Kopiec Wolności
 Kopiec Wolności w tle Jeziora Maltańskiego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ obiektu | kopiec |
| Data budowy | |
| Ważniejsze przebudowy | |
| Data likwidacji | 1939 |
Położenie na mapie Poznania  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
 52°23′54,25″N 16°58′42,79″E/52,398403 16,978553 | |
Kopiec Wolności – kopiec znajdujący się w Poznaniu, na prawym brzegu Warty w dzielnicy Malta, na osiedlu administracyjnym Chartowo[1]; pierwotnie usypany dla uczczenia zwycięskiego powstania wielkopolskiego i przyłączenia regionu do niepodległej Polski. Odbudowany[2] ma symbolizować szeroko rozumianą wolność jako największą wartość człowieka.
Historia Kopca[edytuj | edytuj kod]
Kopiec pierwotny[edytuj | edytuj kod]
Zamiar budowy kopca powstał już w 1917, kiedy to planowano w tajemnicy przed zaborcą budowę wielkiego Parku Ludowego na obecnych terenach maltańskich, które były najpopularniejszym miejscem rekreacji Polaków poznańskich – można tu było swobodnie rozmawiać po polsku, ćwiczyć, a ponadto mieszkało tu niewielu Niemców. Planowano boiska, łazienki i domy gimnastyczne[3].
Uroczysta inauguracja budowy Kopca Zmartwychwstania (bo tak początkowo był nazywany) przypadała w dniu święta narodowego – 3 maja 1919 roku. Przez miasto przeszedł pochód, w którym uczestniczyli między innymi: prezydent, prymas Polski oraz ministrowie, a przemówienie wygłosił jeden z inicjatorów budowy – ksiądz kanonik Łukomski[4]. W pracach budowlanych, oprócz mieszkańców Poznania i Wielkopolski, udział brali także – przybywający indywidualnie – goście z innych terenów Polski. Ostateczna bryła kopca uformowała się w 1922 roku. Pomnik osiągnął wysokość 94 metrów n.p.m., co pozwoliło mu wznieść swój szczyt 17 metrów nad poziom szosy Kobylepolskiej (obecnie ul. abpa. Baraniaka). Został rozebrany w czasie okupacji hitlerowskiej, poprzez niewolniczą pracę; często tych samych ludzi, którzy go usypywali.
Usytuowanie kopca odbiegało nieco od dzisiejszego, który jest częściową repliką poprzedniego.
Obecny[edytuj | edytuj kod]
W 1979 roku podjęto decyzję o remoncie niecki wybudowanego w latach 50. Jeziora Maltańskiego, w celu przygotowania go do odbycia Mistrzostw Świata w Kajakarstwie, których gospodarzem miał być Poznań w sierpniu 1990 roku. W okresie Polski Ludowej ze względów politycznych nie było planów odbudowy przedwojennego Kopca Wolności. Jednak, aby pogłębić jezioro i przywrócić jego parametry jako toru regatowego, należało wydobyć z jego dna, a następnie wywieźć ogromne ilości ziemi. Koszty jej transportu byłyby zbyt wysokie, dlatego w pobliżu zbiornika postanowiono usypać wzniesienie, którego projektodawcą był Klemens Mikuła[5]. Żeby nikt nie został posądzony przez komunistyczną władzę o ukryte zamiary odbudowy wolnościowego pomnika, oficjalnym powodem usypania wzgórza było zagospodarowanie na Malcie kompleksu sportowo-rekreacyjnego (m.in. z całorocznym stokiem narciarskim, torem saneczkowym oraz polem do nauki gry w golfa). Kopiec ma wysokość 100[6] metrów n.p.m., nadal jednak pozostaje w swojej niedokończonej formie z powodu problemów terenowo-prawnych.
17 maja 1984 decyzją prezydenta Poznania Andrzeja Wituskiego[3] utworzono Społeczny Komitet Odbudowy Kopca Wolności, którego prezesem został prof. Jerzy Bogucki. Oficjalne zlecenie na realizację kopca złożono 27 czerwca 1985. W sierpniu 1986 zlecono prace budowlane Zakładowi Zadrzewień Zieleni i Rekultywacji LOP. Teren budowy przygotowano do końca 1987[7].
W 2004 roku powstało stowarzyszenie Kopiec Wolności w Poznaniu, którego zamiarem jest sfinalizowanie budowy Kopca Wolności. Odtworzony kopiec ma być wyższy od swego poprzednika i wznosić się na około 30 metrów ponad powierzchnię ulicy, a na jego szczycie planowana jest platforma widokowa z ławeczkami i rzeźbą ptaka wzbijającego się do lotu; na skraju zaś murek z ukrytymi lampami[6].
Kopiec Wolności oficjalnie otworzył w setną rocznicę odzyskania niepodległości wiceprezydent Poznania Mariusz Wiśniewski[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ http://www.poznan.pl/mim/osiedla/list/osiedla.html?co=osiedle&sa_id=172 Mapa osiedla Chartowo
- ↑ Kopiec pozostaje obecnie w fazie rekonstrukcji
- ↑ a b Stefan Anioła, Kopiec Wolności na Malcie, w: Kronika Miasta Poznania, nr 3/1988, s.243, ISSN 0137-3552
- ↑ Przewodnik Katolicki, 1919, r.25, nr 20, s. 158
- ↑ Piotr Bojarski: Czy Kopiec Wolności to wielka mogiła?. [dostęp 2009-02-09]. (pol.).
- ↑ a b Katarzyna Kolska: Czy kiedykolwiek wejdziemy na Kopiec Wolności. [dostęp 2009-02-09]. (pol.).
- ↑ Stefan Anioła, Kopiec Wolności na Malcie, w: Kronika Miasta Poznania, nr 3/1988, s.246, ISSN 0137-3552
- ↑ Kopiec Wolności [online], posir.poznan.pl [dostęp 2022-05-16].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- TuTej: Konrad Tuszewski: Kopiec Wolności. [dostęp 2009-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 marca 2016)]. (pol.).
- Kopiec Wolności. [dostęp 2009-02-09]. (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
