybór na podstawie). Warszawa: Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi, grudzień 2019, s. 215–218. ISBN 978-83-956204-0-9.
- ↑ a b c d V.2. „Ciasta kruche”: „Wyroby z ciasta kruchego”. W: Krystyna Flis, Aleksandra Procner: Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem: podręcznik dla technikum. Część 2. Wyd. XVIII. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2009, s. 123, 125–126. ISBN 978-83-02-02862-5 (część 2), ISBN 978-83-02-03170-0 (całość).
- ↑ Anna Komorowska: Domowa szarlotka: przepis Anny Komorowskiej. beszamel.se.pl / Grupa ZPR Media, 2021-03-29. [dostęp 2023-12-04].
- ↑ Szarlotka na ciepło z lodami - jak zrobić?. Winiary/Nestle Polska SA. [dostęp 2021-03-13].