Laura Pytlińska
.jpg) | |
| Data i miejsce urodzenia | 1870 lub 1872 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 21 czerwca 1935 |
| Zawód, zajęcie | aktorka teatralna, pisarka |
Laura Pytlińska z Konopnickich (ps. Maria Zawiejska, ur. 1870 lub 1872[1] w Bronowie, zm. 21 czerwca 1935 w Żarnowcu)[2] – polska aktorka teatralna i pisarka.
Kariera i twórczość[edytuj | edytuj kod]
Ukończyła klasę dramatyczną przy Warszawskim Towarzystwie Muzycznym. Kształciła się również w zakresie malarstwa w szkole Bronisławy Poświkowej. Debiutowała w 1905 r. w Teatrze Miejskim we Lwowie. Następnie występowała w: Teatrze Małym w Warszawie (1906–1910), Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (1911–1916), Teatrze Polskim w Warszawie (1917/18), Teatrze Rozmaitości w Warszawie (1908 oraz 1918), Teatrze Praskim (1920/21), Teatrze Maska (1921/22) oraz Teatrze Miejskim w Łodzi (1923/24)[3]. Na scenie używała wymiennie nazwisk: Pytlińska i Zawiejska.
Pierwsze nowele publikowała w „Prawdzie”[4]. Następnie pisywała prozę poetycką, która została opublikowana w „Chimerze”[5]. Jest autorką zbioru pt. Wigilja księcia Reichstadtu i inne opowieści wybrane z francuskich legend wigilijnych[6], który ukazał się nakładem wydawnictwa Dom Książki Polskiej w 1929 r. Próbowała także swoich sił jako tłumaczka, publikując przekłady utworów Rabindranatha Tagore[4].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Była córką Marii i Jarosława Konopnickich[7] oraz żoną Stanisława Pytlińskiego. Blisko przyjaźniła się z rodziną Przybyszewskich i w latach 1901–1905 opiekowała się osieroconym w dzieciństwie Zenonem Przybyszewskim. W tym okresie Stanisław Przybyszewski namawiał ją do wstąpienia na scenę, znacznie wpływając na jej późniejsze decyzje zawodowe[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Słownik biograficzny teatru polskiego (1973) podaje datę 1870, natomiast niektóre źródła podają rok 1872, zob.: Magdalena Gajowiak, Sztuka aktorska Laury Pytlińskiej: portret młodopolskiej artystki, Lublin: Wydawnictwo KUL, 2016, s. 15–16.
- ↑ Pytlińska Laura, [w:] Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765–1965, Warszawa: PWN, 1973, s. 576–577.
- ↑ Zob.: Wykaz ról Laury Pytlińskiej z datą pierwszego wykonania w danym teatrze, [w:] Magdalena Gajowiak, Sztuka aktorska Laury Pytlińskiej: portret młodopolskiej artystki, Lublin: Wydawnictwo KUL 2016, s. [275]–280.
- ↑ a b Leszek Soliński, O Laurze z Konopnickich Pytlińskiej, „Kierunki: pismo społeczno-kulturalne katolików” (nr 19), 1959, s. 11.
- ↑ Marya Zawiejska, Fragmenty, „Chimera”, T. 3, 1901, s. [460]–471.
- ↑ Wigilja księcia Reichstadtu i inne opowieści wybrane z francuskich legend wigilijnych, [w:] bibliotece cyfrowej Polona.
- ↑ Leszek Soliński, O Marii Konopnickiej, jej trzech córkach, pięciu synach i przyjaciółce Dulębie, „Kierunki: pismo społeczno-kulturalne katolików” (nr 13-14), 1959, s. 5.
- ↑ Magdalena Gajowiak, Laura Pytlińska i sztuka aktorska jej czasu, „Roczniki Humanistyczne”, T. LII (Z. 1), 2004, s. 116–117 [dostęp 2022-08-24].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Laura Pytlińska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2022-08-24].
- Portret Laury Pytlińskiej (w) bibliotece cyfrowej Polona [online] [dostęp 2022-08-25]
- Portret Laury Pytlińskiej pędzla Kazimierza Stabrowskiego w Cyfrowym Muzeum Narodowym [online] [dostęp 2022-08-25]