Kolonia artystyczna Worpswede

Znaczek okazjonalny poczty niemieckiej z 1989 roku upamiętniający 100. rocznicę założenia kolonii Worpswede, obraz Der Sommerabend Heinricha Vogelera
Worpswede w sztuce
Der Barkenhoff (1904), Heinrich Vogeler
Abend am Moorkanal II (1895), Fritz Overbeck
Worpsweder Landschaft (1908), Paula Modersohn-Becker
Hammewiesen mit Weyerberg, 1889, Otto Modersohn
Winter in Worpswede, 1900, Hans am Ende
Willa Heinricha Vogelera Barkenhoff, 2007
Dom Marthy Vogeler Haus im Schluh, 2007
Kawiarnia Kaffee Worpswede, 2015

Kolonia artystyczna Worpswede (niem. Künstlerkolonie Worpswede) – malarska kolonia artystyczna w Worpswede w Dolnej Saksonii, ok. 18 km od Bremy, na torfowisku Teufelsmoor, założona w 1889 roku przez pięciu malarzy: Fritza Mackensena (1866–1953), Hansa am Ende (1864–1918), Otto Modersohna (1865–1943), Fritza Overbecka (1869–1909) i Heinricha Vogelera (1872–1942).

Historia[edytuj | edytuj kod]

Malarze-założyciele[edytuj | edytuj kod]

Fritz Mackensen studiował w Kunstakademie Düsseldorf i regularnie przyjeżdżał latem w plenery Worpswede – po raz pierwszy w 1884 roku[1][2][3]. Wkrótce dołączyli do niego przyjaciele ze studiów Otto Modersohn (1865–1943) i Hans am Ende (1864–1918)[1]. Razem z Fritzem Overbeckiem (1869–1909) i Heinrichem Vogelerem (1872–1942), którzy dołączyli w okresie 1893–1894, współzałożyli kolonię artystyczną Worpswede[4]. Za datę założenia kolonii przyjmowany jest rok 1889[4], kiedy Mackensen, Modersohn i am Ende spędzili tu zimę w wynajętym domu[3].

W 1895 roku malarze z Worpswede wystawili razem swoje prace w Pałacu Szklanym w Monachium i zaistnieli zbiorowo na niemieckiej scenie sztuk pięknych[4]. Overbeck zaprezentowal tam dwa obrazy Dämmerung i Gehöft im Moor oraz 6 akwafort[5]. Obraz Mackensena Gottesdienst im Freienzdobył wyróżnienie[1], a Nowa Pinakoteka zakupiła obraz Modersohna Sturm im Teufelsmoor[6].

W 1897 roku powstało Stowarzyszenie Malarzy Worpswede – Künstlervereinigung Worpswede, a Mackensen i Modersohn stali się najbardziej uznanymi członkami tej grupy[2].

Worpswede przyciągnęło kolejnych artystów, m.in. poetę Rainera Marię Rilkego (1875–1926), który w swojej monografii Worpswede zawarł portrety pięciu malarzy założycieli kolonii[7][8]. W Worpswede Rilke poznał swoją żonę – rzeźbiarkę Clare Westhoff[4]. Podobnie Otto Modersohn, który poślubił swoją uczennicę malarką Paulę Becker (1876–1907) i Heinrich Vogeler, który poślubił Marthę pochodzącą z Worpswede[4].

Kolonia malarzy-założycieli funkcjonowała stosunkowo niedługo – Overbeck zerwał z Worpswede w okresie 1903–1904 i zajął się studiami pejzażu i morza na Sylcie[5], Modersohn opuścił Worpswede po śmierci żony w 1907 roku, Hans am Ende zmarł wskutek ran odniesionych na froncie I wojny światowej w 1918, a Heinrich Vogeler w ogóle zerwał ze sztuką i zaangażował w działalność komunistyczną[4].

Druga generacja[edytuj | edytuj kod]

Kolonia Worpswede jednak przetrwała dzięki kolejnym artystom przybywającym, by pracować w plenerze[4]. Rzeźbiarz Bernhard Hoetger (1874–1949) założył kawiarnię Worpswede i salę wystawienniczą Große Kunstschau[4]. Do drugiej generacji artystów w Worpswede należeli m.in.: ekspresjoniści Georg Tappert (1880–1957), Albert Schiestl-Arding (1883–1937), Alfred Kollmar (1886–1937), Otto Tetjus Tügel (1892–1973), Bram van Velde (1895–1981), pejzażyści Udo Peters (1883–1964) i Lisel Oppel (1897–1960)[4].

W okresie nazizmu, prace artystów z Worpswede zaliczone zostały do propagandowej völkische Kunstauffassung, której niektórzy artyści z Worpswede udzieli swojego aktywnego poparcia[4].

Trzecia generacja[edytuj | edytuj kod]

Po II wojnie światowej scenę artystyczną w Worpswede kształtowali Junge Worpswede Gruppe oraz malarz surrealista Richard Oelze (1900–Mai 1980)[4]. Rozwinął się rynku handlu sztuką i miejscowość stała się celem turystycznym[4].

W 1981 roku otwarto Muzeum im. Heinricha Vogelera (niem. Heinrich-Vogeler-Museum), w którym wystawiane są prace malarzy-założycieli kolonii[4]. W 2008 roku pozyskano środki z funduszy Unii Europejskiej na renowację czterech muzeów Muzeum Barkenhoff, Große Kunstschau, Haus im Schluh i Worpsweder Kunsthalle[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Fritz Mackensen. [w:] Worpswede-museen.de [on-line]. [dostęp 2017-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-01)]. (niem.).
  2. ↑ a b Antje Noeres: Mackensen, Fritz. W: Neue Deutsche Biographie 15. 1987, s. 621. [dostęp 2017-04-11]. (niem.).
  3. ↑ a b Künstlerkolonie Worpswede. [w:] Kunstmuseum-hamburg.de [on-line]. 2016-03-22. [dostęp 2017-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-14)]. (niem.).
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Worpswede – Gestern bis heute. [w:] Worpswede-museen.de [on-line]. [dostęp 2017-04-11]. (niem.).
  5. ↑ a b Renate Wiehager: Overbeck, Fritz. W: Neue Deutsche Biographie 19. 1999, s. 725. [dostęp 2017-04-11]. (niem.).
  6. ↑ Bernd Küster: Modersohn, Otto. W: Neue Deutsche Biographie 17. 1994, s. 598. [dostęp 2017-04-11]. (niem.).
  7. ↑ Hans-Albrecht Koch: Rilke und Worpswede. [w:] Neuer Zürricher Zeitung [on-line]. 2003-07-26. [dostęp 2017-04-11]. (niem.).
  8. ↑ Rilke, Rainer Maria: Worpswede. Fritz Mackensen. [w:] Zeno.org [on-line]. [dostęp 2017-04-11]. (niem.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kolonia_artystyczna_Worpswede&oldid=67018164”