2 grosze wzór 1923
 | |
| Dane podstawowe | |
| Emitent | |
|---|---|
| Nominał | 2 grosze |
| Rocznik | 1923, 1925, 1927, 1928, 1930, 1931, 1932, 1933, 1934, 1935, 1936, 1937, 1938, 1939 |
| Emisja | |
| Mennica | |
| Nakład | 222 522 342 szt. |
| Data emisji | 1 lipca 1924 |
| Data wycofania | 30 października 1950 |
| Projektant | |
| Opis fizyczny | |
| Masa | 2 g |
| Średnica | 17,6 mm |
| Materiał | |
| Rant | gładki |
| Stempel | |
| Uwagi | |
2 grosze wzór 1923 – moneta dwugroszowa, bita w mosiądzu i brązie, wprowadzona do obiegu 1 lipca 1924 r. (Dz.U. z 1924 r. nr 34, poz. 351)[1], wycofana w dniu reformy walutowej 30 października 1950 r[2].
W niektórych opracowaniach z początku XXI w. jako data wprowadzenia dwugroszówki do obiegu podawany był 13 grudnia 1924 r[3], a w innych tego samego autora – 31 maja 1924 r., czyli dzień wejścia w życie rozporządzenia o ustaleniu wzorów monet (Dz.U. z 1924 r. nr 45, poz. 476)[4].
Ostatnią datą roczną z jaką była bita to 1939[5].
Awers[edytuj | edytuj kod]
W centralnym punkcie umieszczono godło – stylizowanego orła w koronie, powyżej rok, dookoła napis „RZECZPOSPOLITA POLSKA” oraz inicjały WJ projektanta. Na monetach z 1923 nie ma znaku mennicy, na późniejszych umieszczono go pod łapą orła[6].
Rewers[edytuj | edytuj kod]
Na tej stronie monety znajdują się cyfra „2" z ozdobnikami z lewej i prawej strony oraz napis „GROSZE”[6].
Nakład[edytuj | edytuj kod]
Monetę bito z datą roczną 1923 w mosiądzu, a w pozostałych przypadkach w brązie, na krążku o średnicy 17,6 mm, masie 2 gramów, z rantem gładkim, w mennicy w Warszawie, według projektu Wojciecha Jastrzębowskiego. Nakłady monety w poszczególnych latach przedstawiały się następująco[6]:
| Rocznik | Materiał | Znak mennicy | Nakład (sztuk) | Zdjęcie | Uwagi |
|---|---|---|---|---|---|
| 2 grosze 1923 | mosiądz | brak | 20 429 000 | | istnieją dwie odmiany stempla rewersu – cechy dystynktywne to odległość liter G i R, kąty litery E[7] |
| 2 grosze 1925 | brąz | herb Kościesza | 39 014 595 |  | istnieją cztery odmiany stempla rewersu – cechy dystynktywne to łączenie się bądź nie liter G i R, litery Z i E dotykają się lub nie[7] |
| 2 grosze 1927 | brąz | herb Kościesza | 15 356 000 |  | istnieją trzy odmiany stempla rewersu – cechy dystynktywne to łączenie się bądź nie liter G i R, kąty litery E[7] |
| 2 grosze 1928 | brąz | herb Kościesza | 26 876 747 |  | |
| 2 grosze 1930 | brąz | herb Kościesza | 20 010 000 |  | |
| 2 grosze 1931 | brąz | herb Kościesza | 9 500 000 |  | |
| 2 grosze 1932 | brąz | herb Kościesza | 6 486 000 |  | |
| 2 grosze 1933 | brąz | herb Kościesza | 7 000 000 |  | |
| 2 grosze 1934 | brąz | herb Kościesza | 9 350 000 |  | |
| 2 grosze 1935 | brąz | herb Kościesza | 5 800 000 |  | |
| 2 grosze 1936 | brąz | herb Kościesza | 12 800 000 |  | |
| 2 grosze 1937 | brąz | herb Kościesza | 17 365 000 |  | |
| 2 grosze 1938 | brąz | herb Kościesza | 20 535 000 |  | |
| 2 grosze 1939 | brąz | herb Kościesza | ok.12 000 000 |  |
Wielkość emisji z 1939 roku jest niepewna[6].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Z formalnego punktu widzenia moneta nigdy nie została wycofana z obiegu żadnym aktem prawnym w okresie Generalnego Gubernatorstwa. Dekret PKWN z 24 sierpnia 1944 r. pozostawiał monety groszowe w obiegu aż do reformy walutowej z 30 października 1950 r. Po tej dacie dopuszczone zostały do obiegu wyłącznie monety emitowane przez Narodowy Bank Polski[6].
Wersje próbne[edytuj | edytuj kod]
Istnieją próbne wersje tej monety bez napisu „PRÓBA” z lat: 1923 (brąz), 1923 (złoto), 1925 (mosiądz), 1927 (nikiel), 1927 (srebro). Niektóre katalogi informują również o istnieniu monety próbnej w cynku z 1939 roku z wklęsłym napisem „PRÓBA”[3].
Dla roczników 1930, 1931, 1932 istnieją monety wybite stemplem lustrzanym[8].
W 1926 r. (na awersie 1925) wybito, w liczbie 600 egzemplarzy, monetę w brązie, z naniesioną na rewersie datą 27 X 26, upamiętniającą wizytę prezydenta Ignacego Mościckiego w Mennicy Państwowej w Warszawie[3].
Istnieją wersje próbne konkurencyjnego projektu monety dwugroszowej (w brązie, srebrze i złocie) z awersem i rewersem o identycznym rysunku. Na obydwu stronach tej monety umieszczono cyfrę „2" z napisem „GROSZE” oraz datę roczną „1923". W przypadku odbitki w brązie wymieniana jest również jej wersja jednostronna[3].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- 2 grosze 1923 Dwukrotny rewers
- 2 grosze 1925 27/X IM 26
- 2 grosze 1923 Dwukrotny rewers
- 2 grosze
- lista monet obiegowych II Rzeczypospolitej
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jerzy Chałupski, Specjalizowany katalog monet polskich XX i XXI w. część druga II Rzeczpospolita Generalne Gubernatorstwo 1918-1945, wyd. pierwsze, Sosnowiec 2008, s. 56, ISBN 83-912223-4-9.
- ↑ Jerzy Chałupski, Specjalizowany katalog monet polskich XX i XXI w. część druga II Rzeczpospolita Generalne Gubernatorstwo 1918-1945, wyd. pierwsze, Sosnowiec 2008, s. 259–260, ISBN 83-912223-4-9.
- ↑ a b c d Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 156,164,165.
- ↑ Janusz Parchimowicz, Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919–1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 20, ISBN 978-83-87355-65-4.
- ↑ Jerzy Chałupski, Specjalizowany katalog monet polskich XX i XXI w. część druga II Rzeczpospolita Generalne Gubernatorstwo 1918-1945, wyd. pierwsze, Sosnowiec 2008, s. 53–80, ISBN 83-912223-4-9.
- ↑ a b c d e Jerzy Chałupski, Specjalizowany katalog monet polskich XX i XXI w. część druga II Rzeczpospolita Generalne Gubernatorstwo 1918-1945, 2008.
- ↑ a b c Janusz Parchimowicz, Monety Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939, wyd. 2, Szczecin: Nefryt, 2021, s. 75, ISBN 978-83-87355-97-5.
- ↑ Janusz Parchimowicz, Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 76–77, ISBN 978-83-87355-65-4.