Pirargyryt
 Pirargyryt z Zacatecas, Meksyk (2,0 x 1,7 x 1,2 cm) | |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Inne nazwy | pirargityt, pyrargyryt |
|---|---|
| Skład chemiczny | antymonowa siarkosól srebra |
| Twardość w skali Mohsa | 2,5-3 |
| Przełam | muszlowy |
| Łupliwość | wyraźna |
| Układ krystalograficzny | trygonalny |
| Gęstość minerału | 5,85 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa | ciemnoczerwona |
| Rysa | wiśniowoczerwona |
| Połysk | diamentowy, metaliczny |
Pirargyryt (pirargityt, pyrargyryt) – minerał z gromady siarkosoli. Podobnie jak proustyt, jest kruszcem srebra. Należy do grupy minerałów bardzo rzadkich.
Nazwa pochodzi od gr. pyr = ogień i argyros = srebro; nawiązuje do barwy minerału i jego składu chemicznego.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Właściwości[edytuj | edytuj kod]
Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju słupkowym, (trygonalne słupy), romboedry, skalenoedry. Tworzy zbliźniaczenia i pseudomorfozy. Znanych jest ponad 80 różnych form tego minerału. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych tworzy dendryty i naloty. Bardzo łatwo pomylić go można z proustytem, jest z nim izostrukturalny – podobnie jak on ciemnieje pod wpływem światła. Łatwo się topi i rozpuszcza w kwasie azotowym. Współwystępuje z proustytem, argentytem, stephanitem, galeną, rodochrozytem, kalcytem, kwarcem. Często zawiera domieszki arsenu.
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Występuje w żyłach kruszcowych. Jest składnikiem utworów hydrotermalnych.
Miejsca występowania:
- Na świecie: Peru, Chile, Meksyk, Słowacja, Czechy, Hiszpania, Niemcy, Włochy, USA, Boliwia, Rumunia.
- W Polsce: został stwierdzony w okolicach Kowar i Grudnej na Dolnym Śląsku.
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
- ważne źródło otrzymywania srebra – 60% Ag,
- minerał poszukiwany przez kolekcjonerów.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Leksykon Przyrodniczy – Minerały i kamienie szlachetne, „Horyzont” 2002
- J. Parafiniuk: Minerały systematyczny katalog 2004, TG ”Spirifer” W-wa 2005
- A. Bolewski: Mineralogia szczegółowa, Wyd. Geolog. 1965
- A. Bolewski, A. Manecki: Mineralogia szczegółowa, Wyd. PAE 1993
- W. Schumann: Minerały świata, O. Wyd. ”Alma – Press” 2003