Spartak Ngjela

Spartak Ngjela
Data i miejsce urodzenia

11 lipca 1948
Tirana

Minister sprawiedliwości
Okres

od 11 marca 1997
do 25 lipca 1997

Przynależność polityczna

Partia Ruchu Legalności

Poprzednik

Kristofor Peçi

Następca

Thimio Kondi

Faksymile

Spartak Ngjela (ur. 11 lipca 1948 w Tiranie[1]) – albański polityk i prawnik, w roku 1997 minister sprawiedliwości w rządzie Bashkima Fino, więzień polityczny.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn działacza komunistycznego i byłego ministra handlu Kiço Ngjeli (1917-1992). Ukończył gimnazjum Petro Nino Luarasi w Tiranie, a w 1970 ukończył studia prawnicze na Wydziale Nauk Politycznych i Prawnych Uniwersytetu Tirańskiego[2]. Po studiach podjął pracę w biurze pomocy prawnej we Wlorze i w Durrësie[3][2]. W 1972 został przeniesiony do Prokuratury Okręgowej we Wlorze. W 1973 powrócił do Tirany i rozpoczął pracę naukową w Instytucie Historii[3]. Po aresztowaniu jego ojca, 15 listopada 1975 został uwięziony wraz z najbliższą rodziną. 31 marca 1976 Sąd Okręgowy w Tiranie skazał go na 7 lat więzienia za prowadzenie agitacji skierowanej przeciwko władzy ludowej i działalność w organizacji kontrrewolucyjnej[1]. Ponowny proces Ngjeli odbył się w 1979 przed Sądem Okręgowym w Fierze. Tym razem został skazany na 10 lat więzienia, następnie karę podwyższono do 13 lat[3]. Karę odbywał w więzieniu w Burrelu. Opuścił więzienie w 1990, a jego ojciec rok później[2]. W latach 1991-1997 Spartak Ngjela wykonywał zawód adwokata.

Do 1996 należał do Partii Demokratycznego Sojuszu, by w 1996 przenieść się do monarchistycznej Partii Ruchu Legalności[1]. W czasie kryzysu piramidowego otrzymał tekę ministra sprawiedliwości w rządzie Bashkima Fino. Jedną z pierwszych jego decyzji było amnestionowanie wszystkich więźniów osadzonych w więzieniach albańskich[4]. Funkcję ministra pełnił przez cztery miesiące i ponownie powrócił do zawodu adwokata.

W 2001 związał się z Demokratyczną Partią Albanii i jako jej przedstawiciel w wyborach 2001 zdobył mandat deputowanego do parlamentu z okręgu Tirana, uzyskując 6297 głosów[3]. W parlamencie pełnił funkcję wiceprzewodniczącego komisji konstytucyjnej. Ponownie dostał się do parlamentu po wyborach 2005[1]. W latach 2005-2006 przewodniczącego komisji administracji publicznej i praw człowieka. 12 grudnia 2008 założył partię Ligj dhe Drejtësi (Prawo i Sprawiedliwość), której jest przewodniczącym.

W roku 2011 opublikował pierwszy tom pamiętników, w którym opisywał życie Bllokmenów - kierownictwa albańskiej partii komunistycznej, mieszkającego w zamkniętej części Tirany (tzw. Blloku).

Dzieła[edytuj | edytuj kod]

Powieści[edytuj | edytuj kod]

  • 1994: Shpella e vrasjes
  • 1999: Helena R
  • 2018: Hakmarrja e një gruaje

Eseje[edytuj | edytuj kod]

  • 2006: Reformë shqiptare : shmangia e karakterit tiranik të politikës
  • 2015: Pesë leksione për konstitucionalizmin

Pamiętniki[edytuj | edytuj kod]

  • 2011-2013: Përkulja dhe rënia e tiranisë shqiptare 1957-2010 (3 tomy)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet : anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 196.
  2. ↑ a b c Rrëfimi i Spartak Ngjelës: Katerina, vdiq aty ndaj mesnate në shpellë, në krahët e komandant Markut, nga hemoragjia që s’i pushoi deri në fund [online], gazetatema.net, 2022 (alb.).
  3. ↑ a b c d Azem Qazimi: Fjalor Enciklopedik i Viktimave te Terrorit Komunist, vol.6. Tirana: 2017, s. 95. ISBN 978-9928-168-01-6. (alb.).
  4. ↑ Fred Abrahams: Modern Albania: From Dictatorship to Democracy in Europe. NYU Press, 2016, s. 204. ISBN 978-1-4798-3809-7.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Ministrowie sprawiedliwości Albanii
Księstwo Albanii
Republika Albanii
Królestwo Albanii
Królestwo Albanii (protektorat włoski i okupacja niemiecka)
Ludowa Republika Albanii
Republika Albanii

Albania

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Spartak_Ngjela&oldid=73066742”