Dom przedpogrzebowy w Olsztynie
nr rej. A-2370 z 27 lutego 1988[1] | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | ul. Zyndrama z Maszkowic 2 |
Architekt | Erich Mendelsohn |
Inwestor | Gmina Żydowska w Olsztynie (wcześniej Allenstein) |
Pierwszy właściciel | Gmina Żydowska w Olsztynie |
Kolejni właściciele | Skarb Państwa, Archiwum Państwowe w Olsztynie (1961-1996) |
Obecny właściciel | Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego w Warszawie dzierżawca: Fundacja Borussia |
Położenie na mapie Olsztyna | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego | |
53°46′32,326″N 20°28′06,640″E/53,775646 20,468511 | |
Strona internetowa |
Dom Oczyszczenia, hebr. Bet Tahara, obecnie zwany również Domem Mendelsohna – dawny dom przedpogrzebowy gminy żydowskiej w Olsztynie zbudowany w 1913 roku według projektu architekta Ericha Mendelsohna[2].
Obiekt jest jednocześnie pierwszym dziełem[3] (najprawdopodobniej pracą dyplomową)[4] Mendelsohna oraz ostatnią zachowaną pamiątką po gminie i ludności żydowskiej w Olsztynie[2].
Budynek znajduje się przy zdewastowanym pod koniec lat 60. XX w. cmentarzu żydowskim[5], przy obecnej ulicy Zyndrama z Maszkowic. Do 1996 roku we wnętrzach budynku mieściło się Archiwum Państwowe. Obecnie obiekt jest własnością Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego, która udostępniła go Fundacji „Borussia” z przeznaczeniem na centrum kultury – Centrum Dialogu Międzykulturowego oraz muzeum architekta[3][6]. 21 marca 2013 roku odbyło się oficjalne otwarcie Domu Mendelsohna, które przypadło dokładnie w 126. rocznicę urodzin projektanta obiektu[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo warmińsko-mazurskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 119 [dostęp 2015-09-29] .
- ↑ a b Program „Dom Mendelsohna”. borussia.pl. [dostęp 2015-09-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-13)].
- ↑ a b Tomasz Kurs: Dom pogrzebowy, czyli skarb na ul. Zyndrama. gazeta.pl Olsztyn, 27 grudnia 2007, ostatnia aktualizacja 27 grudnia 2007 19:10. [dostęp 2009-08-27]. (pol.).
- ↑ Jerzy Pantak: Pod sklepieniem Bet Tahara. Olsztyn24.com, 27 grudnia 2007 17:08:18. [dostęp 2009-08-27]. (pol.).
- ↑ Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego: 2005-01-12 Olsztyn. fodz.pl, 12 stycznia 2005. [dostęp 2009-08-27]. (pol.).
- ↑ Ewa Mazgal: Potrzeba milionów na remont Bet Tahara. www.gazetaolsztynska.pl, 22 czerwca 2009. [dostęp 2009-08-27]. (pol.).
- ↑ B. Grygo: Otwarcie Domu Mendelsohna. www.borussia.pl, 21 marca 2013. [dostęp 2013-03-26]. (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Dom przedpogrzebowy w Olsztynie na portalu Wirtualny Sztetl