Mnemosyne (mitologia)
| bogini pamięci | |
 Jacob de Wit: Jowisz i Mnemosyne | |
| Inne imiona | Mnemozyna, Mnemosyna |
|---|---|
| Występowanie | |
| Teren kultu | |
| Rodzina | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Dzieci | Erato, Euterpe, Kalliope, Klio, Melpomene, Polihymnia, Talia, Terpsychora, i Urania |
Mnemosyne (także Mnemozyna, Mnemosyna, Pamięć; stgr. Μνημοσύνη Mnēmosýnē ‘pamięć’, łac. Moneta) – w mitologii greckiej tytanida, bogini i uosobienie pamięci.
Należała do pierwszego pokolenia tytanów i tytanid[1][2]. Uchodziła za córkę Uranosa i Gai[1][3][4]. Była siostrą tytanów (Hyperiona, Japeta, Kojosa, Kriosa, Kronosa, Okeanosa) i tytanid (Fojbe, Rei, Tei, Temidy, Tetydy) oraz cyklopów niebiańskich (Argesa, Brontesa, Steropesa) i hekatonchejrów (Ajgajona, Gygesa, Kottosa)[4][5]. Z bogiem Zeusem (połączył się z nią w Pierii w ciągu kolejnych dziewięciu nocy) miała córki (Erato, Euterpe, Kalliope, Klio, Melpomene, Polihymnię, Talię, Terpsychorę i Uranię), które były muzami olimpijskimi[3][6][7].
Przed wyrocznią Trofoniosa w Lebadei w Beocji istniało Źródło Pamięci (Mnemosyne)[8].
Imieniem tytanidy nazwano jedną z planetoid – (57) Mnemosyne oraz motyla z rodziny paziowatych – niepylak mnemozyna (Parnassius mnemosyne).
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Vojtech Zamarovský: Bohovia a hrdinovia antických bájí. Bratislava: Perfekt a.s., 1998, s. 441. ISBN 80-8046-098-1. (słow.).; polskie wydanie: Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej (Encyklopedia mitologii antycznej, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej).
- ↑ Carlos Parada: Titans (First generation, offspring of Uranus and Gaia). maicar.com. [dostęp 2010-04-28]. (ang.).
- ↑ a b Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 238. ISBN 83-04-04673-3.
- ↑ a b Początki świata. W: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 40–41. ISBN 83-7391-077-8.
- ↑ Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Jerzy Łanowski (red.), Maria Bronarska (tłum.), Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 357, ISBN 978-83-04-04673-3, OCLC 297685612.
- ↑ Bogowie olimpijscy. W: Jan Parandowski: Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1989, s. 53–54. ISBN 83-210-0677-9.
- ↑ Wyżyna olimpijska. W: Zygmunt Kubiak, op.cit., s. 145. ISBN 83-7311-077-8.
- ↑ Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Jerzy Łanowski (red.), Maria Bronarska (tłum.), Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 207, ISBN 978-83-04-04673-3, OCLC 297685612.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Aaron J. Atsma: Mnemosyne. theoi.com. [dostęp 2010-04-17].
- Mnemosyne. mythindex.com. [dostęp 2010-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-15)]. (ang.).
- Hezjod: Narodziny bogów (Theogonia); Prace i dni; Tarcza. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999. ISBN 83-7255-040-9.
- Władysław Kopaliński: Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003, s. 782. ISBN 83-7399-022-4.
- Mała encyklopedia kultury antycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 492. ISBN 83-01-03529-3.
- Carlos Parada: Mnemosyne. maicar.com. [dostęp 2010-11-18]. (ang.).
- Oskar Seyffert: Dictionary of Classical Antiquities, 1894, s. 397: Mnemosyne. ancientlibrary.com. [dostęp 2011-01-13]. (ang.).
- William Smith: A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology: Mnemosyne. perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-04-30]. (ang.).
- Harry Thurston Peck: Harpers Dictionary of Classical Antiquities, 1898: Mnemosyne. perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-04-30]. (ang.).