Bitwa pod Rawą Ruską (1939)
| II wojna światowa, kampania wrześniowa | |||
| Czas | 24–25 września 1939 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Przyczyna | ofensywa niemiecka | ||
| Wynik | zwycięstwo Niemców | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Polski w 1939  | |||
 50°15′N 23°37′E/50,250000 23,616667 | |||
Bitwa pod Rawą Ruską – starcie zbrojne pomiędzy jednostkami Wojska Polskiego a siłami Wehrmachtu, do jakiego doszło w czasie kampanii wrześniowej II wojny światowej w dniach 24–25 września 1939 na północnych przedpolach Rawy Ruskiej.
Dowodzona przez płk. Stefana Hankę-Kuleszę improwizowana Grupa „Dubno” uderzyła na broniące miasta jednostki 2 Dywizji Pancernej III Rzeszy. Wskutek błędów w dowodzeniu polskie jednostki wchodziły do walki etapami. W efekcie całodziennych walk, mimo zadania Niemcom poważnych strat, wojskom polskim nie udało się przełamać niemieckiej obrony ani na dłużej utrzymać wsi Rzyczki, o którą toczono zacięte boje.
Po nocnej naradzie płk Hanka-Kulesza uznał, że dalsze próby przebijania się jego wojsk w kierunku granicy węgierskiej nie mają szans powodzenia i podjął decyzję o kapitulacji. Do niemieckiej niewoli dostało się ok. dwóch tysięcy polskich żołnierzy.
Przed bitwą[edytuj | edytuj kod]
21 września Grupa „Dubno” stoczyła zwycięską walkę z oddziałami 4 Dywizji Lekkiej pod Kamionką Strumiłową[1]. W wyniku bitwy wojskom grupy udało się zdobyć przeprawy na Bugu, zniszczono 7 zmotoryzowaną kompanię pionierów i jedną baterię artylerii, wzięto także ok. 150 jeńców[2]. Po bitwie, na skutek zmiany sytuacji na froncie, płk Hanka-Kulesza wydał rozkaz o przebijaniu się na Węgry[2]. Następnie Grupa skierowała się ku zachodniej stronie Bugu na Bełz i Rawę Ruską. W miejscowości Mosty Wielkie wojska grupy zmusiły do odwrotu kompanię motocyklową Wehrmachtu[2]. W nocy z 22 na 23 września dotarły do lasów w rejonie wsi Chlewczany, Sałasze i Machnówek; pozostały tam dla uporządkowania i odpoczynku przez cały następny dzień[2]. Następnego dnia oddziały grupy wymaszerowały przez Bruckenthal i Karów na Rzyczki i Rawę Ruską, gdzie spodziewano się załogi niemieckiej[2].
Przebieg walk[edytuj | edytuj kod]
Już o świcie posuwająca się na czele wojsk polskich kawaleria ppłk. Halickiego starła się z niemieckim patrolem z 2 Dywizji Pancernej i wyrzuciła go z Rzyczek[2]. Krótko po 8:00 Polakom udało się zdobyć Rzyczki, kolarze na krótko opanowali też wzgórze 271 położone na wschód od wsi, jednak kontratak niemieckich wojsk pancernych wyrzucił ich na podstawę wyjściową wkrótce potem[2]. Jeszcze przed południem niemiecki kontratak uderzył także na Rzyczki bronione przez II dywizjon konny mjr. Kapuścińskiego[3]. Po ciężkiej walce, po 15:00 kawaleria wycofała się ze wsi; w ślad za nią ruszyły wojska niemieckie wsparte ogniem artylerii i czołgów[3]. W obliczu niemieckiego natarcia broniące ściany lasu na północ od wsi oddziały Straży Granicznej załamały się, jednak kontratak spieszonych kawalerzystów rtm. Henryka Liszki ustabilizował sytuację wkrótce po 16:00[3].
Wskutek nadmiernego rozciągnięcia kolumny marszowej główne siły Grupy dotarły w rejon walki dopiero około godziny 17:00[3]. Pułkownik Hanka-Kulesza rozkazał odbić Rzyczki improwizowanemu pułkowi piechoty ppłk. dypl. Kazimierza Klochowicza, który zadanie wykonał do ok. 19:00[3]. W sumie w walce oddziały Grupy straciły kilkudziesięciu rannych i zabitych, wojska niemieckie – ponad stu rannych i zabitych, a 140 Niemców dostało się do niewoli[3]. Po walce kawalerię przesunięto na północny skraj lasu, w rejon linii kolejowej Rawa Ruska–Uhnów[3]. Namierzona przez niemiecką artylerię kawaleria została ostrzelana, wpadła w panikę i poszła w rozsypkę[3].
Kapitulacja[edytuj | edytuj kod]
Mimo opanowania Rzyczki na nocnej odprawie dowódców płk Hanka-Kulesza uznał dalsze przebijanie się za niemożliwe i nakazał kapitulację[3][1]. Jej warunki uzgodniono rankiem następnego dnia w sztabie 2 Dywizji Pancernej, a o 10:30 polscy żołnierze zaczęli składać broń[3]. Przeszło 2000 żołnierzy i oficerów dostało się do niemieckiej niewoli[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wiktor Krzysztof Cygan, Kresy w ogniu: wojna polsko-sowiecka, 1939, Warszawa: Gryf, 1990, ISBN 83-85209-00-X, OCLC 25654975 (pol.).
- Krzysztof Komorowski (red.), Boje polskie 1939-1945: przewodnik encyklopedyczny, Warszawa: Bellona, 2009, ISBN 978-83-11-10357-3, OCLC 503582437 [dostęp 2016-04-16] (pol.).