قم‌رود

نمایی از انار بار در کنار حرم فاطمه معصومه
نمایی از رودخانه انار بار در قم
نمایی از رودخانه انار بار در قم

رودخانهٔ اناربار و یا قم‌رود که از کوهستان‌های بختیاری در جنوبالیگودرز و در ادامه فریدن و خمین، گلپایگان و خوانسار سرچشمه می‌گیرد، از جنوب شرقی استان مرکزی و بخشی از استان قم می‌گذرد. این رود در حوضه آبریز دریاچه نمک قرار دارد و به رود قره‌چای منتهی می‌شود. طول رودخانه اناربار حدود ۲۹۰ کیلومتر است.

مسیر[ویرایش]

سرشاخه‌های اصلی رودخانهٔ اناربار از کوههای بختیاری تغذیه می شود. سرچشمه اولیه این رود از دامنه های کوه تمندر در جنوب شرقی الیگودرز و همچنین سراب آغچه در دامنه شمالی کوه هشتاد در فریدونشهر به سوی شمال جریان می‌یابد. پس از آن، چند شاخه از جمله دربند و خوانسار به آن می‌پیوندد و پس از طی مسافتی در مسیر کوهستانی در دره‌های شهرستان گلپایگان واقع در استان اصفهان در نهایت، در شهرستان‌های محلات و دلیجان (در استان مرکزی) وارد دشت می‌شود. سپس از شهر قم می‌گذرد و در شمال شرقی آن با قره‌چای تلاقی می‌کند.[۱]

زیرشاخه‌ها[ویرایش]

رودخانهٔ لعل بار یا اناربار از به هم پیوستن چند زیرشاخه تشکیل می‌شود:

دربند[ویرایش]

شاخه اصلی به نام دربند در گلپایگان، از کوه‌های بختیاری در زاگرس مرکزی (الیگودز و بویین و میاندشت) سرچشمه گرفته که شاخه اصلی و پرآب رودخانه لعل بار یا اناربار می‌باشد و در جهت جنوب غربی به شمال شرقی جریان دارد.

رودخانه خوانسار[ویرایش]

رودخانه خوانسار از کوه‌های این شهرستان سرچشمه گرفته، پس از ورود به دشت گلپایگان در منطقه غرغاب به آن می‌پیوندد؛ که در پائین گلپایگان، خرقاب نامیده می‌شود.

خرقاب[ویرایش]

از ترکیب دو رودخانه خوانسار و دربند، رودخانه‌ای به نام خرقاب به وجود می‌آید که در ۲۳ کیلومتری شرق خمین در نزدیکی گلهاگرد با رودخانه خمین یکی می‌شوند.

رودخانه خمین[ویرایش]

رودخانه خمین از کوه‌های آشناخور و رضاآباد (کوه ویلو)، سرچشمه گرفته و جهت آن، جنوب غربی به شمال شرقی است. شاخه‌های کوچکتری در خمین از کوه‌های نشهر، پشت کوه، دالائی، بیشه علی و حمزه لو سرچشمه گرفته که در ۲کیلومتری غرب خمین نزدیک روستاهای ریحان و ارّه به رود خمین می‌پیوندند.

رودخانه انار بار[ویرایش]

رودخانه اناربار یا لعل‌بار در شمال نیم‌ور به سمت غرب و به طرف شهرهای دلیجان و قم می‌رود و در ناحیه پل دلاک در ۲۰ کیلومتری شمال شرقی قم به قره چای پیوسته و به کویر نمک می‌ریزد.

سد پانزده خرداد به فاصله ۱۵ کیلومتری از شهر دلیجان به سمت قم بر روی این رودخانه ساخته شده‌است.

یادکرد[ویرایش]

  1. افشین، یدالله (۱۳۷۳). رودخانه‌های ایران، جلد اول. ص. ۴۷۴.

جستارهای وابسته[ویرایش]

انتقال آب الیگودرز به قم که در رسانه‌ها و خبرگزاری‌ها از آن با عنوان‌هایی مثل «پروژه قمرود» و «طرح انتقال آب از سرشاخه‌های دز به قمرود» یاد می‌شود

منابع[ویرایش]