Surjawarman I
Surjawarman I (ur. ? zm. ok. 1048) – król Imperium Khmerskiego od ok. 1010 do ok. 1048.
| władca imperium khmerskiego | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Data śmierci | ok. 1048 |
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Prawdopodobnie pochodził z wysoko postawionej rodziny urzędniczej lub był spokrewniony z książętamy syjamskimi[1]. Z inskrypcji na murach świątyń w Angkor wynika, że konflikt i walka o wpływy pomiędzy rodziną królewską a urzędnikami narastał od dłuższego czasu. Surjawarman I, który w 1002 roku pokonał panującego wówczas króla Udajaditjawarmana I, po trwających do około 1010 roku walkach z następcą Udajaditjawarman I Dżajawirawarmanem i wkroceniu do stolicy został królem[2].
Na początku swojego panowania w ciągu jednej kampanii podbił cały Syjam[2]. Szacuje się, iż za jego panowania liczba miast rządzonych przez Khmerów wzrosła ponad dwukrotnie[1].
Ustanowiona przez niego dynastia trwała do około 1080 roku. Pierwszym następcą Surjawarman I został jego syn Udajaditjawarman II, panujący do 1065 roku, a następnie kolejny syn Harszawarman III[3]. Surjawarman I rozszerzył obszary imperium na zachód o cześć królestwa Dwarawati aż do Lop Buri, na wschód od delty Mekongu.
Uczynił z buddyzmu religię państwową[4].
Jego największym osiągnięciem budowlanym była prawdopodobnie budowa największego w całym imperium zbiornika wodnego Zachodniego Barayu o wymiarach 8 na 2,1 km. Za jego panowania rozpoczęto prace na budową kompleksu świątynnego Preah Khan Kompong Svay, a także rozbudowano świątynie Banteay Srei, Wat Ek Phnom, Phnom Chisor, Preah Vihear. Za jego panowania ukończono świątynie Phimeanakas i kontynuowano prace przy Ta Keo (w obu przypadkach pracę rozpoczął Dżajawarman V)[1], pierwszej khmerskiej świątyni z piaskowca[2][5]. Doszło też do znacznej rozbudowy stolicy[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Cambodia - Angkorean civilization | Britannica [online], www.britannica.com [dostęp 2023-05-06] (ang.).
- ↑ a b c d John Audric, Angkor i imperium khmerskie, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1972, s. 42-43, ISBN 83-06-00090-0 [dostęp 2023-05-05] (ang. • pol.).
- ↑ Ooi Keat Gin (red.): SOUTHEAST ASIA A Historical Encyclopedia, from Angkor Wat to East Timor. Santa Barbara, California - Denver, Colorado - Oxford, Wielka Brytania: ABC-Clio, 2004, s. 1279-1281. ISBN 1-57607-770-5. (ang.).
- ↑ Praca zbiorowa: Wielka Historia Świata - Cywilizacje Azji - Dolina Indusu - Indie - Kambodża. T. 5. Poznań: Polskie Media Amer.Com, 2005, s. 247. ISBN 83-7425-030-5.
- ↑ Charles F. W. Higham: Encyclopedia of Ancient Asian Civilizatnsio. Nowy Jork: Facts On File, 2004, s. 359-360. ISBN 0-8160-4640-9. (ang.).