Janaq Paço
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | albańska |
| Dziedzina sztuki | rzeźba |
| Epoka | realizm socjalistyczny |
| Nagrody | |
| Rzeźbiarz Ludu | |
Janaq Paço (ur. 14 marca 1914 w Konitsy, zm. 11 lipca 1991 w Tiranie[1]) – albański rzeźbiarz.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był jednym z ośmiorga dzieci rzemieślnika Zafiriego Paço i Anastasii. W 1933 ukończył szkołę średnią w Salonikach i rozpoczął naukę w Akademii Sztuk Pięknych w Atenach. Kształcił się pod kierunkiem Kostandina Dimitriadhisa[1]. Studia ukończył w roku 1938, a w 1941 powrócił do Albanii[1]. Pracował jako nauczyciel w szkole w Tiranie. W 1942 po raz pierwszy zaprezentował publicznie swoje obrazy na wystawie malarstwa albańskiego w Tiranie[1]. Od 1945 pracował jako nauczyciel w liceum artystycznym Jordan Misja w Tiranie[1].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
W 1959, po dziesięciu latach pracy ukończył najbardziej znane swoje dzieło - pomnik Skanderbega, który stanął w Kruji. Był także współtwórcą pomnika Skanderbega, który stanął w 1968 w Tiranie. Do podobnej tematyki powrócił w 1982, kiedy wspólnie z Gencem Hajdarim wykonał rzeźbę Skanderbeg ze swoim ludem (Skënderbeu me popullin), która znajduje się przy wejściu do Muzeum Historycznego w Kruji.
W latach 60. i 70. zrealizował dwa popiersia Fana Nolego i popiersie Aleksandra Moisiu. W 1973 ukończył trzymetrowy pomnik Gladiatorzy, który stanął w Durrësie przy wejściu do amfiteatru[2]. W zbiorach Narodowej Galerii Sztuki w Tiranie znajduje się 39 dzieł artysty[1].
Nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]
W 1984 został wyróżniony przez władze Albanii tytułem Rzeźbiarza Ludu (Skulptor i Popullit). W 1990 na wystawie Pranverë 90 w Narodowej Galerii Sztuki otrzymał pierwszą nagrodę za rzeźbę dziewczyny. Wcześniej rzeźbiarz otrzymał zakaz jej wystawiania, gdyż rzeźbę uznano za modernistyczną i niezgodną z obowiązującą doktryną polityczną.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Janaq Paço [online], Galeria Kombetare [dostęp 2021-10-26] (alb.).
- ↑ W 2013 rzeźba została poważnie uszkodzona w trakcie renowacji
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Fjoralba Satka Mata, Albanian alternative artists vs. official art under communism, [w:] History of Communism in Europe vol. 2: Avatars of Intellectuals under Communism, Zeta Books 2011, s.88. ISBN 978-606-8266-14-5