Bielski Okręg Przemysłowy

Bielski Okręg Przemysłowy lub Bielsko-Bialski Okręg Przemysłowy – okręg przemysłowy w południowej Polsce. Istnieje kilka koncepcji wyznaczenia jego granic. W najwęższym sensie termin ten może odnosić się do przemysłu samego tylko Bielska-Białej (wraz z dzielnicami, które niegdyś stanowiły odrębne miejscowości) i sąsiadujących z nim Czechowic-Dziedzic[1]. W licznych opracowaniach BOP definiowany jest szerzej i utożsamiany z przemysłem całego dawnego województwa bielskiego istniejącego w latach 1975–1998 (wraz z przyległymi Czechowicami-Dziedzicami)[2][3]. W 1999 został określony czwartym w Polsce pod względem liczby osób pracujących w przemyśle (po górnośląskim, warszawskim i łódzkim)[2].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Przemysłowy krajobraz Bielska-Białej na początku XX wieku
Widok na kompleks FCA Poland (dawniej Fabryka Samochodów Małolitrażowych) w Bielsku-Białej

Dzieje Bielskiego Okręgu Przemysłowego sięgają pierwszej połowy XIX wieku. Na bazie dawnych tradycji sukienniczych w Bielsku i Białej silnie rozwinął się przemysł włókienniczy. Okręg bielsko-bialski jest określany jako trzeci pod względem wielkości ośrodek włókienniczy w Austro-Węgrzech po Brnie i Libercu[4]. Do innych znaczących gałęzi należał przemysł metalowy i maszynowy[4].

W okresie PRL Bielsko-Biała stało się bardzo ważnym ośrodkiem przemysłu samochodowego, a to za sprawą uruchomienia w 1972 Fabryki Samochodów Małolitrażowych, gdzie produkowano m.in. słynnego „Malucha”. FSM był kombinatem zatrudniającym ponad trzydzieści tysięcy pracowników, w skład którego weszły również zakłady w Skoczowie, Ustroniu czy Czechowicach-Dziedzicach[5]. Do innych znaczących zakładów BOP w rozumieniu szerszym zaliczały się m.in. Wytwórnia Silników Wysokoprężnych „Andoria” w Andrychowie, Południowe Zakłady Przemysłu Skórzanego „Chełmek”, Zakłady Chemiczne „Oświęcim”, Czechowickie Zakłady Przemysłu Zapałczanego, Fabryka Maszyn Elektrycznych „Celma” w Cieszynie czy Browar w Żywcu.

Transformacja ustrojowa po 1989 przyniosła wielkie przemiany w strukturze gospodarczej regionu. Niektóre zakłady z powodzeniem funkcjonują pod nowymi markami (np. bielska FSM stała się częścią przedsiębiorstwa Fiat Chrysler Automobiles (FCA) Poland, a zakłady chemiczne w Oświęcimiu są dziś znane jako Synthos SA), wiele innych jednak przestało istnieć – m.in. niemal wszystkie fabryki włókiennicze w Bielsku-Białej[6].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Krzysztof Nowak: Przemysł. W: Dzieje Śląska Cieszyńskiego od zarania dziejów do czasów współczesnych: Śląsk Cieszyński w latach 1945–2015 (tom VII). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2015, s. 79–84. ISBN 978-83-935147-9-3.
  2. ↑ a b Wiesława Gierańczyk, Arkadiusz Stańczyk. Okręgi przemysłowe w Polsce u progu XXI wieku. „Prace Komisji Geografii Przemysłu PTG”. 3, s. 63, 65–66, 2001. [dostęp 2022-12-23]. 
  3. ↑ Magdalena Fuhrmann: Główne czynniki lokalizacji polskich okręgów przemysłowych. Zintegrowana Platforma Edukacyjna Ministerstwa Edukacji i Nauki. [dostęp 2022-12-23].
  4. ↑ a b Piotr Kenig: Życie gospodarcze Bielska i Białej w latach 1848–1914. W: Bielsko-Biała. Monografia miasta: Tom III – Bielsko od wojen śląskich do zakończenia I wojny światowej (1740–1918). Bielsko-Biała: Urząd Miejski w Bielsku-Białej, 2010, s. 164, 192. ISBN 978-83-60136-41-6.
  5. ↑ Sylwester Fertacz: Bielsko-Biała w Polsce Ludowej 1945–1989. Gospodarka. W: Bielsko-Biała. Monografia miasta: Tom IV – Bielsko-Biała w latach 1918–2009. Bielsko-Biała: Urząd Miejski w Bielsku-Białej, 2010, s. 535–536. ISBN 978-83-60136-46-1.
  6. ↑ Jerzy Winiarski: Bielsko-Biała w III Rzeczpospolitej – Odzyskana samodzielność 1990–2009. Gospodarka. W: Bielsko-Biała. Monografia miasta: Tom IV – Bielsko-Biała w latach 1918–2009. Bielsko-Biała: Urząd Miejski w Bielsku-Białej, 2010, s. 649–650. ISBN 978-83-60136-46-1.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bielski_Okręg_Przemysłowy&oldid=72642797”