Kukuła czerwonoczuba
| Dasylophus superciliosus[1] | |||
| (Dumont, 1823) | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek | kukuła czerwonoczuba | ||
| Synonimy | |||
| | |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[8] | |||
 | |||
Kukuła czerwonoczuba[9] (Dasylophus superciliosus) – gatunek ptaka z rodziny kukułkowatych (Cuculidae) występujący dość licznie na Filipinach.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Takson ten po raz pierwszy został opisany przez Dumonta w 1823 roku jako Phænicophaus superciliosus na podstawie okazu znalezionego na Filipinach[3]. Przez część systematyków wydzielany do monotypowego rodzaju Dasylophus[2], natomiast przez innych włączany do rodzaju Phaenicophaeus[10].
Podgatunki[edytuj | edytuj kod]
Wyróżniono dwa podgatunki[11][10]:
- D. superciliosus cagayanensis
- D. superciliosus superciliosus
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Ptak ten występuje endemicznie na Filipinach, zasiedlając w zależności od podgatunku[11][12][13][10]:
- D. s. cagayanensis występuje w prowincji Cagayan (północno-wschodni Luzon).
- D. s. superciliosus występuje na Luzonie na południe od prowincji Cagayan.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 38 cm, masa ciała samców 115 g, samic 120 g[10]. Upierzenie dorosłych osobników połyskująco czarne, na czubku głowy krótki, czerwony grzebień[10]. Końcówki sterówek koloru białego, naga skóra wokół oczu czerwona lub żółtawo-pomarańczowa, tęczówka żółta. Dziób koloru jasnozielonego z pomarańczowym paskiem u jego podstawy[10]. Skok i place z przodu zielonkawe, z tyłu żółte. Upierzenie młodych całe czarne lub brązowe na czole, bez czerwonego grzebienia (grzebień rozwija się stopniowo zastępując brązowe czoło)[10]. Białe końcówki na sterówkach ogonowych mniejsze, dziób brązowo-zielony. Grzebień u podgatunku cagayanensis krótszy, upierzenie na piersi bledsze[10].
Tryb życia[edytuj | edytuj kod]
Ptak ten zasiedla lasy, również łąki z krzewami, odnotowany na wysokości 100–800 metrów n.p.m.[10]
Na pokarm składają się duże owady (pasikonikowate, chrząszcze), również dżdżownice czy jaszczurki. Skrada się i skacze w splotach winorośli, łapiąc owady, które spadają z gałęzi[10].
Okres rozrodczy przypada na maj – czerwiec. Wygląd i budowa gniazda nieznane. Młode nieopierzone do czasu osiągnięcia masy ciała 60 g[10].
Status i ochrona[edytuj | edytuj kod]
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody został zaliczony do kategorii LC (najmniejszej troski)[8]. Gatunek nie jest globalnie zagrożony[14][10]. Wydaje się, że występuje często w lasach, choć te zostały mocno przetrzebione na całym areale występowania tego gatunku[10][15]. Obecny w zdegradowanych lasach zlewni rzeki Angat, na północ od Manili, gdzie lasy przetrwały, ponieważ znajdują się na terenach ważnych dla stolicy ze względu na zaopatrzenie w wodę[10]. Spotykany również w Parku Narodowym Quezon Memorial w centralnym Luzonie, ale siedlisko tego ptaka jest zagrożone, przez nadmierne jego wylesianie, pomimo statusu chronionego[10]. Populacja powinna być monitorowana w celu określenia aktualnego stanu liczebnego.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dasylophus superciliosus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Dasylophus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2014-02-14] (ang.).
- ↑ a b Charles Dumont: Dictionnaire des Sciences Naturelles. T. 28. Paryż: F. G. Levrault, Le Normant, 1823, s. 451. (fr.).
- ↑ René-Primevere Lesson: Traité d'ornithologie. Bruksela: Chez F.G. Levrault, 1830, s. 133. (fr.).
- ↑ Félix Édouard Guérin-Méneville: Iconographie de la Règne Animale. Paryż, Londyn: J. B. Baillière, 1829-1844, s. 33. (fr.).
- ↑ William Swainson: On the natural history and classification of birds. Londyn: John Taylor, 1836-1837, s. 324. (ang.).
- ↑ Edward Blyth. Mr. Blyth's monthly Report for December Meeting, 1842 with Addena subsquently appended. „Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 11, s. 925, 1842. (ang.).
- ↑ a b BirdLife International, Dasylophus superciliosus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 [dostęp 2016-05-12] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Plemię: Phaenicophaeini Horsfield, 1822 (wersja: 2019-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-07-31].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Payne 1997 ↓, s. 577.
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Turacos, bustards, cuckoos, mesites, sandgrouse. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-07-31]. (ang.).
- ↑ H. Nuytemans. Notes on Philippine birds: interesting records from northern Luzon and Batan Island. „Forktail”. 14, s. 39-42, 1998. (ang.).
- ↑ Denis Lepage: Kukuła czerwonoczuba (Dasylophus superciliosus) (Dumont, 1823). Avibase. [dostęp 2014-02-17].
- ↑ Red-crested Malkoha Phaenicophaeus superciliosus. BirdLife International. [dostęp 2014-02-17]. (ang.).
- ↑ Michael Køie Poulsen. The threatened and near-threatened birds of Luzon, Philippines, and the role of the Sierra Madre mountains in their conservation. „Bird Conservation International”. 5, s. 79-115, 1995. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Robert Payne: Family Cuculidae (Cuckoos). W: Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 4: Sandgrouse to Cuckoos. Barcelona: Lynx Edicions, 1997. ISBN 84-87334-22-9. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i materiały multimedialne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).