Stanisław Jensen
 | |
 chorąży pilot | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | 1 pułk lotniczy, |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
     | |
.svg){kind=small}
Stanisław Cyprian Jensen (ur. 26 września 1906 w Mińsku Mazowieckim, zm. 17 lutego 1984 w Warszawie) – chorąży pilot Wojska Polskiego, pilot doświadczalny i sanitarny, kawaler Virtuti Militari.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn Władysława i Heleny z Zieleniewskich. W 1923 roku ukończył gimnazjum matematyczno-przyrodnicze i rozpoczął praktyki w fabryce K. Rudzki i S-ka w Mińsku Mazowieckim. Ukończył kursy doszkalające i podjął pracę w biurze konstrukcyjnym tej fabryki. Od października 1927 roku odbywał zasadniczą służbę wojskową. Otrzymał przydział do 1 pułku lotniczego, gdzie ukończył szkołę podoficerską i szkołę mechaników. Jego fascynacja lotnictwem została zauważona przez przełożonych, na skutek czego został włączony do grupy, która od maja do czerwca przechodziła szkolenie w Centralnej Szkole Podoficerów Pilotów Lotnictwa w Bydgoszczy. Od 14 grudnia 1928 roku służył jako pilot w 11 eskadrze lotniczej w 1 pl. Służbę zasadniczą zakończył w 1929 roku ale już w 1930 r., na jego wniosek, został przyjęty do służby zawodowej w WP, otrzymując przydział do 64 eskadry liniowej we Lwowie. Służył tam w charakterze instruktora w lotach bez widoczności i nocnych[1].
W 1934 roku powrócił do służby w 1 pl, a konkretnie w 212 eskadrze bombowej nocnej. Po włączeniu tej jednostki do Brygady Bombowej w jej składzie wziął udział w kampanii wrześniowej[2]. 4 września uczestniczył w bombardowaniu mostu pontonowego na Warcie w rejonie wsi Rychłocice, jego załoga była jedyną, która powróciła z tej misji[3]. 13 września wykonywał lot na rozpoznanie niemieckich jednostek w rejonie Włodzimierz Wołyński–Chełm–Hrubieszów–Lubartów–Zamość, który zakończył się zbombardowaniem wykrytych oddziałów Wehrmachtu[4].
Po ataku ZSRR na Polskę 17 września przeleciał granicę rumuńską i przez Czerniowce dotarł do Bukaresztu. Udało mu się uniknąć internowania i drogą morską przedostać się (przez Bejrut) do Marsylii. We Francji otrzymał przydział do jednostki lotniczej w Istres, a następnie został przeniesiony do Paryża. W grudniu 1939 roku zdecydował się jednak na przejazd do Wielkiej Brytanii, gdzie przybył 16 grudnia. Otrzymał numer służbowy RAF 780044[5] i przydział do 301 dywizjonu bombowego Ziemi Pomorskiej. W nocy z 14 na 15 września 1940 roku wziął udział w pierwszej operacji jednostek bombowych Polskich Sił Powietrznych. Na samolocie Fairey Battle GR-G (nr ser. L5556) bombardował barki i statki desantowe zgromadzone w porcie Bolougne[6][7]. Kolejny lot bojowy, również na samolocie GR-G, wykonał 9 października na bombardowanie barek oraz statków w porcie Calais[8].
Przeszedł przeszkolenie na samolotach Vickers Wellington i 22 grudnia 1940 roku wziął udział w wyprawie bombowej, której celem były zbiorniki z paliwem w porcie Antwerpia[9]. W nocy z 17 na 18 kwietnia 1941 roku wziął udział w bombardowaniu Berlina (Wellington GR-J, nr ser. Rl459)[10].
Po ukończeniu tury lotów bojowych został skierowany do szkoły lotniczej w Newton, gdzie pełnił funkcję instruktora. Następnie wszedł w skład eskadry „C” 138 dywizjonu specjalnego przeznaczenia RAF i wykonywał loty z zaopatrzeniem dla organizacji podziemnych w Europie. Jesienią 1942 roku wykonał długotrwały lot do okupowanej Polski, po powrocie silniki jego Halifaxa zatrzymały się podczas lądowania z braku paliwa[11]. Podczas innego lotu, na skutek ataków niemieckiego nocnego myśliwca, został ciężko ranny. W konsekwencji spędził siedem tygodni w kanadyjskim szpitalu[12].
W nocy z 12 na 13 kwietnia 1943 roku, podczas swojego 67. lotu bojowego na zrzut zaopatrzenia dla francuskiego ruchu oporu, jego samolot został uszkodzony ogniem artylerii przeciwlotniczej i lądował w rejonie Caen. Po kilkudniowym ukrywaniu się dostał się do niemieckiej niewoli. Został przewieziony do Paryża, skąd trafił do szpitala dla jeńców wojennych we Frankfurcie nad Menem. Był więziony w więzieniu śledczym we Frankfurcie, a następnie w obozach koncentracyjnych Sachsenhausen, Flossenbürg i Dachau. Został ewakuowany z innymi więźniami, przez Zineburg i Bremę trafił do Pas w Tyrolu. Został dołączony do grupy zakładników stworzonej przez Ernsta Kaltenbrunnera[13]. W maju 1945 r. został oswobodzony przez oddziały 5 Armii amerykańskiej i ewakuowany do Włoch. Został przewieziony na leczenie do Wielkiej Brytanii, służbę wojskową zakończył w stopniu chorążego pilota[14].
Po zakończeniu wojny powrócił do Polski, gdzie z powodów politycznych był represjonowany i uniemożliwiono mu pracę w lotnictwie. Znalazł pracę w Fabryce Sygnałów Kolejowych w Krakowie, w 1948 r. został przeniesiony do Zarządu Przemysłu Wyrobów Blaszanych na stanowisko naczelnika Wydziału Kontroli Technicznej. W 1952 roku został zatrudniony Departamencie Techniki Ministerstwa Przemysłu Drobnego i Rzemiosła, skąd w 1954 r. przeszedł do Centralnego Zarządu Przemysłu Terenowego[14]. Od września 1956 roku rozpoczął pracę jako pilot kieleckiego Zespołu Lotnictwa Sanitarnego, a 1 października 1957 r. przeszedł do pracy w warszawskim Zespole Lotnictwa Sanitarnego. Pełnił tam funkcję instruktora i kierownika wyszkolenia[15].
28 lutego 1967 roku przeszedł na emeryturę. Na 52 typach samolotów wylatał 8138 godzin, w tym 1984 godziny w nocy. Był członkiem Aeroklubu Warszawskiego oraz Klubu Seniorów Lotnictwa w Warszawie[14]. Zmarł w Warszawie 17 lutego 1984 roku, został pochowany na cmentarzu Północnym (kwatera W-II-8, rząd 2, grób 3)[16]. Jego grób został wpisany do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski[17].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Virtuti Militari nr 9062,
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie),
- Medal Lotniczy (czterokrotnie),
- Distinguished Flying Medal,
- Polowa Odznaka Pilota.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jędrzejewski 2014 ↓, s. 295.
- ↑ Pawlak 1991 ↓, s. 177.
- ↑ Pawlak 1991 ↓, s. 181.
- ↑ Pawlak 1991 ↓, s. 185.
- ↑ Krzystek 2012 ↓, s. 248.
- ↑ Sojda, Śliżewski, Hodyra 2016 ↓, s. 622.
- ↑ Hodyra 2016 ↓, s. 18.
- ↑ Sojda, Śliżewski, Hodyra 2016 ↓, s. 636.
- ↑ Hodyra 2016 ↓, s. 24.
- ↑ Hodyra 2016 ↓, s. 29.
- ↑ Olejko, Mroczkowski 2011 ↓, s. 81.
- ↑ Konieczny, Malinowski 1988 ↓, s. 50.
- ↑ Die Befreiung der Sonder- und Sippenhäftlinge in Südtirol. MythosElser. [dostęp 2021-06-03]. (pol.).
- ↑ a b c Konieczny, Malinowski 1988 ↓, s. 51.
- ↑ Jędrzejewski 2014 ↓, s. 296.
- ↑ Stanisław Cyprian Jensen. Niebieska Eskadra. [dostęp 2021-05-24]. (pol.).
- ↑ Jensen Stanisław. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2021-07-12]. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Piotr Hodyra: 301 Dywizjon Bombowy 1940-1943. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2016. ISBN 978-83-7020-664-2. OCLC 971435802.
- Jerzy Jędrzejewski: Polscy piloci doświadczalni. Warszawa: Wydawnictwa Naukowe Instytutu Lotnictwa, 2014. ISBN 978-83-63539-05-4. OCLC 883576680.
- Jerzy R. Konieczny, Tadeusz Malinowski: Mała encyklopedia lotników polskich. T. Tomik II. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1988, seria: Biblioteczka Skrzydlatej Polski. ISBN 83-206-0734-5. OCLC 750788921.
- Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
- Jerzy R. Konieczny, Tadeusz Malinowski: Mała encyklopedia lotników polskich. T. Tomik II. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1988, seria: Biblioteczka Skrzydlatej Polski. ISBN 83-206-0734-5. OCLC 750788921.
- Andrzej Olejko, Krzysztof Mroczkowski: Szachownice nad okupowaną Europą. Rzeszów: Wydawnictwo Libra, 2011. ISBN 978-83-89183-69-9. OCLC 741408584.
- Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w Wojnie Obronnej 1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1991. ISBN 83-206-0795-7. OCLC 830072566.
- Grzegorz Sojda, Grzegorz Śliżewski, Piotr Hodyra: Ci cholerni Polacy! : Polskie Siły Powietrzne w Bitwie o Anglię. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2016. ISBN 978-83-7020-625-3. OCLC 1004941915.