Gwiazda heksapetalna
 | Ten artykuł od 2015-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji: niejasny fragment „Zdobienie rytem motywu centralnej rozety sześciopromiennej gwiazdy (słońca) – koła”. |
.jpg)
Gwiazda heksapetalna, rozeta sześcioramienna – ornament geometryczny w formie rozety sześcioramiennej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W wielu kulturach rozeta uważana jest za symbol magiczny. Inne nazwy – kwiat życia, rozeta karpacka, rozeta podhalańska, rozeta sześcioramienna[1].
Ten motyw ornamentalny i symboliczny, znany był już w czasach prehistorycznych w różnych postaciach i na różnych kontynentach.
W Polsce gwiazda heksapetalna spotykana jest w kulturze przeworskiej jako element zdobniczy pasów i klamer. Od czasów średniowiecznych motyw ten używany był na drzwiach, belkach stropowych, krzyżach, elementach gzymsów i kapiteli, herbach, przedmiotach domowego użytku, częściach garderoby oraz na wycinankach i pisankach.
Rozeta góralska[edytuj | edytuj kod]
W tradycyjnej kulturze ludowej Karpat rozeta występuje na wyrobach z drewna pod trzema podstawowymi postaciami:
- rysowanej, zubożonej, w formie sześciopromiennej gwiazdy wpisanej w okrąg;
- rozeta w formie soczewki, na wykreśloną rozetę nakłada się kopię tej samej rozety, tym samym ornament uwypukla się i staje się bardziej efektownym;
- rozeta wycinana dłutem – występuje na zdobionych parzenicach, kijankach i łyżnikach, wieszadełkach oraz listwach zasłaniających właściwe osadzenie łyżki.
Zdobienie rytem motywu centralnej rozety sześciopromiennej gwiazdy (słońca) – koła na drewnianych przedmiotach użytkowych spotkać do dziś można w Karpatach, szczególnie na Podhalu, Sądecczyźnie, Podbeskidziu – występuje na terenie południowej Polski.
Rozeta góralska jest logiem polskiego Towarzystwa Karpackiego[2] oraz znakiem firmowych regionalnych produktów rodem z Podhala.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Celtycki krzyż z motywem rozety (Szkocja) -
Wizygocki krzyż i rozeta (Hiszpania) -
Krzyż i rozeta (Polska)
