Konstytucja Maroka
 | |
| Nazwa potoczna | Konstytucja Maroka |
|---|---|
| Państwo | |
| Data wydania | |
| Data wejścia w życie | |
| Rodzaj aktu | |
| Przedmiot regulacji | |
| Status | obowiązujący |
| Zastrzeżenia dotyczące pojęć prawnych | |
| Maroko Ustrój i polityka Maroka Ustrój polityczny Konstytucja Monarcha Władza ustawodawcza Władza wykonawcza Władza sądownicza Kontrola państwowa Finanse Samorząd terytorialny Partie polityczne Wybory Polityka zagraniczna |
Konstytucja Królestwa Maroka – najważniejszy akt prawny (ustawa zasadnicza) Królestwa Marokańskiego. Obecna konstytucja została uchwalona 29 lipca 2011 roku[1][2], po przeprowadzonym 1 lipca 2011 roku referendum[3][4].
Składa się z preambuły i 14 tytułów, obejmujących 180 artykułów[1].
Tło historyczne[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza konstytucja Maroka została przyjęta w 1962 roku, 6 lat po ogłoszeniu, w 1956 roku, przez Maroko niepodległości[5]. Maroko przyjęło dotychczas sześć konstytucji, odpowiednio w 1962, 1970, 1972, 1992, 1996 i obecną – w 2011 roku[5].
Referendum konstytucyjne w 2011 roku[edytuj | edytuj kod]
Referendum w sprawie reform konstytucyjnych odbyło się w Maroku 1 lipca 2011 roku. Zostało ono przeprowadzone w odpowiedzi na liczne protesty, które miały miejsce na początku roku. Protestujący domagali się reform demokratycznych oraz nowej konstytucji[6]. 17 czerwca 2011 roku został wydany projekt konstytucji, sporządzony przez komisję konstytucyjną, której przewodniczył Abdellatif Menouni – doradca króla[7].
Projekt zakładał konkretne zmiany[7]:
- wymagał od króla mianowania premiera spośród największej partii w parlamencie;
- przekazywał premierowi szereg praw monarchy, w tym prawa do rozwiązania parlamentu;
- zezwalał parlamentowi na udzielenie amnestii (wcześniej był to przywilej należący tylko monarchy);
- czynił język tamazight drugim językiem urzędowym, obok arabskiego.
Wyniki referendum[edytuj | edytuj kod]
| Wybór | Liczba oddanych głosów | % głosów |
|---|---|---|
| Za | 9 653 492 | 98,50% |
| Przeciw | 146 718 | 1,50% |
| Liczba głosów ważnych | 9 800 210 | 99,17% |
| Liczba głosów nieważnych | 81 712 | 0,83% |
| Razem | 9 881 922 |
Frekwencja wyniosła 73,46% – głosowało 13 451 404 obywateli[8].
Treść obecnej konstytucji[edytuj | edytuj kod]
Konstytucja Królestwa Maroka z 2011 roku składa się z preambuły i 180 artykułów, które znajdują się w obrębie 14 tytułów. W części z nich wydzielono podtytuły[1].
Preambuła[edytuj | edytuj kod]
W preambule podkreśla się, iż Królestwo Maroka jest suwerennym państwem muzułmańskim[9]. Ponadto, podkreślana jest również różnorodność i spajanie elementów arabsko-islamskich, berberyjskich i saharyjsko-hausańskich[9]. Pierwszeństwo ma religia muzułmańska. W preambule mówi się także o tym, że królestwo zobowiązuje się przestrzegać zasad, praw i obowiązków zawartych kartach i konwencjach międzynarodowych, a także podtrzymuje swoje przywiązanie do powszechnie uznanych praw człowieka[9].
Królestwo zobowiązuje się także[9]:
- działać na rzecz budowania Unii Maghrebu jako partnerstwa strategicznego;
- pogłębiać więzi przynależności do Narodu ogólnoarabskiego i ogólnoislamskiego oraz wzmacniać więzi braterstwa i solidarności z bratnimi ludami;
- wzmacniać relacje współpracy i solidarności z ludami i krajami Afryki, szczególnie z krajami Afryki subsaharyjskiej i Sahelu;
- intensyfikować współpracę, zbliżenie i partnerstwo z europejskimi krajami śródziemnomorskimi;
- poszerzać i wzbogacać relacje przyjaźni i wymiany partnerskiej w dziedzinie gospodarczej, naukowej, technicznej i kulturalnej ze wszystkimi państwami świata;
- wzmacniać współpracę Południe-Południe;
- chronić i upowszechniać standardy praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego oraz przyczyniać się do zachowania ich niezbywalnego i uniwersalnego charakteru;
- wykluczyć i zwalczać wszelką dyskryminację wobec kogokolwiek ze względu na płeć, kolor skóry, wiarę, kulturę, pochodzenie społeczne czy geograficzne, język, niepełnosprawność czy z jakiejkolwiek innej osobistej przyczyny;
- przyznać konwencjom międzynarodowym, ratyfikowanym w przewidzianej przez Królestwo Maroka formie, zgodnie z postanowieniami Konstytucji i ustaw królewskich oraz z poszanowaniem jego nienaruszalnej narodowej tożsamości, z dniem ich ogłoszenia, pierwszeństwo przed prawem wewnętrznym oraz w konsekwencji dostosować do nich właściwe przepisy ustawodawstwa krajowego.
Tytuły[edytuj | edytuj kod]
Konstytucja Maroka składa się z 14 tytułów, które obejmują 180 artykułów[1].
| Tytuł | Treść | Artykuły |
|---|---|---|
| I | Postanowienia ogólne | 1–18 |
| II | Podstawowe prawa i wolności | 19–40 |
| III | O godności królewskiej | 41–59 |
| IV | O władzy ustawodawczej | 60–86 |
| V | O władzy wykonawczej | 87–94 |
| VI | O relacjach między władzami | 95–106 |
| VII | O władzy sądowniczej | 107–128 |
| VIII | O Sądzie Konstytucyjnym | 129–134 |
| IX | O regionach i innych wspólnotach terytorialnych | 135–146 |
| X | O Trybunale Obrachunkowym | 147–150 |
| XI | O Radzie Społeczno-Gospodarczej i Ekologicznej | 151–153 |
| XII | O dobrym rządzeniu | 154–171 |
| XIII | O zmianie Konstytucji | 172–175 |
| XIV | Przepisy przejściowe i końcowe | 176–180 |
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Konstytucja Maroka, Wydawnictwo Sejmowe, 29 lipca 2011 [dostęp 2020-06-30] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-03].
- ↑ Refworld | Maroc: Constitution [online], United Nations High Commissioner for Refugees [dostęp 2020-06-04] (ang.).
- ↑ BBC News - Q&A: Morocco's referendum on reform [online], 29 czerwca 2011 [dostęp 2020-06-03] (ang.).
- ↑ Moroccans approve king's reforms, „BBC News”, 2 lipca 2011 [dostęp 2020-06-03] (ang.).
- ↑ a b Constitution [online], Maroc.ma, 11 kwietnia 2013 [dostęp 2020-06-04] (ang.).
- ↑ Casablanca catches protest fever [online], www.heraldsun.com.au, 26 lutego 2011 [dostęp 2020-06-04] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-04] (ang.).
- ↑ a b Marina Ottaway, Marina Ottaway, The New Moroccan Constitution: Real Change or More of the Same? [online], Carnegie Endowment for International Peace [dostęp 2020-06-04] (ang.).
- ↑ a b Morocco: Referendum Results [online], web.archive.org, 29 lipca 2011 [dostęp 2020-06-04] [zarchiwizowane z adresu 2011-07-29].
- ↑ a b c d Konstytucja Królestwa Maroka [online], 29 lipca 2011, Preambuła, s.6–7 [zarchiwizowane z adresu 2020-06-03].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Konstytucja Maroka w języku polskim, na stronie biblioteki sejmowej