Mewa blada

Mewa blada
	Larus hyperboreus
	Gunnerus, 1767
	; Szata godowa
	; Szata spoczynkowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	siewkowe
Podrząd	mewowce
Rodzina	mewowate
Podrodzina	mewy
Rodzaj	Larus
Gatunek	mewa blada
Podgatunki
	L. h. hyperboreus Gunnerus, 1767; L. h. pallidissimus Portenko, 1939; L. h. barrovianus Ridgway, 1886; L. h. leuceretes Schleep, 1819;
	L. h. hyperboreus Gunnerus, 1767; L. h. pallidissimus Portenko, 1939; L. h. barrovianus Ridgway, 1886; L. h. leuceretes Schleep, 1819;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; obszary lęgowe występuje przez cały rok zimowiska
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Mewa blada^[3] (Larus hyperboreus) – gatunek dużego ptaka wodnego z rodziny mewowatych (Laridae).

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

W sezonie lęgowym zamieszkuje arktyczne wybrzeża Eurazji i Ameryki Północnej oraz tamtejsze wyspy, w zależności od podgatunku^[4]^[5]:

Larus hyperboreus hyperboreus – od wyspy Jan Mayen poprzez Svalbard po półwysep Tajmyr. Spotyka się ją na Islandii, Półwyspie Kola, Ziemi Franciszka Józefa, Wyspie Niedźwiedziej, Kołgujewa, Wajgacz i Nowej Ziemi. Zimują w większości na pełnym morzu za kołem podbiegunowym na niezamarzniętych wodach, część przelatuje na południe od Irlandii, Wielkiej Brytanii i południowej Norwegii, lecąc na Morze Północne i Bałtyckie, na zachodnie wybrzeża zachodnioeuropejskie (Danii i północnej Francji) po Morze Śródziemne. Nieregularnie pojawia się na polskim wybrzeżu Bałtyku w okresie od sierpnia do lutego (w okresie jej przelotów i koczowania), jeszcze rzadziej w głębi kraju.
Larus hyperboreus pallidissimus – od półwyspu Tajmyr po Morze Beringa.
Larus hyperboreus barrovianus – od Alaski po zachodnią Kanadę.
Larus hyperboreus leuceretes – od dorzecza Mackenzie przez Archipelag Arktyczny po Grenlandię i Islandię.

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Cechy gatunku: Wyraźny jedynie dymorfizm wiekowy. Dorosłe ptaki białe, od września do marca o bladoszarym grzbiecie i skrzydłach, których końce są białe. Nie ma żadnych czarnych piór na skrzydłach. Dziób mocny, żółty z czerwoną plamką na żuchwie, nogi bladoróżowe. Jej głowa z profilu wydaje się kanciasta. W szacie godowej głowa i szyja pokryte są jasnoszarymi plamami. Żółta obrączka wokół oka odróżnia ją od bardzo podobnej mewy polarnej (Larus glaucoides), u niej jest czerwona. Osobniki młodociane białe z gęstym brązowawym deseniem, z ciemnym grzbietem na którym widnieją kremowe plamy, o nasadzie dzioba i nogach bladoróżowych oraz ciemnym końcu dzioba. Brzuch mają jaśniejszy, a lotki i sterówki ciemne, szarobrązowe. Posiadają jaśniejszą (piaskową) barwę w stosunku do młodych innych gatunków. Szatę ostateczną osiągają w 4. roku życia. W stadium przejściowym mogą być czysto białe o cielistej nasadzie dzioba i nogach oraz ciemnej końcówce dzioba. Jej skrzydła są zaokrąglone, a u siedzącego ptaka wystają one poza ogon tylko nieznacznie, najwyżej o długość dzioba.; Jej wielkość jest pośrednia między mewą srebrzystą a siodłatą. Podobna mewa polarna jest od bladej mniejsza. Mewa blada jest za to bardziej krępa, ma dłuższe nogi, mocniejszy dziób i bardziej płaskie czoło. Na Islandii mewa blada krzyżuje się z mewą srebrzystą, tam jej liczebność stale rośnie.
Wymiary średnie: długość ciała ok. 55–80 cm
rozpiętość skrzydeł ok. 130–160 cm
masa ciała ok. 1,0–2,7 kg
Głos: Wydaje charakterystyczny dźwięk „kjau” lub „ga ga ga”.

Biotop[edytuj | edytuj kod]

Gniazduje na skalistych brzegach mórz, klifach, na piaszczystych i kamienistych wysepkach, płaskich wybrzeżach, rzadziej w nadmorskiej tundrze. Często pojawia się w pobliżu ludzkich osiedli. Rzadko spotyka się ją w głębi lądu, głównie zagnane są tam przez burze.

Okres lęgowy[edytuj | edytuj kod]

Gniazdo: Ze względu na gniazdowanie na Dalekiej Północy lęgi wyprowadza dopiero pod koniec maja i w czerwcu. Gniazdo na półce skalnej, rzadziej na płaskim wybrzeżu. Gnieździ się pojedynczo lub w małych koloniach. Lęg stanowi sterta mchów, glonów i porostów oraz innego roślinnego budulca.
Jaja: W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając 2–3 zielonkawe lub brunatnawe jaja usiane ciemnymi plamkami.
Wysiadywanie i dorastanie: Jaja wysiadywane są przez okres 26–30 dni przez obydwoje rodziców. Oba dorosłe ptaki wychowują młode. Pisklęta nabywają umiejętności latania w 40–50. dniu życia. Młode ptaki powoli dojrzewają, tak że własne rodziny zakładają po 4–5 latach. Podobnie jak inne mewy, ona również żyje bardzo długo.

Pożywienie[edytuj | edytuj kod]

Wszystkożerna, zjada głównie pokarm zwierzęcy jak ryby, mięczaki i szkarłupnie, ale również odpady i jagody. Zdarza się też, że kradnie jaja i pisklęta, nie gardząc padliną.

Status i ochrona[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje mewę bladą za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji, według szacunków organizacji Wetlands International z 2015 roku, mieści się w przedziale 400 000 – 1 500 000 osobników. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za stabilny^[2].

W Polsce jest objęta ścisłą ochroną gatunkową^[6].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

ptaki Polski

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Larus hyperboreus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Larus hyperboreus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Larinae Rafinesque, 1815 – mewy (wersja: 2020-01-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-06-19].
↑ Glaucous Gull (Larus hyperboreus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-18)]. (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Noddies, gulls, terns, auks. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-06-19]. (ang.).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Karel Stastny: Ptaki wodne. Warszawa: Delta, 1993. ISBN 83-85817-10-7.
Klaus Richarz: Ptaki - Przewodnik. Warszawa: Muza, 2009. ISBN 978-83-7495-018-3.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Glaucous Gull. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
N. Bouglouan: Glaucous Gull Larus hyperboreus. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. (ang.).

[itis-1] Larus hyperboreus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Larus hyperboreus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-3] Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Larinae Rafinesque, 1815 – mewy (wersja: 2020-01-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-06-19].

[ibc-4] Glaucous Gull (Larus hyperboreus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-18)]. (ang.).

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Noddies, gulls, terns, auks. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-06-19]. (ang.).

[6] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]