Denys Prokopenko
 | |
 podpułkownik | |
| Data urodzenia | 27 czerwca 1991 |
|---|---|
| Przebieg służby | |
| Lata służby | od 2014 |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
  | |
Denys Hennadijowycz Prokopenko (ukr. Денис Геннадійович Прокопенко, ur. 27 czerwca 1991) – ukraiński oficer, podpułkownik Gwardii Narodowej Ukrainy, dowódca Oddziału Specjalnego „Azow”[1], uczestnik wojny rosyjsko-ukraińskiej, Bohater Ukrainy (19 marca 2022)[2].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Jest potomkiem etnicznych Karelów. Jego dziadek walczył w wojnie radziecko-fińskiej (zimowej) 1939–1940.
Ukończył studia z filologii germańskiej na Instytucie Filologii Kijowskiego Uniwersytetu Narodowego im. Tarasa Szewczenki ze specjalnością „nauczanie języka angielskiego”. Jednocześnie uprawiał sport[3]. Jest jednym z aktywnych kibiców („ultrasów”) „biało-niebieskiego” klubu piłkarskiego Dynamo Kijów[4].
Od 2014 roku uczestniczył w operacji antyterrorystycznej na wschodniej Ukrainie w ramach Pułku „Azow”. W jego szeregach wykazał się zdolnościami przywódczymi, został dowódcą plutonu, kompanii, a później batalionu[potrzebny przypis]. 25 marca został odznaczony Medalem „Za wojskową służbę Ukrainie”[5]. We wrześniu 2017 został mianowany dowódcą Oddziału Specjalnego „Azowa”[6].
Inwazja Rosji na Ukrainę (2022)[edytuj | edytuj kod]
7 marca 2022 roku, podczas rosyjskiej inwazji na Ukrainę, już jako dowódca Pułku „Azow”, Denys Prokopenko w opublikowanym filmiku wezwał do zamknięcia nieba nad Ukrainą i zbiórki pieniędzy dla zapobieżenia katastrofie humanitarnej w Mariupolu, «ponieważ wróg łamie prawo konfliktów zbrojnych, strzelając do ludności cywilnej i niszcząc infrastrukturę miejską, a także prowadzi na ludności Mariupola ludobójstwo»[7].
8 maja udzielił wywiadu „Ukraińskiej Prawdzie” z oblężonych zakładów „Azowstal”, w którym ostro skrytykował wyższe dowództwo wojskowe[8].
11 maja papież Franciszek spotkał się w Watykanie z żonami żołnierzy Pułku „Azow”, Kateryną Prokopenko i Julią Fedosiuk[9].
16 maja Denys Prokopenko poinformował w nagraniu wideo, że rozpoczęła się ewakuacja garnizonu Mariupola z Azowstali[10]. 20 maja, w innym filmie z 86. dnia obrony Mariupola, poinformował o odebraniu rozkazu najwyższego dowództwa wojskowego, według którego ma ratować życie i zdrowie żołnierzy garnizonu oraz ograniczać obronę miasta. Spełnione zostały priorytetowe wymagania dotyczące ewakuacji cywilów, rannych i zabitych[11].
21 września 2022 r. w ramach wymiany jeńców Prokopenko został zwolniony z rosyjskiej niewoli[12] i wraz z jeszcze czterema innymi dowódcami-obrońcami Azowstalu (dowódcą 36. brygady piechoty morskiej Serhijem Wołynśkim, Swiatosławem Pałamarem, Denysem Szłehą i Ołehem Chomenko) trafił do Turcji, gdzie cała piątka miała przebywać jako internowani do końca wojny rosyjsko-ukraińskiej. W lipcu 2023 – przy okazji wizyty w Turcji prezydenta Ukrainy Zełenskiego – Prokopenko i pozostali czterej dowódcy wrócili wraz z prezydentem do Ukrainy[13]; według strony rosyjskiej zgoda Turcji na ich powrót miałaby być naruszeniem zawartego między Putinem a Erdoganem porozumienia w tej sprawie[14].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ До уваги представників ЗМІ: Підрозділ Нацгвардії «АЗОВ» участі у марші та мітингу під ВР не брав. ngu.gov.ua. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-11)]. / Національна гвардія України, 20.5.2016.
- ↑ Указ Президента України від 19.3.2022 r. № 148/2022 «Про присвоєння звання Герой України».
- ↑ Ми досить міцні, щоб кров’ю і потом відвойовувати нашу землю…» – Герой України Денис Прокопенко / armyinform.com.ua, 2022-03-23.
- ↑ Ультрас Динамо отримав звання „Героя України” / football24, 2022-03-20.
- ↑ Про відзначення державними нагородами України військовослужбовців Національної гвардії України [online], Офіційний вебпортал парламенту України [dostęp 2022-09-15] (ukr.).
- ↑ ПРО АЗОВ: Командування АЗОВ / azov.org.ua, 2022-03-20.
- ↑ Командир полку «Азов» закликає закрити небо над Україною / www.youtube.com, 2022-03-23.
- ↑ В „Азові” вважають, що росіян треба було зупиняти при виході з Криму / www.pravda.com.ua, 08.5.2022.
- ↑ Папа Римський зустрівся з дружинами бійців полку «Азов», заблокованих у Маріуполі / Радіо Свобода, 11.5.2022.
- ↑ Обращение командира полка «Азов» подполковника Дениса Прокопенко (2022) Новости Украины / www.youtube.com, 2022-05-16.
- ↑ Звернення командира полку Азов Дениса Прокопенка / www.youtube.com, 2022-05-20.
- ↑ David Ljunggren, Russia frees 215 Ukrainians held after Mariupol battle, Ukraine says, „Reuters”, 22 września 2022 [dostęp 2022-09-23] (ang.).
- ↑ ft/dap: „Sprowadzamy naszych bohaterów do domu”. Zełenski wraca z dowódcami obrony Azowstalu. tvn24.pl, 2023-07-08. [dostęp 2023-07-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-08)]. (pol.).
- ↑ Magalena Bojanowska: Zełenski wrócił do kraju z obrońcami Mariupola, Kreml wściekły na Turcję. "Naruszenie porozumienia". gazeta.pl, 2023-07-08. [dostęp 2023-07-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-08)]. (pol.).
Źródła[edytuj | edytuj kod]
- Nicole Winfield, Wives of Mariupol defenders to pope: 'You are our last hope' / The Washington Post, 11.5.2022.
- Nick Squires, Azovstal wives beg Pope Francis to ‘talk to Putin and save our husbands’ / The Daily Telegraph – 11.05.2022.
- Wives of Mariupol defenders appeal for soldiers’ evacuation / The Washington Post, 30.4.2022.
- Сергій Коваленко, «Ми досить міцні, щоб кров'ю і потом відвойовувати нашу землю…» – Герой України Денис Прокопенко / АрміяInform, 23.3.2022.