Henryk Kreiss
.jpg) Henryk Kreiss (przed 1933) | |
 pułkownik artylerii | |
| Data i miejsce urodzenia | 16 czerwca 1890 |
|---|---|
| Przebieg służby | |
| Lata służby | od 1918 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | 5 Pułk Artylerii Polowej |
| Stanowiska | dowódca dywizjonu |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
          | |
.png){kind=small}
Henryk Kreiss (ur. 16 czerwca 1890 we Lwowie, zm. w latach 80. XX w.) – pułkownik artylerii Wojska Polskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Henryk Kreiss był oficerem zawodowym c. i k. armii. W latach 1912–1913 wziął udział w mobilizacji sił zbrojnych Monarchii Austro-Węgierskiej, wprowadzonej w związku z wojną na Bałkanach. Następnie walczył na frontach I wojny światowej. W latach 1911–1916 jego oddziałem macierzystym był pułk armat polowych nr 32 we Lwowie[1][2][3], w 1917 roku pułk haubic polowych nr 30[4], a następnie pułk artylerii polowej nr 130[5]. W czasie służby w c. i k. armii awansował na kolejne stopnie w korpusie oficerów artylerii polowej i górskiej: podporucznika (1 listopada 1911)[6], porucznika (1 sierpnia 1914)[7] i kapitana (1 listopada 1917)[8].
W Wojsku Polskim służył od 27 listopada 1918. Uczestniczył w obronie Lwowa oraz wojnie polsko-bolszewickiej, podczas której był dowódcą II dywizjonu w 5 pułku artylerii polowej[9][10]. 15 lipca 1920 został zatwierdzony w stopniu majora z dniem 1 kwietnia 1920, w artylerii, w „grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej”.
3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 59. lokatą w korpusie oficerów artylerii. 1 listopada 1922 roku został przeniesiony z 22 pułku artylerii polowej w Rzeszowie do 2 pułku artylerii górskiej w Przemyślu na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[11][12]. W lutym 1924 roku został przeniesiony do 10 dywizjonu artylerii konnej w Jarosławiu na stanowisko dowódcy dywizjonu[13]. 1 grudnia 1924 awansował na stopień pułkownika ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 10. lokatą w korpusie oficerów artylerii[14]. W kwietniu 1925 roku powrócił do 22 pułku artylerii polowej na stanowisko dowódcy pułku[15]. 17 lutego 1927 został komendantem Oficerskiej Szkoły Artylerii w Toruniu, a od 9 sierpnia 1928 do 10 października 1930 komendantem Szkoły Podchorążych Artylerii w Toruniu. W okresie od 10 października 1930 do sierpnia 1939 dowodził 2 Grupą Artylerii w Lublinie[9][16]. W międzyczasie, od 10 listopada 1931 do 15 lipca 1932, był słuchaczem VI Kursu Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie.
W wojnie obronnej 1939 był dowódcą artylerii w Grupie Operacyjnej „Piotrków”[9]. Utracił łączność z dowództwem grupy 6 września 1939, a 18 września przekroczył granicę węgierską. Służył w Polskich Siłach Zbrojnych, a po wojnie został na emigracji. Zmarł w Londynie w latach 80.[9]
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 5738
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)[17][18]
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie[19], po raz pierwszy w 1921[20])
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[21][19]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Krzyż Zasługi Wojskowej 3 klasy z dekoracją wojenną i mieczami (Austro-Węgry)[5]
- Srebrny Medal Zasługi Wojskowej z Mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej (Austro-Węgry)[5]
- Brązowy Medal Zasługi Wojskowej z Mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej (Austro-Węgry)[5]
- Krzyż Wojskowy Karola (Austro-Węgry)[5]
- Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913 (Austro-Węgry)[5]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1912 ↓, s. 934.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1914 ↓, s. 819.
- ↑ Lista starszeństwa c. i k. Armii 1916 ↓, s. 719.
- ↑ Lista starszeństwa c. i k. Armii 1917 ↓, s. 998.
- ↑ a b c d e f Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 1226.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1912 ↓, s. 858.
- ↑ Lista starszeństwa c. i k. Armii 1917 ↓, s. 829.
- ↑ Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 1039.
- ↑ a b c d Bielski 1991 ↓, s. 392.
- ↑ Jednodniówka ku uczczeniu dziesięciolecia 5 Pułku Artylerji Polowej Lw.. Lwów: 1928, s. 11.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 46 z 23 listopada 1922 roku, s. 849.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 777, 814.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 14 lutego 1924 roku, s. 66.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 731.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 46 z 24 kwietnia 1925 roku, s. 220.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 156, 545.
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 17, 11 listopada 1936.
- ↑ a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 156.
- ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 64)
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1912. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1911.
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914.
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1916. Wiedeń: 1916.
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1917. Wiedeń: 1917.
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Mieczysław Bielski: Grupa Operacyjna „Piotrków” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1991, s. 392. ISBN 83-11-07836-X.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.