Ławeczka Bronisławy Śmidowiczówny we Wrześni
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Miejsce | skwer koło Muzeum Regionalnego, między ul. Jana Pawła II a ul. ks. Jana Laskowskiego |
| Typ obiektu | ławka |
| Projektant | |
| Data odsłonięcia | 18 maja 2008 |
Położenie na mapie Wrześni  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wrzesińskiego  | |
Położenie na mapie gminy Września  | |
 52°19′33,19″N 17°33′54,94″E/52,325886 17,565261 | |
Ławeczka Bronisławy Śmidowiczówny – pomnik będący pamiątką Strajku Dzieci Wrzesińskich z 1901, którego współorganizatorką była Bronisława Śmidowiczówna. Ławeczka szkolna wykonana została z brązu. Jest naturalnej wielkości i opiera się na wzorze ławki szkolnej z sali muzealnej. Postać dziewczynki jest odwzorowana na podstawie zdjęcia F. Furmanka. Siedząca w ławce Bronisława Śmidowiczówna przytula do piersi katechizm w języku polskim, a drugą ręką odpycha od siebie katechizm w języku niemieckim. Budowę pomnika zainicjował radny Szymon Paciorkowski. Pomysł spotkał się z pozytywną opinią burmistrza Wrześni Tomasza Kałużnego. Ławeczkę zaprojektował poznański artysta Jerzy Sobociński, a wykonał jego syn Robert Sobociński.
Historia Bronisławy Śmidowiczówny[edytuj | edytuj kod]
Uczennica Bronisława Śmidowiczówna, oddając nauczycielowi niemiecki katechizm, trzymała go przez fartuszek, aby "nie splamić sobie rąk". Dzieci, korzystając z rad rodziców, zastosowały bierny opór, odmawiając odpowiedzi w języku niemieckim na lekcjach religii, z tego powodu spadły na nie represje i kary cielesne. Opornych uczniów karano aresztem, trwającym niekiedy kilka godzin, zastosowano najrozmaitsze kary i przemoc fizyczną trzykrotnie karę chłosty w dniach 2, 13 i 20 maja 1901. Najdotkliwiej pobito Stanisława Jerszyńskiego i Bronisławę Śmidowiczównę. Działania takie wynikały z faktu, że niemieccy nauczyciele nie potrafili w inny sposób opanować zaistniałej sytuacji.
Lokalizacja pomnika[edytuj | edytuj kod]
Początkowo ławeczka miała stanąć na wrzesińskim rynku, jednak ostatecznie zlokalizowano ją na skwerze przy ul. Jana Pawła II, przylegającym do budynku dawnej Katolickiej Szkoły Ludowej, w którym obecnie swoją siedzibę ma Muzeum Regionalne im. Dzieci Wrzesińskich.
Odsłonięcie pomnika[edytuj | edytuj kod]
Odsłonięcie ławeczki odbyło się 18 maja 2008. Równolegle, w nieodległym Muzeum Regionalnym, odbyła się impreza pod hasłem "W pruskiej szkole", zorganizowana w ramach Europejskiej Nocy Muzeów.
Inne pomniki we Wrześni upamiętniające strajk dzieci wrzesińskich[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jan Izdebski, Leopold Kostrzewski: Z dziejów Wrześni. Szkolne wycieczki historyczne na terenie Wrześni i najbliższej okolicy. Urząd Miasta i Gminy Września.
- Informacje dotyczące Bronisławy Śmidowiczówny.. wrzesnia.w.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-27)].
- Relacja z odsłonięcia pomnika.. demo.conceptintermedia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-03)].