Orszoł prążkowany
| Trichius fasciatus | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Podplemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek | orszoł prążkowany | ||
| Synonimy | |||
| |||
Orszoł prążkowany (Trichius fasciatus) – gatunek chrząszcza z rodziny poświętnikowatych i podrodziny kruszczycowatych.
Osiąga długość 9–14 mm. Na czarnych: głowie, przedpleczu, tarczce, pygidium i spodzie ciała występuje gęste, żółte owłosienie, a na przedpleczu i pygidium także białokremowe, aksamitne plamy. Pokrywy mają tło żółtopomarańczowe do brunatnożółtego z przyciemnionym szwem oraz czarny wzór z plam o zmiennej formie i układzie[1]. Ubarwienie to jest przykładem mimikry batesowskiej – orszoł upodabnia się do wyposażonych w żądło trzmieli w celu ochrony przed drapieżnikami[2]. Samicę można odróżnić od innych europejskich orszołów po głęboko wciętym pygidium, natomiast samca po budowie narządów kopulacyjnych. Samica od samca różni się m.in. silniej punktowanym nadustkiem i szerszymi goleniami przedniej pary odnóży[1].
Samice składają jaja w rozkładającym się drewnie drzew liściastych, którym przez 2 lata żywią się larwy. Owady dorosłe spotyka się na pobrzeżach lasów, polanach i porębach, najczęściej w czerwcu i lipcu[3]. Żywią się nektarem ostów, jeżyn, głogów, potrafią zjadać również inne części roślin[potrzebny przypis]. Aktywne są w dni słoneczne[3].
Owad eurosyberyjski[3]. W Europie rozsiedlony od Hiszpanii na zachodzie po Wielką Brytanię, Norwegię i Półwysep Kolski na północy oraz Włochy i Bałkany na południu. W Azji znany z Zakaukazia, Syberii (prócz tundry) i Japonii[3][1]. W Polsce preferuje pogórza i góry, na niżu występując tylko lokalnie[3].
W 2005 umieszczony został na „Czerwonej liście gatunków zagrożonych Republiki Czeskiej. Bezkręgowce” jako gatunek narażony[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Zdzisława Stebnicka: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 28b Żukowate – Scarabaeidae grupa podrodzin: Scarabaeidae pleurosticti. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1978, s. 46.
- ↑ Richard Comont: RSPB Spotlight Bumblebees. London, New Delhi, New York, Sydney: Bloomsbury Publishing, 2017.
- ↑ a b c d e B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Scarabaeoidea, Dascilloidea, Byrrhoidea i Parnoidea.. „Katalog Fauny Polski,”. XXIII (9), 1983.
- ↑ Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Eisenreich W., Handel A., Zimmer U.: Rozpoznawanie roślin i zwierząt. Praktyczny przewodnik. Warszawa: Elispa Sp. z o.o., 2005, s. 318. ISBN 83-7265-073-X.