Miasteczko Krajeńskie

Miasteczko Krajeńskie
	miasto w gminie miejsko-wiejskiej
	; Centrum Miasteczka Krajeńskiego
	Herb
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	pilski
Gmina	Miasteczko Krajeńskie
Prawa miejskie	1457–1972, 2023
Burmistrz	Krzysztof Oświecimski
Powierzchnia	1,93 km²
Populacja (2022); • liczba ludności; • gęstość	; 1080; 560 os./km²
Strefa numeracyjna	67
Kod pocztowy	89-350
Tablice rejestracyjne	PP
	Położenie na mapie gminy Miasteczko Krajeńskie Miasteczko Krajeńskie
	Położenie na mapie Polski Miasteczko Krajeńskie
	Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Miasteczko Krajeńskie
	Położenie na mapie powiatu pilskiego Miasteczko Krajeńskie
	53°05′44″N 17°00′34″E/53,095556 17,009444
TERC (TERYT)	3019054
SIMC	0528132
	Urząd miejskiul. Dąbrowskiego 16; 89-350 Miasteczko Krajeńskie
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	BIP

Miasteczko Krajeńskie (dawniej Miasteczko Kraińskie; niem. Friedheim^[3], wcześniej Städtchen^[4]) – miasto w Polsce położone w województwie wielkopolskim, w powiecie pilskim, w gminie Miasteczko Krajeńskie.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Miasteczko Krajeńskie leży na historycznej Krajnie^[5]. Położone jest na południowy wschód od Piły, na północnym skraju Doliny Noteci^[6].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Prywatne miasto szlacheckie Miasteczko było własnością wojewody płockiego Piotra Potulickiego. Uzyskało prawa miejskie przed 1457 rokiem^[7]. Około 1580 roku leżało w powiecie nakielskim województwa kaliskiego^[8].

24 października 1940 stało się siedzibą nowo utworzonej wiejskiej gminy Miasteczko Kraińskie^[9], a w latach 1954–1972 znajdowała się tu siedziba gromady Miasteczko Krajeńskie^[10], choć samo Miasteczko Krajeńskie – jako miasto – do żadnej z nich nie należało.

1 stycznia 1973, w wyniku reformy administracyjnej kraju, Miasteczko Krajeńskie utraciło prawa miejskie^[11], zostając włączone jako wieś do gminy Białośliwie^[12]. Tym samym nazwa Miasteczko Krajeńskie zniknęła z mapy administracyjnej Polski. 1 stycznia 1992 w wyniku starań mieszkańców Miasteczko Krajeńskie stało się ponownie siedzibą reaktywowanej gminy Miasteczko Krajeńskie^[13].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.

1 stycznia 2023 miejscowość uzyskała status miasta^[14].

Odzyskanie praw miejskich (2023)[edytuj | edytuj kod]

27 września 2021 roku Rada Gminy przyjęła uchwałę w sprawie przeprowadzenia konsultacji społecznych z mieszkańcami w sprawie nadania statusu miasta miejscowości^[15]. Zarządzeniem z dnia 4.11.2021 wójt gminy określił termin konsultacji na dni 8-30 listopada 2021^[16]. W konsultacjach udział wzięło 337 osób z 3149 uprawnionych do głosowania mieszkańców gminy (frekwencja wyniosła 10,7%). Oddano 326 głosów ważnych i 11 nieważnych. Za nadaniem Miasteczku Krajeńskiemu statusu miasta było 268 osób, przeciwko było 40 głosujących, a 18 osób wstrzymało się od głosu^[17]. 1 stycznia 2023 doszło do przywrócenia statusu miasta^[18].

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Neogotycki kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego z 1899 roku – tutejsza parafia była ostatnią placówką wikariuszowską prymasa Polski kardynała Józefa Glempa,
Pomnik poległych i pomordowanych na rynku miejskim,
Zabytkowy dom szachulcowy z 1850/1851 r. na Placu Wolności,

Grób Michała Drzymały na cmentarzu miejskim,

Pozostałości cmentarza żydowskiego.

Wybrane zabytki Miasteczka Krajeńskiego
Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego
Pomnik poległych i pomordowanych
Dom szachulcowy
Grób Michała Drzymały

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Miasteczko, niem. Friedheim, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 287 .

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06] .
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 781 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Gemeinde- und Wohnplatzlexikon des Reichsgaus Danzig-Westpreussen, 1944
↑ Miasteczko, niem. Friedheim, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 287 .
↑ Miasteczko Krajeńskie. miasteczkokrajenskie.pl. [dostęp 2022-12-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-17)]. Cytat: W 1475 roku Miasteczko Krajeńskie jako jedyne miasto Krajny nie posiadało swojej parafii, należało do parafii Brzostowo. (pol.).
↑ Charakterystyka gminy - O gminie - Gmina - Miasto i Gmina Miasteczko Krajeńskie [online], www.miasteczkokrajenskie.pl [dostęp 2023-01-01] (pol.).
↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327
↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz, Warszawa: Indeksy, 2017, s. 251 .
↑ Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948, s. 131
↑ Uchwała Nr 24/18 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu wyrzyskiego; w ramach Zarządzenia Nr 9 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z 18 listopada 1954 w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z 5 października 1954 dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 1 grudnia 1954 r., Nr. 12, Poz. 63)
↑ Dz.U. 1972 nr 50 poz. 327
↑ Uchwała Nr XVIII/88/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie bydgoskim, „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 9 grudnia 1972 r., Nr. 17, Poz. 200” .
↑ Dz.U. z 1991 r. nr 115, poz. 497
↑ Dz.U. z 2022 r. poz. 1597
↑ Sputnik SoftwareS.S. Sp Sputnik SoftwareS.S., BIP – Urząd Gminy Miasteczko Krajeńskie: Uchwała Nr XXXII... [online], BIP – Urząd Gminy Miasteczko Krajeńskie [dostęp 2021-10-08] (pol.).
↑ Zarządzenie nr S.0050.117.2021
↑ Wyniki Miasteczko Kraj.
↑ Dz.U. z 2022 r. poz. 1597.

[1] NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06] .

[2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 781 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[3] Gemeinde- und Wohnplatzlexikon des Reichsgaus Danzig-Westpreussen, 1944

[4] Miasteczko, niem. Friedheim, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 287 .

[5] Miasteczko Krajeńskie. miasteczkokrajenskie.pl. [dostęp 2022-12-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-17)]. Cytat: W 1475 roku Miasteczko Krajeńskie jako jedyne miasto Krajny nie posiadało swojej parafii, należało do parafii Brzostowo. (pol.).

[6] Charakterystyka gminy - O gminie - Gmina - Miasto i Gmina Miasteczko Krajeńskie [online], www.miasteczkokrajenskie.pl [dostęp 2023-01-01] (pol.).

[autonazwa1-7] Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327

[8] Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz, Warszawa: Indeksy, 2017, s. 251 .

[9] Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948, s. 131

[10] Uchwała Nr 24/18 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu wyrzyskiego; w ramach Zarządzenia Nr 9 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z 18 listopada 1954 w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z 5 października 1954 dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 1 grudnia 1954 r., Nr. 12, Poz. 63)

[11] Dz.U. 1972 nr 50 poz. 327

[12] Uchwała Nr XVIII/88/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie bydgoskim, „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 9 grudnia 1972 r., Nr. 17, Poz. 200” .

[13] Dz.U. z 1991 r. nr 115, poz. 497

[14] Dz.U. z 2022 r. poz. 1597

[15] Sputnik SoftwareS.S. Sp Sputnik SoftwareS.S., BIP – Urząd Gminy Miasteczko Krajeńskie: Uchwała Nr XXXII... [online], BIP – Urząd Gminy Miasteczko Krajeńskie [dostęp 2021-10-08] (pol.).

[16] Zarządzenie nr S.0050.117.2021

[17] Wyniki Miasteczko Kraj.

[dziennikdwatrzy-18] Dz.U. z 2022 r. poz. 1597.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

Miasta na prawach powiatu	Kalisz Konin Leszno Poznań
Miasta powiatowe	Chodzież Czarnków Gniezno Gostyń Grodzisk Wielkopolski Jarocin Kępno Koło Kościan Krotoszyn Międzychód Nowy Tomyśl Oborniki Ostrów Wielkopolski Ostrzeszów Piła Pleszew Rawicz Słupca Szamotuły Śrem Środa Wielkopolska Turek Wągrowiec Wolsztyn Września Złotów
Miasta gminne	Bojanowo Borek Wielkopolski Budzyń Buk Chocz Czempiń Czerniejewo Dąbie Dobra Dobrzyca Dolsk Golina Gołańcz Grabów nad Prosną Jaraczewo Jastrowie Jutrosin Kaczory Kleczew Kłecko Kłodawa Kobylin Kostrzyn Koźmin Wielkopolski Koźminek Kórnik Krajenka Krobia Krzywiń Krzyż Wielkopolski Książ Wielkopolski Luboń Lwówek Łobżenica Margonin Miasteczko Krajeńskie Miejska Górka Mieścisko Miłosław Mikstat Mosina Murowana Goślina Nekla Nowe Skalmierzyce Obrzycko Odolanów Okonek Opalenica Opatówek Osieczna Ostroróg Pniewy Pobiedziska Pogorzela Poniec Przedecz Puszczykowo Pyzdry Rakoniewice Raszków Rogoźno Rychtal Rychwał Rydzyna Sieraków Skoki Sompolno Stawiszyn Stęszew Sulmierzyce Swarzędz Szamocin Ślesin Śmigiel Trzcianka Trzemeszno Tuliszków Ujście Wieleń Wielichowo Witkowo Wronki Wyrzysk Wysoka Zagórów Zbąszyń Zduny Żerków

Sołectwa	Arentowo Brzostowo Grabionna Grabówno Miasteczko-Huby Miasteczko Krajeńskie Okaliniec Wolsko
Pozostałe miejscowości	Solnówek

Miasta	Kaczory Łobżenica Miasteczko Krajeńskie Piła Ujście Wyrzysk Wysoka
Gminy miejskie	Piła
Gminy miejsko-wiejskie	Kaczory Łobżenica Miasteczko Krajeńskie Ujście Wyrzysk Wysoka
Gminy wiejskie	Białośliwie Szydłowo

Przynależność wojewódzka	woj. poznańskie (II RP) (1919-38) woj. pomorskie (II RP) (1938-39) woj. pomorskie (PRL) (1945-50) woj. bydgoskie (1950-75)
Miasta (1919-75)	Łobżenica Miasteczko Krajeńskie (Kraińskie) (do 1972) Mrocza Nakło (nad Notecią) Wyrzysk Wysoka
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–54 i 1973–75)	Białośliwie (1934–40, 1945–54 i 1973–75) Łobżenica (1934–54 i 1973–75) Miasteczko Krajeńskie (Kraińskie) (1940–54) Mrocza (1934–54 i 1973–75) Nakło (nad Notecią) (1934–54 i 1973–75) Wąwelno (1940–45) Sadki (1934–54 i 1973–75) Wyrzysk (1934–54 i 1973–75) Wysoka (1934–54 i 1973–75)
Gromady (1954-72)	Białośliwie (1954-72) Czajcze (1954-61) Dębowo (1954-59) Dźwierszno Małe (1954-72) Dźwierszno Wielkie (1954-57) Falmierowo (1954-72) Grabówno (1954-57) Karnowo (1954-57) Karnówko (1954-57) Kaźmierzewo (1954-57) Kosztowo (1954-59) Krostkowo (1954-57) Liszkowo (1954-61) Luchowo (1954-72) Miasteczko Krajeńskie (Kraińskie) (1954-72) Mrocza (1954-72) Nakło nad Notecią (1958-72) Osiek nad Notecią (1954-72) Paterek (1954-61) Pobórka Wielka (1954-61) Radzicz (1954-68) Ruda (1954-59) Rudna (1954-61) Sadki (1954-72) Samostrzel (1954-61) Śmielin (1954-57) Wąwelno (1954-61 →) Wiktorówko (1954-61) Witosław (1958-72) Wyrzysk (1959-68) Wysoka (1954-72)