4 Dywizjon Samochodowy
 | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rozformowanie | 1930 |
| Tradycje | |
| Święto | 25 lipca |
| Kontynuacja | Kadra 4 Dywizjonu Samochodowego |
| Dowódcy | |
| Ostatni | mjr Henryk Cybulski |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
.jpg)
4 Dywizjon Samochodowy (4 dsam) – pododdział wojsk samochodowych Wojska Polskiego II RP.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
Organizacja wojsk samochodowych w Łodzi rozpoczęła się już w grudniu 1918. Przejęto od Niemców warsztaty samochodowe przy ul. Emilii[1]. W roku 1919 warsztaty wyremontowały 354 samochody[2]. Udało się też utworzyć nieliczny oddział szoferów. Jednocześnie przystąpiono do tworzenia szkoły kierowców. Pierwszy kurs ukończyło 18-tu kierowców, drugi 25, a trzeci- 43[1].
Latem 1921 dywizjon stacjonował nadal w Łodzi (Okręg Korpusu Nr IV). W sierpniu 1929 roku została zlikwidowana kolumna szkolna[3].
Z dniem 31 marca 1930 roku dywizjon został skadrowany i otrzymał nazwę „Kadra 4 dyonu samochodowego”[3][a]. W 1932 roku w kadrze pełniło służbę czterech oficerów, w tym komendant kadry i trzech poruczników (Ksawery Marian Pobóg-Pągowski, Józef Czajka i Teofil Janiszewski)[6].
Na początku 1934 roku Kadra została jednostką administracyjną i ośrodkiem szkolenia kierowców, a jej stan etatowy liczył 13 oficerów, 110 podoficerów i szeregowców oraz 11 osób personelu cywilnego[3].
14 listopada 1935 roku kadra została przeformowana w Kadrę 10 Batalionu Pancernego.
19 maja 1927 roku Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski ustalił i zatwierdził dzień 25 lipca, jako datę święta dywizjonu[7].
Żołnierze dywizjonu[edytuj | edytuj kod]
- Dowódcy batalionu (od 1930 roku – komendanci kadry)
- płk sam. Henryk Buczyński (1921[8][9] – 20 XI 1924[10])
- mjr / ppłk sam. Aleksander Rzeszowski (20 XI 1924[11][9] – III 1930 → szef Wydziału Samochodowego w Dep. Zaop. Inż. MSWojsk.[12][13])
- kpt. / mjr sam. Sergiusz Gwiazdowski (1930[14] – †16 III 1933 Łódź[15][16])
- kpt. sam. Kazimierz II Horoszkiewicz (p.o. IV 1933[17] – VI 1934 → 1 baon czołgów i samochodów pancernych[18])
- mjr sam. Henryk Emil Cybulski (VI 1934[19] – 1935 → komendant Kadry 10 bpanc)
- Zastępcy dowódcy dywizjonu
- Oficerowie
- por. sam. Rudolf Gundlach
Odznaka pamiątkowa[edytuj | edytuj kod]
14 lipca 1928 roku Minister Spraw Wojskowych, Marszałek Polski Józef Piłsudski zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 4 dsam[24].
Odznaka o wymiarach 38 x 38 mm ma kształt krzyża Orderu Virtuti Militari pokrytego czarną emalią z amarantowym obrzeżem. W centrum na medalionie umieszczono miniaturę odznaki Szkoły Samochodowej, zaś w otoku wpisano „4 DYWIZJON SAMOCHODOWY”. Pomiędzy ramionami krzyża widnieją srebrne promienie. Odznaka oficerska trzyczęściowa, wykonana w srebrze i emaliowana, łączona dwoma nitami[25].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Rudzki, Kulesza i Jeszka 1928 ↓, s. 1202.
- ↑ Rudzki, Kulesza i Jeszka 1928 ↓, s. 1203.
- ↑ a b c Jarno 2001 ↓, s. 198.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 14 z 8 maja 1930 roku, poz. 174.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 8 z 11 marca 1930 roku, poz. 85.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 780.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 16 z 19 maja 1927 roku, poz. 174.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1009, 1017.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 920, 928.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 125 z 28 listopada 1924 roku, s. 705.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 125 z 28 listopada 1924 roku, s. 704.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 111.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 650, 657.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 5, 26, jako pełniący obowiązki komendanta kadry 4 dsam. był przydzielony do dyspozycji szefa Dep. Zaop. Inż. MSWojsk. w okresie od 6 do 11 października, od 20 do 31 października oraz od 17 do 27 listopada 1930 roku.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 278, 780.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 148.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 87.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 168.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 167.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1009.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 920.
- ↑ Kurier Poznański Nr 50 z 31 stycznia 1928 r., zastrzelił się w koszarach. Prawdopodobnym powodem dokonania zamachu samobójczego miała być wiadomość o agonii brata chorego na gruźlicę.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 21 marca 1928, s. 100.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 18 z 14 lipca 1928 roku, poz. 211.
- ↑ Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 345.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Piotr Rudzki, Jerzy Kulesza, Józef Jeszka. Krótki rys historyczny powstania i pracy formacyj samochodowych. „Przegląd Wojskowo-Techniczny. Broń Pancerna.”. 4 (6), s. 1193-1246, 1928. Warszawa: Drukarnia Ministerstwa Spraw Wojskowych; Dowództwo Saperów; Dowództwo Broni Pancernych; Dowództwo Wojsk Łączności.
- Witold Jarno: Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918-1939. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2001. ISBN 83-88679-10-4.
- Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 83-204-3299-5.
- Jan Tarczyński, Krzysztof Barbarski, Adam Jońca: Pojazdy w Wojsku Polskim = Polish Army vehicles : 1918-1939. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Ajaks" ; Londyn : Komisja Historyczna b. Sztabu Głównego PSZ, 1995. ISBN 83-85621-57-1.
- Marian Żebrowski: Zarys historii polskiej broni pancernej 1918–1947. Londyn: Zarząd Zrzeszenia Kół Oddz. Broni Pancernej, 1971.