Języki dene-kaukaskie
 | Ten artykuł od 2015-09 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Języki dene-kaukaskie – hipotetyczna makrorodzina językowa, postulująca wspólne pochodzenie kilku języków izolowanych na świecie. W konserwatywnej wersji miałyby należeć do niej następujące języki (Bengtson 2008)[1]:
- język baskijski
- języki północnokaukaskie
- języki jenisejskie
- język buruszaski
- języki chińsko-tybetańskie
- języki na-dene
Sam Bengtson postuluje również dodanie do makrorodziny języka sumeryjskiego[1]. Niektórzy inni naukowcy postulowali umieszczenie w tej makrorodzinie języków: etruskiego, nihali, niwchijskiego, czukocko-kamczackich czy almosańsko-keresiuańskich[2].
Historia hipotezy[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze głosy sugerujące powiązania między językami kaukaskimi, sino-tybetańskimi, baskijskim i językami Ameryki Północnej pojawiły się na początku XX wieku. W latach 30. włoski językoznawca Alfredo Trombetti połączył te cztery rodziny na podstawie analizy leksykalnej[3]. W latach 40., 50. i 60. podobne teorie formułował niemiecki lingwista Karl Bouda, który do grupy dołączył również języki jenisejskie, buruszaski oraz sumeryjski[3] (a także rozważał umieszczenie w niej austronezyjskich[2]). W późniejszych latach o wspólnych cechach tych języków wspominali również amerykańscy lingwiści, jak Edward Sapir czy Robert Schafer[3].
W latach 80. Siergiej Starostin po raz pierwszy porównał języki kaukaskie z na-dene (wcześniej porównywano kaukaskie z sino-tybetańskimi oraz sino-tybetańskie z na-dene) i odkrył podobieństwa w ich systemach fonologicznych[3]. Później w 1990, Siergiej Nikołajew do języków dene-kaukaskich dołączył języki na-dene[potrzebny przypis].
Języki dene-kaukaskie miałyby być kontynuacją hipotetycznego języka proto-dene-kaukaskiego, używanego prawdopodobnie ok. 10 tys. lat temu w środkowej Azji[potrzebny przypis].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b John Bengtson, Materials for a Comparative Grammar of the Dene-Caucasian (Sino-Caucasian) Languages, „Aspects of Comparative Linguistics”, 3, 2008.
- ↑ a b Wilfried W. Schuhmacher, F. Seto, Austronesian and Dene-Basque (Dene-Caucasian) [online].
- ↑ a b c d John D. Bengtson, WIDER GENETIC AFFILIATIONS OF THE CHINESE LANGUAGE / 追溯汉语更远古的语源, „Journal of Chinese Linguistics”, 27 (1), 1999, s. 1–12, ISSN 0091-3723, JSTOR: 23756741 [dostęp 2022-08-21].