Mistrzostwa świata w szybownictwie
Mistrzostwa świata w szybownictwie rozegrane zostały po raz pierwszy w 1937 w Wasserkuppe, Niemcy. Organizacją mistrzostw zajmuje się Międzynarodowa Federacja Lotnicza (FAI).
Ponieważ szybownictwo nie jest obecnie sportem olimpijskim, mistrzostwa świata FAI są najwyższym szczeblem współzawodnictwa w tym sporcie.
Szybownictwo było sportem demonstracyjnym w czasie letnich Igrzysk Olimpijskich w 1936 r. (przelot nad Alpami Hermana Schreibera). W planowanych na 1940 rok Igrzyskach w Helsinkach szybownictwo miało być jedną z konkurencji[a], po wojnie już nie wrócono do tego planu[b].
Mistrzostwa obecnie odbywają się (w większości kategorii) co dwa lata. Ponieważ liczba klas wzrosła, nie jest już praktycznie możliwe rozgrywanie mistrzostw we wszystkich klasach w jednym miejscu i czasie. Obecnie (2012) rozgrywane są mistrzostwa świata:
- w klasach 15 m, 18 m i otwartej (co 2 lata)
- w klasach Klub, Standard i Światowej (co 2 lata)
- w wyścigach szybowcowych (Grand Prix) (co 2 lata, od 2005)
- w akrobacji w klasach Advanced i Unlimited (co 2 lata, od 1985)
- kobiet w klasach Klub, Standard i 15 m (co 2 lata)
- juniorów w klasach Klub i Standard (co 2 lata)
Zawody (międzynarodowe) w akrobacji szybowcowej organizowane są przez Komisję Akrobatyczną FAI („Commission Internationale de Voltige Aerienne” – CIVA), ta sama komisja organizuje też zawody w akrobacji samolotów silnikowych[1]. Pozostałe (międzynarodowe) zawody organizowane są przez Komisję Szybowcową FAI („International Gliding Commission” – IGC)[2].
Ponieważ najlepsze warunki do lotów występują latem, w przypadku organizacji zawodów na Półkuli Południowej z reguły termin zawodów przesuwa się o około 6 miesięcy.
Inaczej niż w większości sportów, kobiety mogą (i to robią) startować w tych samych konkurencjach co mężczyźni, konkurując z nimi na tych samych zasadach. Organizowane są jednak w niektórych konkurencjach (dodatkowo, osobno i niezależnie) mistrzostwa świata kobiet dla lepszej popularyzacji sportu.
Zawody w różnych klasach mają charakter „czystego” współzawodnictwa pilotów (klasa światowa, ujednolicony sprzęt) lub – w różnych proporcjach – mieszanki współzawodnictwa pilotów i maszyn (np. w klasie otwartej). W klasie światowej wszyscy współzawodnicy startują na monotypie PW-5, z jednakową (wyrównywanie różnic wag pilotów balastem) masą. W klasie np. otwartej zachodzi dodatkowo porównywanie w praktyce najnowszych, bardzo drogich i egzotycznych (nieraz wyprodukowane jedynie pojedyncze egzemplarze, dostosowane na etapie projektowania do indywidualnych potrzeb pilotów[3]) szybowców. W chwili obecnej (2012) w klasie otwartej z punktu widzenia techniki jesteśmy np. świadkami zakwestionowania długoletniego trendu dążenia do maksymalnej rozpiętości skrzydeł (dochodzącej poprzednio do 30 m, co obecnie wydaje się stanowić granicę możliwości technicznych dla tej klasy) – w mistrzostwach w 2012 bardzo dobre wyniki osiągnęli piloci[4] używający najnowszych południowoafrykańskich szybowców JS-1 o rozpiętości „tylko” 21 m. Technika budowy szybowców na potrzeby zawodów stanowi aktualny szczyt osiągnięć w praktycznych konstrukcjach lotniczych mających na celu maksymalną ekonomię lotu – najnowsze konstrukcję samolotów pasażerskich (np. Boeing Dreamliner) używają rozwiązań używanych wcześniej rutynowo w wyczynowych konstrukcjach szybowcowych (jest to prawdopodobnie podobne do użycia rozwiązań powszechnych w konstrukcjach samochodów wyścigowych do „codziennej” motoryzacji).
Do ciekawostek należy zaliczyć fakt, że w mistrzostwach świata w akrobacji szybowcowej w 2012[5] wszyscy piloci używali szybowców polskiej produkcji.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Zwycięzcy, bez klasyfikacji kobiet, juniorów, Grand Prix i klasy 13,5 m[edytuj | edytuj kod]
Zestawienie sumaryczne zwycięzców w historii Mistrzostw[edytuj | edytuj kod]
- Najwięcej indywidualnych tytułów mistrzowskich, sumarycznie
| Kraj | Liczba tytułów | |
|---|---|---|
| Niemcy |  | 36[6] |
| Francja |  | 32[6] |
| Polska |  | 25[6] |
| Wielka Brytania |  | 22[6] |
- Najwięcej tytułów mistrzowskich, indywidualnie
| Zawodnik | Kraj | Liczba tytułów | |
|---|---|---|---|
| Sebastian Kawa | Polska | | 18[7] |
| Ingo Renner | Australia |  | 4[8] |
| George Lee | Wielka Brytania | | 3[9] |
| Helmut Reichmann | Niemcy | | 3[10] |
| Janusz Centka | Polska | | 3[11] |
| Michael Sommer | Niemcy | | 5[12] |
(W powyższych zestawieniach nie wzięto pod uwagę mistrzostw w akrobacji szybowcowej.)
- Krotni mistrzowie akrobacji
| Zawodnik | Kraj | Liczba tytułów | |
|---|---|---|---|
| Jerzy Makula | Polska | | 7[13] |
| Georgi Kaminski | Rosja |  | 3[14] |
| Michail Mamistow | Rosja | | 5[15] |
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Aerobatics. fai.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-03)]. Witryna CIVA.
- ↑ Gliding. fai.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-14)].Witryna IGC.
- ↑ Historia budowy szybowca Concordia (ang.).
- ↑ Witryna mistrzostw świata w szybownictwie 2012, Uwalde, Texas (ang.).
- ↑ Wyniki mistrzostw świata w akrobacji szybowcowej 2012 (ang.).
- ↑ a b c d Inne. Medale na skrzydłach. [dostęp 2017-08-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-06)].
- ↑ Sebastian Kawa. Medale na skrzydłach. [dostęp 2024-01-22].
- ↑ Ingo Renner. Medale na skrzydłach. [dostęp 2024-01-22].
- ↑ George Lee. Medale na skrzydłach. [dostęp 2024-01-22].
- ↑ Helmut Reichmann. Medale na skrzydłach. [dostęp 2017-08-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-10)].
- ↑ Janusz Centka. Medale na skrzydłach. [dostęp 2024-01-22].
- ↑ Michael Sommer. Medale na skrzydłach. [dostęp 2024-01-22].
- ↑ Jerzu Makula. Medale na skrzydłach. [dostęp 2024-01-22].
- ↑ Georgy Kaminskiy. Medale na skrzydłach. [dostęp 2024-01-22].
- ↑ Michail Mamistow. Medale na skrzydłach. [dostęp 2017-08-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-30)].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- 3rd FAI World Sailplane Grand Prix Final (ang.); w Gliding International, marzec 2010
- Zwycięzcy mistrzostw na stronie ussoaringteam.org. ussoaringteam.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-06)]. (ang.)