Jefim Gołyszew
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Gatunki | |
| Zawód |
Jefim Gołyszew, ros. Ефи́м Го́лышев (ur. 8 września?/20 września 1897 w Chersoniu, zm. 25 września 1970 w Paryżu[1][2][3][4]) – rosyjski kompozytor i malarz.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Uczył się gry na skrzypcach u Leopolda Auera w Odessie[4]. W 1909 roku w związku ze wzrostem nastrojów antysemickich w Rosji wyjechał do Berlina, gdzie studiował w Stern’sches Konservatorium i poznał Ferruccio Busoniego[4]. Ukończył także studia chemiczne[2]. Po dojściu do władzy nazistów w 1933 roku opuścił Niemcy i wyjechał do Portugalii, a następnie do Hiszpanii[1][4]. Jego prace z okresu berlińskiego zostały skonfiskowane przez władze i w większości zaginęły[1], znaczna część wywiezionych przez kompozytora przepadła też w trakcie hiszpańskiej wojny domowej[4]. W 1939 roku wyjechał do Paryża, gdzie po klęsce Francji został internowany przez reżim Vichy[2][4]. W 1956 roku wyemigrował do Brazylii, gdzie pracował w São Paulo jako chemik i aranżer dźwięku, poświęcając się głównie malarstwu[2][4]. Od 1966 roku przebywał ponownie w Paryżu[4].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Był jednym z prekursorów dodekafonii[3], działającym niezależnie od twórców szkoły wiedeńskiej[1]. Pierwsze próby z techniką dwunastotonową podjął już w 1914 roku w Kwartecie smyczkowym[1]. Jego poemat symfoniczny Das eisige Lied, wykonany w Berlinie w 1920 roku, był pierwszą zaprezentowaną publicznie kompozycją dodekafoniczną[1]. W czasie pobytu w Berlinie związał się ze środowiskiem dadaistów[1][2], był jednym z sygnatariuszy manifestu grupy[1], a podczas wystawy dadaistów 30 kwietnia 1919 roku zaprezentował swoją „anty-symfonię” Musikalische Kreisguillotine[2].
Pomimo swoich prekursorskich prób nie zdołał stworzyć pełnej i spójnej artystycznie wizji techniki dodekafonicznej[1]. Jego koncepcje wywarły jednak wpływ na twórczość Herberta Eimerta[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 3. Część biograficzna efg. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1987, s. 374. ISBN 83-224-0344-5.
- ↑ a b c d e f Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 2 Conf–Gysi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1315–1316. ISBN 0-02-865527-3.
- ↑ a b Encyklopedia muzyki. red. Andrzej Chodkowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 313. ISBN 978-83-01-13410-5.
- ↑ a b c d e f g h The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 321. ISBN 0-674-37299-9.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Jefim Gołyszew – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project