Niechłód
| wieś | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) | 387[2] |
| Strefa numeracyjna | 65 |
| Kod pocztowy | 64-115[3] |
| Tablice rejestracyjne | PLE |
| SIMC | 0376969 |
Położenie na mapie gminy Święciechowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
 51°51′20″N 16°23′45″E/51,855556 16,395833[1] | |
Niechłód – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie leszczyńskim, w gminie Święciechowa.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś pierwotnie związana była z Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XII wieku. Wymieniona po raz pierwszy w dokumencie zapisanym po łacinie z 1230 datowanym na 1181 jako Nechlod, 1258 Nechlod, 1437 Nyechlod, 1501 Nyechod, 1505 Nyechloth, 1566 Niechlov[4].
Początkowo wieś była własnością klasztorną należącą do benedyktynów z Lubinia. Falsyfikat wystawiony około 1230 mówi o tym, że w 1181 książę wielkopolski Władysław III Laskonogi wśród posiadłości benedyktynów lubińskich wymienił m.in. wieś Niechłód, która podlegała setnikowi w Kuszkowie. W 1258 kolejny książę wielkopolski Bolesław Pobożny wymienił wieś w wystawionym przez siebie dokumencie, która znajdowała się wśród posiadłości tychże benedyktynów[4].
Miejscowość później stała się własnością lokalnej szlachty wielkopolskiej Niechłodzkich, Gołanickich oraz Kawieckich. W 1420 Olbracht Niechłodzki toczył proces sądowy z Janem i Pietraszem Szelewskim, w którym dowodził, że swoje dobra posiadał „pod królem”, tzn. w Koronie Królestwa Polskiego. Od 1426 miejscowość była siedzibą własnej parafii. W 1495 leżała w powiecie wschowskim Korony Królestwa Polskiego. W latach 1492-1497 jako właściciel we wsi odnotowany został sędzia wschowski Jan Gołanicki, który w 1492 wraz z sołtysem Marcinem oraz swymi kmieciami z Niechłodu zobowiązał się płacić szlachciance Dorocie z Grobi dożywotnio 16 grzywien rocznie. W 1497 właścicielami we wsi byli Maciej Kawiecki oraz Jan Gołanicki. W 1498 syn Macieja Jan Sowiński z wyroku sądu, wraz z braćmi przyrodnimi Piotrem, Tomaszem, Andrzejem, Maciejem, Wojciechem oraz Mikołajem, miał dokonać podziału dóbr nabytych z zastrzeżeniem prawa wykupu w Niechłodzie. W 1505 Mikołaj Gołaniecki wraz z matką Dorotą wydzierżawił na 4 lata wieś Niechłód Piotrowi Rydzyńskiemu za 120 grzywien. W 1510 miejscowość leżała w dekanacie Wschowa[4].
Wieś odnotowują historyczne regesty podatkowe. W 1531 miał w niej miejsce pobór od 10 łanów oraz 1,5 łana sołtysiego. W 1535 miał miejsce we wsi pobór od 10 łana, 1,5 łana sołtysiego oraz karczmy. W 1563 odbył się pobór od 17,5 łana, 5 komorników, karczmy dziedzicznej oraz wiatraka dorocznego. W 1564 odnotowano 12 łanów. W 1566 miał miejsce pobór od 17,5 łana, wiatraka dziedzicznego, 6 zagrodników oraz karczmy dziedzicznej. W 1579 odbył się pobór od 21 łanów, 4 zagrodników z rolami, 4 komorników z inwentarzem, 7 komorników bez inwentarza, sołtysa z 2 łanami, 2 rzemieślników oraz od 4 wiatraków[4].
W 1921 roku stacjonowała tu placówka 17 batalionu celnego.
W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Niechłód, po jej zniesieniu w gromadzie Święciechowa. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa leszczyńskiego.
Obecnie[edytuj | edytuj kod]
W Niechłodzie jest sala wiejska, ochotnicza straż pożarna, klub honorowych dawców krwi, bar "Krasnoludek", sklep spożywczo-przemysłowy.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- kościół pw. Wszystkich Świętych z XVII w. z barokowym ołtarzem i kwadratową wieżą, grobowiec rodziny Bojanowskich z XVIII/XIX w. oraz mur kamienny wokół kościoła z początków XIX wieku.
- pałac Bojanowskich z przełomu XVIII i XIX wieku, który znajduje się w Parku o kształcie trapezu o powierzchni 3,5 ha.
Urodzeni[edytuj | edytuj kod]
-
Pałac w Niechłodzie -
Widok pałacu przed 1912
_(cropped).jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 86392
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 819 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d Gąsiorowski 1993 ↓, s. 250-251.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Antoni Gąsiorowski: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. III, (L – Q), zeszyt 1, hasło „Niechłód”. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (PTPN), 1993, s. 250-251.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Niechłód w „Słowniku historyczno-geograficznym województwa poznańskiego w średniowieczu”
- Niechłód, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 44.
- Niechłód, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 375.
