Choroń (gmina)
| gmina wiejska | |
| 1919–1925[1] | |
.jpg) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | 1867–1915: gub. piotrkowska |
| Powiat | 1867–1915: będziński |
| Data powstania | 1 stycznia?/13 stycznia 1867 |
| Data likwidacji | 18 lutego 1925 |
| Siedziba | |
Choroń (od 1925 Poraj) – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1867–1925 w Kieleckiem. Siedzibą władz gminy był początkowo Choroń, a po II wojnie światowej Poraj.
Królestwo Polskie[edytuj | edytuj kod]
Gmina Choroń powstała 1 stycznia?/13 stycznia 1867 w związku z reformą gminną w Królestwie Polskim. Należała do powiatu będzińskiego w guberni piotrkowskiej[2][3].
Okupacja austriacko-niemiecka[edytuj | edytuj kod]
W czasie I wojny światowej (1915–19) gminę Choroń przecięła granica delimitacyjna pomiędzy niemieckim a austriackim okupantem. Część austriacką (liczącą w 1916 roku 2414 mieszkańców) włączono do nowo utworzonego powiatu dąbrowskiego, zachowując gminę o nazwie Choroń, a obejmującą już tylko Choroń i Zaborze oraz mniejszą, wschodnią część Poraja[4]. Ludniejszą część niemiecką (liczącą w 1916 roku 3178 mieszkańców[4]) okupant przekształcił 27 lutego 1915 w gminę Poraj w powiecie będzińskim, składającą się z miejscowości położonych na zachód od Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, czyli Gienzyn (Gęzyn), Jastrzębie (Jastrząb), Kuźnica (Kuźnica Stara) z folwarkiem i domami mieszkalnymi Oczko oraz główna, zachodnia część Poraja. Do gminy Poraj dołączono także miejscowość Masłońskie z przeciętej granicą gmina Żarki. Wójtem Poraja został Ludwik von Ryczowolski[5].
Polska[edytuj | edytuj kod]
Po wojnie władze polskie ponownie zespoiły rozdzielone gminy Choroń i Poraj, przywracając jednostce jej pierwotną nazwę Choroń, natomiast zachowując siedzibę w Poraju (miejscowość Masłońskie powróciła gmina Żarki). W okresie międzywojennym gmina Choroń należała do powiatu będzińskiego w woj. kieleckim[6].
18 lutego 1925 roku gmina została zniesiona przez przemianowanie na gminę Poraj[7][8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. kieleckiego.
- ↑ Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, str. 279)
- ↑ Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, str. 359)
- ↑ a b Stan szkolnictwa powszechnego w grudniu 1917 r. na terytorjum obu byłych jeneralnych gubernatorstw: Warszawskiego i Lubelskiego
- ↑ Kreis-Blatt des Kreises Bendzin, 1915, No. 2 (str. 8)
- ↑ Rozporządzenie z d. 29 marca 1919 r. w przedmiocie przywrócenia na terenie b. Królestwa Kongresowego dawnych granic gmin wiejskich, zmienionych prze władze okupacyjne niemieckie i austriacko-węgierskie (Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. 1919, nr 21, poz. 265)
- ↑ M.P. z 1925 r. nr 40, poz. 153
- ↑ Dz.U. z 1926 r. nr 125, poz. 727 błędnie podaje że gmina Choroń weszła 1 stycznia 1927 roku w skład nowo utworzonego powiatu zawierciańskiego, ponieważ jednostka została zniesiona w 1925 roku (powinno być: "gmina Poraj").