Limbarda crithmoides
 | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek | Limbarda crithmoides | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Limbarda crithmoides (L.) Dumort. Fl. Belg. (Dumortier) 68 (1827)[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Limbarda crithmoides (L.) Dumort. – gatunek rośliny z rodziny astrowatych (Compositae Gis.). Występuje naturalnie w Europie Zachodniej i Południowej, Afryce Północnej oraz Azji Zachodniej[5]. Epitet gatunkowy crithmoides pochodzi z łaciny i oznacza podobny do rodzaju Crithmum[6]. Gruboszowate liście tego gatunku są jadalne i spożywane w sałatkach[7].
Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]
Rośnie naturalnie w Europie Zachodniej i Południowej, Afryce Północnej oraz Azji Zachodniej. Występuje między innymi w Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Portugalii, Hiszpanii, Włoszech, Chorwacji, Grecji, Maroku, Tunezji, Egipcie oraz Izraelu[5].
We Włoszech został zarejestrowany na Sardynii, Sycylii, w Kalabrii, Basilicacie, Apulii, Kampanii, Lacjum, Molise, Abruzji, Marche, Toskanii, Ligurii, Emilii-Romanii, Wenecji Euganejskiej i Friuli-Wenecji Julijskiej[8]. We Francji występuje w departamentach Alpy Nadmorskie, Aude, Delta Rodanu, Calvados, Charente-Maritime, Korsyka Południowa, Górna Korsyka, Côtes-d’Armor, Finistère, Gard, Żyronda, Hérault, Ille-et-Vilaine, Landy, Loara Atlantycka, Manche, Morbihan, Pireneje Atlantyckie, Pireneje Wschodnie, Var oraz Wandea[9]. Na Malcie występuje powszechnie[6]. Na Cyprze ma status gatunku autochtonicznego. Został zaobserwowany w południowej i północno-środkowej części tej wyspy[10]. W Izraelu występuje powszechnie na górze Karmel, Równinie Karmel, Równinie Szaron, w dolinie Bet Sze’an oraz Zachodniej Galilei. Jest rzadko spotykany w dolinie Morza Martwego, natomiast na wzgórzach Gilboa, Równinie Filistyńskiej, Szefeli, w Samarii, dolinie dolnego Jordanu oraz na pustyni Negew[11].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Bylina dorastające do 50–80 cm wysokości. Pędy są wzniesione lub wyprostowane, nagie, zdrewniałe u podstawy[9][12].
- Liście
- Mięsiste, siedzące, równowąskie, całobrzegie. Wierzchołek jest tępy lub z trzema zębami na szczycie[9].
- Kwiaty
- Zebrane w bardzo luźnych baldachogronach. Mają żółtą barwę[9]. Osiągają 1,5–3 cm średnicy[12]. Mają od 12 do 18 płatków i od 30 do 40 działek kielicha. Zalążnia jest dolna[6].
- Owoce
- Owłosione niełupki o złotoczerwonawej barwie[9].
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Rośnie na wybrzeżu, na słonych bagnach[9]. Kwitnie od lipca do listopada. Występuje w strefach mrozoodporności od 8 do 10[8]. Preferuje stanowiska w pełnym nasłonecznieniu. Najlepiej rośnie na glebach od odczynie zasadowym[9].
Zmienność[edytuj | edytuj kod]
W obrębie tego gatunku oprócz podgatunku nominatywnego wyróżniono jeden podgatunek[4]:
- Limbarda crithmoides subsp. longifolia (Arcang.) Greuter
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).
- ↑ Asteraceae Limbarda crithmoides (L.) Dumort.. The International Plant Names Index. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ a b Limbarda crithmoides (L.) Dumort.. The Plant List. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ a b Limbarda crithmoides – Maps. Encyclopedia of Life. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ a b c Golden Samphire. Malta Wild Plants. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 609. ISBN 978-1-842466346.
- ↑ a b Limbarda crithmoides (L.) Dumort.. [w:] Schede di Botanica [on-line]. Altervista. [dostęp 2015-07-19]. (wł.).
- ↑ a b c d e f g Limbarda crithmoides (L.) Dumort.. Tela Botanica. [dostęp 2015-07-19]. (fr.).
- ↑ Limbarda crithmoides subsp. longifolia. Flora of Cyprus – a dynamic checklist. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ Limbarda crithmoides (L.) Dumort.. Flora of Israel Online. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ a b Limbarda crithmoides, Inula crithmoides, Jacobaea crithmoides, Eritheis maritima, Golden samphire. Flowers in Israel. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).