Membrana (instrumentologia)

Membrany kongów

Membrana – w instrumentach muzycznych z grupy membranofonów napięta na obręczy błona, zwykle z wyprawionej skóry zwierzęcej[1]; wibrator, czyli źródło drgań dźwiękowych – element którego drgania wywołują fale głosowe w otaczającym ośrodku[2][3][4]. Używane w praktyce muzycznej membrany wykonuje się ze skóry[1] lub tworzyw sztucznych (PET)[5].

Skórzane membrany glinianych bębnów z Maghrebu

Membrana jest ciałem stałym o kształcie płaskim, którego grubość jest bardzo mała w stosunku do długości i szerokości[6]. Z natury jest niesprężysta[2]. Sprężystość sztuczną nadaje się przez napięcie jej na obręczy we wszystkich kierunkach[6]. Drgania wywołane w którymkolwiek miejscu napiętej membrany rozchodzą się we wszystkich kierunkach jej płaszczyzny w postaci fali dźwiękowej[2]; rozchodzenie fali w poprzek membrany jest – z akustycznego punktu widzenia – pomijalne[6]. Na brzegach membrany fale dźwiękowe odbijają się i wracając nakładają z falami pierwotnymi[2]. Główne węzły fali powstają na brzegach membrany, pozostałe – na liniach węzłowych przebiegających po średnicach i okręgach współśrodkowych[6]. Membrana drga jako całość oraz jako części powstające między poszczególnymi węzłami fal[2]. Drgania częściowe tworzą wielowęzłowe fale stojące i emitują szereg tonów składowych nieharmonicznych – wieloton odbierany przez zmysł słuchu jako szum[6][7].

Szereg nieharmoniczny membrany[6][2]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b membrana, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2024-02-28].
  2. a b c d e f Sikorski 1975 ↓, s. 221.
  3. Baculewski et al. 2006 ↓, s. 543.
  4. Baculewski et al. 2006 ↓, s. 945.
  5. James Blades, Edmund A. Bowles, Timpani, [w:] Grove Music Online, Oxford University Press, 2001, DOI10.1093/gmo/9781561592630.article.27985 [dostęp 2024-02-28] (ang.).
  6. a b c d e f Drobner 1997 ↓, s. 215.
  7. Sikorski 1975 ↓, s. 222.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]