Felikss Cielēns
| Data i miejsce urodzenia | 1888 |
|---|---|
| Data śmierci | 1964 |
| Minister spraw zagranicznych Łotwy | |
| Okres | od 1926 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
Fēlikss Cielēns (ur. 1888, zm. 1964) – łotewski polityk i dyplomata, jeden z twórców Konstytucji Łotwy, minister spraw zagranicznych Łotwy od grudnia 1926 do stycznia 1928[1].
Był jednym z liderów łotewskiej socjaldemokracji. Współzałożyciel emigracyjnego Łotewskiego Komitetu Narodowego, powstałego jesienią 1915 w Szwajcarii. Zadaniem organizacji było propagowanie wśród zachodnioeuropejskich działaczy społecznych i kulturalnych idei samookreślenia narodu łotewskiego. Szerokie poparcie w środowiskach ówczesnej łotewskiej emigracji politycznej zdobył przedstawiony przez Cielēnsa w 1915 projekt umiarkowanej autonomii politycznej Łotwy w składzie Rosji[2].
Jako deputowany pierwszego łotewskiego parlamentu, Zgromadzenia Narodowego (łot. Satversmes sapulce), wniósł znaczny wkład w prace komisji opracowującej tekst Konstytucji Łotwy, przyjętej ostatecznie w 1922. W komisji konstytucyjnej Felikss Cielēns kierował podkomisją opracowującą podstawy ustroju politycznego Łotwy[3].
Sprawował urząd ministra spraw zagranicznych w lewicowym gabinecie Marģersa Skujenieksa. Jako minister przedstawił plan „Bałtyckiego Locarno”, który we wrześniu 1927 szeroko omawiał z ministrami spraw zagranicznych Republiki Weimarskiej, Francji i Wielkiej Brytanii – Gustavem Stresemannem, Aristide Briandem i Austenem Chamberlainem. Cielēns zabiegał o zawarcie porozumienia między Wielką Brytanią, Francją, Niemcami i ZSRR, które gwarantowałoby Litwie, Łotwie i Estonii neutralność i niezależność[4].
W 1943 zaangażował się w prace podziemnej organizacji Latvijas Centrālā padome (Łotewska Centralna Rada), będącej częścią łotewskiego ruchu oporu przeciw okupacji hitlerowskiej[5].
W 1944 udał się na emigrację do Szwecji. Zmarł w Sztokholmie w 1964. Za życia wyraził wolę, by jego prochy znalazły się na Łotwie, gdy kraj będzie już wolny. Jego wolę spełniono w 2001. Odtąd jego szczątki spoczywają na Raiņa kapi w Rydze[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Дайна Блейере, Илгварс Бутулис, Антонийс Зунда, Айварс Странга, Инесис Фелдманис: История Латвии. XX век. Ryga: Jumava, 2005, s. 176. ISBN 9984-05-866-2.
- ↑ Дайна Блейере, Илгварс Бутулис, Антонийс Зунда, Айварс Странга, Инесис Фелдманис: История Латвии. XX век. Ryga: Jumava, 2005, s. 77. ISBN 9984-05-866-2.
- ↑ Дайна Блейере, Илгварс Бутулис, Антонийс Зунда, Айварс Странга, Инесис Фелдманис: История Латвии. XX век. Ryga: Jumava, 2005, s. 143. ISBN 9984-05-866-2.
- ↑ Дайна Блейере, Илгварс Бутулис, Антонийс Зунда, Айварс Странга, Инесис Фелдманис: История Латвии. XX век. Ryga: Jumava, 2005, s. 177. ISBN 9984-05-866-2.
- ↑ Дайна Блейере, Илгварс Бутулис, Антонийс Зунда, Айварс Странга, Инесис Фелдманис: История Латвии. XX век. Ryga: Jumava, 2005, s. 283. ISBN 9984-05-866-2.
- ↑ Ritma Gaidamoviča: Muzejā atcerēsies Ģ.Eliasa radinieku. JPA „Zemgales INFO”, 2008-02-07. [dostęp 2014-06-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-11)]. (łot.).