Staw krzyżowo-biodrowy

Staw krzyżowo-biodrowy (łac. articulatio sacroiliaca) – u człowieka staw płaski tworzony przez kość krzyżową i kość biodrową, o niewielkiej ruchomości, wzmocniony silnymi więzadłami.

Powierzchnie stawowe tworzy powierzchnia uchowata kości biodrowej (facies aurticularis ossis ilii) oraz powierzchnia uchowata kości krzyżowej (facies auricularis ossis sacri). Pokryte są one przez chrząstkę włóknistą, a między nimi znajduje się wąska szczelina stawowa.

Staw posiada torebkę stawową o krótkich włóknach, która w niewielkim stopniu blokuje kości przed przemieszczaniem się. Z tego względu wewnątrz stawu występują dodatkowe więzadła krzyżowo-biodrowe międzykostne – ligg. sacroiliaca interossa, a na zewnątrz stawu odpowiednio więzadła krzyżowo-biodrowe brzuszne – ligg. sacroiliaca ventrale oraz więzadła biodrowo-krzyżowe grzbietowe (ligg. sacroiliaca dorasalia).

Pośrednio staw wzmacniają więzadła:

  • biodrowo-lędźwiowe (lig. iliolumbale),
  • krzyżowo-guzowe (lig. sacrotuberale),
  • krzyżowo-kolcowe (lig. sacrospinale).

Staw krzyżowo-biodrowy jest wzmocniony bardzo silnym aparatem więzadłowym, przez co ruchy w tym stawie są minimalne; czynnościowo jest to połączenie podobne do spojenia.