Aarre Merikanto
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 29 czerwca 1893 |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce śmierci | 29 września 1958 |
| Gatunki | |
| Zawód | |
Aarre Merikanto (ur. 29 czerwca 1893 w Helsinkach, zm. 29 września 1958 tamże[1][2][3][4]) – fiński kompozytor i pedagog muzyczny.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn kompozytora Oskara Merikanto[1][2][3]. Studiował kompozycję u Erkkiego Melartina w Instytucie Muzycznym w Helsinkach[1][2][4], następnie w latach 1912–1914 był uczniem Maxa Regera w konserwatorium w Lipsku[1][2][3][4]. Od 1915 do 1916 roku kształcił się pod kierunkiem Siergieja Wasilenki w Konserwatorium Moskiewskim[1][2][3]. Wykładał teorię i analizę muzyczną (1936–1951) oraz kompozycję (1951–1958) w Akademii Sibeliusa w Helsinkach[1][2][3][4]. Stosował nowatorskie, niekonwencjonalne metody nauczania[1]. Do grona jego wychowanków należeli Leonid Bashmakov, Paavo Heininen, Usko Meriläinen, Einojuhani Rautavaara i Aulis Sallinen[4].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Początkowo tworzył w idiomie romantycznym, z czasem zaczął stosować bardziej nowoczesne środki typowe dla modernizmu[3]. W swojej twórczości wykorzystywał elementy fińskiego folkloru muzycznego[1][2], stosował schromatyzowaną harmonikę i specyficzną kolorystykę brzmienia[1]. Wpływ na jego styl wywarła muzyka kompozytorów rosyjskich (szczególnie Aleksandra Skriabina[1][3][4]) oraz francuskich[2]. Jego opera Juha (wyst. 1963) uważana jest za najważniejsze dzieło w dziedzinie opery fińskiej[1][4]. Za życia kompozytora jego twórczość była rzadko wykonywana, zyskała szerszą popularność dopiero po jego śmierci[3][4].
Utwory Merikanta wydawane były przez oficyny Fazer w Helsinkach i Schott w Moguncji, ich rękopisy przechowywane są w zbiorach Oy Yleisradio AB w Helsinkach[1].
Wybrane kompozycje[edytuj | edytuj kod]
(na podstawie materiałów źródłowych[1][2])
Utwory orkiestrowe
- 3 symfonie (I 1916, II 1918, III 1953)
- 3 koncerty fortepianowe (I 1913, II 1937, III 1953)
- 4 koncerty skrzypcowe (I 1916, II 1925, III 1931, IV 1954)
- 2 koncerty wiolonczelowe (I 1919, II 1941–1944)
- suita symfoniczna Lemminkainen (1916)
- Fantasie (1923)
- poemat symfoniczny Pan (1924)
- Koncert na skrzypce, klarnet, róg i sekstet smyczkowy (1925)
- Concert Piece na wiolonczelę i orkiestrę kameralną (1926)
- Symphonic Study (1928; zniszczone, zrekonstruowane przez Paavo Heininena 1981)
- poemat symfoniczny Notturno (1929)
- Suita taneczna (1934)
- poemat symfoniczny Kyllikin ryöstö (1935)
- Intrada (1936)
- Scherzo (1937)
- 3 Impressions (1940)
- Soitelma kesäyölle (1942)
- Hymn olimpijski (1954)
- Andante na smyczki (1956)
Utwory kameralne
- 2 kwartety smyczkowe (I 1913, II 1939)
- Trio smyczkowe (1912)
- Trio fortepianowe (1917)
- Nonet (1926)
- Sekstet smyczkowy (1932)
- Partita na harfę i instrumenty dęte drewniane (1936)
Utwory wokalno-instrumentalne
- Genesis na sopran, chór i orkiestrę (1956)
- Tuhma na chór męski i orkiestrę (1956)
Opery
- Helena w 1 akcie (1911, wyst. Helsinki 1912)
- Juha w 3 aktach (1920–1922, wyk. radio fińskie 1958, wyst. Lahti 1963)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 6. Część biograficzna m. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2000, s. 190. ISBN 83-224-0656-8.
- ↑ a b c d e f g h i Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2412. ISBN 0-02-865529-X.
- ↑ a b c d e f g h The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 579–580. ISBN 0-674-37299-9.
- ↑ a b c d e f g h Ruth-Esther Hillila, Barbara Blanchard Hong: Historical Dictionary of the Music and Musicians of Finland. Westport: Greenwood Press, 1997, s. 255. ISBN 0-313-27728-1.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Aarre Merikanto – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project