Hałda w Rydułtowach
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Wysokość | 403[1] m n.p.m. |
| Wybitność | 134 m |
Położenie na mapie Rydułtów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wodzisławskiego  | |
 50°03′47,27″N 18°26′32,09″E/50,063131 18,442247 | |
Hałda w Rydułtowach – hałda odpadów pokopalnianych w Rydułtowach w powiecie wodzisławskim na Górnym Śląsku. Powstała przy kopalni Rydułtowy. W 2007, z kilkudziesięciu propozycji społecznych, została jej nadana nazwa „Szarlota”[1].
Charakterystyka i historia[edytuj | edytuj kod]
Jest jedną z najwyższych hałd w Europie – od podstawy mierzy ok. 134 metry, szczyt znajduje się ok. 403 m n.p.m. Zajmuje powierzchnię 37 hektarów i ma objętość 13,3 mln m³. Do roku 2024 niższa część hałdy ma zostać zlikwidowana (stożek nr 2 o wysokości 367,9 m n.p.m.[1] i zwał płasku nr 3)[2].
Na hałdzie deponowany przede wszystkim kamień z zakładu przeróbczego kopalni i (w mniejszym zakresie) materiał z robót przygotowawczych. Były to w głównie piaskowce i silnie zwęglone iłowce. W okresie użytkowania hałdy odpady powęglowe były transportowane na szczyty stożków koleją wąskotorową. Taki sposób składowania powodował segregację odpadów (bryły i frakcje kamieniste staczały się i gromadziły się u podnóża, wyżej układała się frakcja żwirowa, a w szczytowych partiach piaskowa i ilasta). Uziarnienie zmieniało się z czasem. Procesy wietrzenia i erozji wywoływały lasowanie się i dezintegrację odpadów. W wyniku tego wzrastała procentowa zawartość frakcji kamienistej i żwirowej. W południowo-zachodniej części hałdy znajduje się materiał przepalony[1].
Grawitacyjna segregacja odpadów ułatwiała przenikanie powietrza w głąb hałdy. Wytworzyło to wewnątrz naturalną depresję wymuszającą przepływ powietrza przez zwały z dołu do góry, powodując proces ich podpalenia. W 1992 zlecono wykonanie dokumentacji technicznej dotyczącej rekultywacji składowiska i zabezpieczenia go przed zapaleniem. Wybrano metodę polegającą na wykopaniu rowów chłonnych[1].
Jest częściowo pokryta roślinnością, stanowi dominujący element krajobrazu okolicy. Hałda jest doskonale widoczna z pobliskich miejscowości m.in. z Wodzisławia Śląskiego i Radlina i z niektórych szczytów Beskidów np. z Czantorii Wielkiej i Łysej Góry.
W 2015 na szczycie umieszczono oświetlenie, które jest widoczne z odległości do 20 kilometrów[1].
Z hałdy przy sprzyjających warunkach można zobaczyć: Tatry, Beskid Śląski, Małą Fatrę i Góry Opawskie[3].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Płonąca wewnętrznie część hałdy, dymienie (2019) -
Roślinność na hałdzie (2019) -
Roślinność pod wierzchołkiem najwyższym (2019) -
Warstwy odpadów (2019) -
Wierzchołki na hałdzie (2019) -
Widok od zachodu (2022)
.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Marek Helios, Marek Lorenc, REKULTYWACJA TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH NA PRZYKŁADZIE KWK RYDUŁTOWY-ANNA, w: Górnictwo – perspektywy i zagrożenia, 1(13)/2016, s. 492
- ↑ Szarlota do rozbiórki. Pył posypie się na miasta?. [dostęp 2017-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-27)].
- ↑ Hałda Szarlota - niezwykłe miejsce na ziemi wodzisławskiej. wodzislawtmzw.pl, 5 grudnia 2022. [dostęp 2022-12-05].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Hałdy: problem, który widać i który można rozwiązać.... gigawat.net.pl, 30 stycznia 2006. [dostęp 2014-03-10].
- Iza Salamon, Rafał Jabłoński: Góra pieniędzy. nowiny.pl, 25 maja 2004. [dostęp 2014-03-10].
- Rydułtowy: Szarlota wizytówką miasta. naszemiasto.pl, 5 grudnia 2007. [dostęp 2014-03-10].
- Hałda Szarlota - niezwykłe miejsce na ziemi wodzisławskiej. wodzislawtmzw.pl, 5 grudnia 2022. [dostęp 2022-12-05].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Widok z hałdy na Rydułtowy i okolice. [dostęp 2009-08-07].
