广义最小残量方法

在数学上,广义最小残量方法(一般简称GMRES)是一个求解线性方程组 数值解的迭代方法。这个方法利用在Krylov子空间中有着最小残量的向量来逼近解。Arnoldi迭代方法被用来求解这个向量。

GMRES方法由Yousef Saad和Martin H. Schultz在1986年提出。[1]

GMRES方法

[编辑]

需要求解的线性方程组记为

假设矩阵Ann阶的可逆的。进一步,假设b是标准化的,即||b|| = 1 (在这篇文章中,||·||是Euclidean范数)。

这个问题的mKrylov子空间

GMRES通过使得残量Axmb最小的向量xmKm来逼近Ax = b的精确解。

但是,向量b, Ab, …, Am−1b几乎是线性相关的。因此,用Arnoldi迭代方法求得的这组Km的标准正交基

来取代上面的那组基。所以,向量xmKm写成xm = Qmym,其中ymRmQm是由q1, …, qm组成的nm矩阵。

Arnoldi过程也产生一个 (m+1)m阶上Hessenberg矩阵满足

因为是正交的,我们有

其中

Rm+1的标准的第一个向量,并且

其中是初始向量(通常是零向量)。因此,求使得残量

的范数最小的。这是一个m阶线性最小二乘问题

这就是GMRES方法。在迭代的每一步中:

  1. 做一步Arnoldi迭代方法;
  2. 寻找使得||rm||最小的
  3. 计算
  4. 如果残量不够小,重复以上过程。

在每一步迭代中,必须计算一次矩阵向量积Aqm。对于一般的n阶稠密矩阵,这要计算复杂度大约2n2浮点运算。但是对于稀疏矩阵,这个计算复杂度能减少到O(n)。进一步,关于矩阵向量积,在m次迭代中能进行O(m n)次浮点运算。

收敛性

[编辑]

m次迭代获得在Krylov子空间Km下的最小残量。因为每个子空间包含于下一个子空间中,所以残量单调递减。在第n次迭代后,其中n是矩阵A的阶数,Krylov空间Kn是完整的Rn。因此,GMRES方法达到精确解。然而,问题在于:在极少的几次迭代后(相对于n),向量xm几乎已经是精确解的一个很好的逼近。

但是,在一般情况下这是不会发生的。事实上,Greenbaum,Pták和Strakoš的理论说明了对于每一个单调减少的序列a1, …, an−1, an = 0 ,能够找到一个矩阵A对于所有m满足||rm|| = am ,其中rm是上面所定义的残量。特别的,有可能找到一个矩阵,使得前n − 1次迭代的残量一直保持为常数,而只在最后一次迭代时达到零。

在实验中,GMRES方法经常表现得很好。在特殊的情况下这能够被证明。如果A正定的,则

其中分别为矩阵的最小和最大特征值

如果A对称的并且是正定的,则

其中记为A在Euclidean范数下的条件数

一般情况下,其中A是非正定的,则

其中Pm记为次数不超过mp(0) = 1的多项式的集合,VA谱分解中的矩阵,而σ(A)是A。粗略的说,当A的特征值聚集在远离原点的区域且A正规不太远时,收敛速度较快。[2]

所有的不等式只界定残量,而不是实际误差(精确解和当前迭代xm之间的距离)。

GMRES方法的拓展( Restarted GMRES )

[编辑]

同其他迭代方法一样,为了加快收敛,GMRES经常结合预处理方法。

迭代的开销以O(m2)增长,其中m是迭代次数。然而有时候,GMRES方法在k次迭代后重新开始,即xk又变回初始值。这样的方法叫做GMRES(k)。

与其他解法的比较

[编辑]

对于对称矩阵,Arnoldi迭代方法变成Lanczos迭代方法。对应的Krylov子空间方法叫做Paige和Saunders的最小残量方法(MinRes)。不像非对称的情况,MinRes方法由三项循环关系(three-term recurrence relation)给出,并且同GMRES一样,使残量的范数最小。而对于一般矩阵,Krylov子空间方法不能由短的循环关系(short recurrence relation)给出。

另一类方法由非对称Lanczos迭代方法给出,特别的是BiCG方法。这个利用了three-term recurrence relation,但他们没有达到最小的残量,因此对于这些方法残量不会单调递减。收敛性是不能保证的。

第三类方法由CGSBiCGSTAB给出。这些也由three-term recurrence relation给出(因此,非最优)。而且可能过早的终止迭代了而没有达到收敛的目的。这些方法的想法是合适的选择迭代序列所产生的多项式。

对于所有矩阵,这三类方法都不是最好的;总有例使得一类方法好于另一类。因而,各种解法应该进行实际的试验,来决定对于给定的问题哪一种是最优的。

求解最小二乘问题

[编辑]

GMRES方法的其中一部分是求解向量使得

最小。这个可以通过计算QR分解来实现:找到一个(m+1)(m+1)阶正交矩阵Ωm和一个(m+1)m三角矩阵满足

三角矩阵的行数比列数多1,所以它的最后一行由零组成。因此,它能被分解为

其中是一个mm阶三角(方)矩阵。

QR分解能够简单的进行下去(update),从一步迭代到下一步迭代。因为每次的Hessenberg矩阵只在一行零元素和一列元素上有所不同:

其中hm = (h1m, … hmm)T。这意味着,Hessenberg矩阵左乘上Ωm的扩大矩阵(通过并上零元素和单位元素),所得到的是类似于三角矩阵的矩阵:

这个矩阵可以三角化,如果σ为零。为了修正这个矩阵,需要进行Givens旋转

其中

通过这个Givens旋转,我们构造

事实上,

是一个三角矩阵。

给出了QR分解,最小值问题就容易解决了。注意到

其中gmRm和γmR,则

使得这个表达式最小的向量y

再一次,向量能够简单的进行下去(update)。[3]

Example code

[编辑]

Regular GMRES (python3)

[编辑]
# from "https://github.com/J-N-ch/GMRES_py_restart/blob/master/GMRES_API/GMRES.py" import numpy as np import math  class GMRES_API(object):     def __init__( self,                   A_coefficient_matrix: np.array([], dtype = float ),                   b_boundary_condition_vector: np.array([], dtype = float ),                   maximum_number_of_basis_used: int,                   threshold = 1.0e-16 ):          self.A = A_coefficient_matrix         self.b = b_boundary_condition_vector         self.maximum_number_of_basis_used = maximum_number_of_basis_used         self.threshold = threshold      def initial_guess_input( self, x_input_vector_initial_guess: np.array([], dtype = float ) ):          self.x = x_input_vector_initial_guess          try:             assert len( self.x ) == len( self.b )          except Exception:              print(" The input guess vector's size must equal to the system's size !\n")             print(" The matrix system's size == ", len( self.b ))             print(" Your input vector's size == ", len( self.x ))             self.x = np.zeros( len( self.b ) )              print(" Use default input guess vector = ", self.x, " instead of the incorrect vector you given !\n")       def run( self ):          n = len( self.A )         m = self.maximum_number_of_basis_used          r = self.b - np.dot(self.A , self.x)         r_norm = np.linalg.norm( r )          b_norm = np.linalg.norm( self.b )          self.error = np.linalg.norm( r ) / b_norm         self.e = [self.error]                  # initialize the 1D vectors          sn = np.zeros( m )         cs = np.zeros( m )         e1 = np.zeros( m + 1 )         e1[0] = 1.0          beta = r_norm * e1          # beta is the beta vector instead of the beta scalar          H = np.zeros(( m+1, m+1 ))         Q = np.zeros((   n, m+1 ))         Q[:,0] = r / r_norm          for k in range(m):              ( H[0:k+2, k], Q[:, k+1] )    = __class__.arnoldi( self.A, Q, k)             ( H[0:k+2, k], cs[k], sn[k] ) = __class__.apply_givens_rotation( H[0:k+2, k], cs, sn, k)                          # update the residual vector             beta[ k+1 ] = -sn[k] * beta[k]             beta[ k   ] =  cs[k] * beta[k]              # calculate and save the errors             self.error = abs(beta[k+1]) / b_norm             self.e = np.append(self.e, self.error)              if( self.error <= self.threshold):                 break           # calculate the result         #y = np.matmul( np.linalg.inv( H[0:k+1, 0:k+1]), beta[0:k+1] )         #TODO Due to H[0:k+1, 0:k+1] being a upper tri-matrix, we can exploit this fact.          y = __class__.__back_substitution( H[0:k+1, 0:k+1], beta[0:k+1] )           self.x = self.x + np.matmul( Q[:,0:k+1], y )          self.final_residual_norm = np.linalg.norm( self.b - np.matmul( self.A, self.x ) )          return self.x       '''''''''''''''''''''''''''''''''''     '        Arnoldi Function         '     '''''''''''''''''''''''''''''''''''     @staticmethod     def arnoldi( A, Q, k ):         h = np.zeros( k+2 )         q = np.dot( A, Q[:,k] )         for i in range ( k+1 ):             h[i] = np.dot( q, Q[:,i])             q = q - h[i] * Q[:, i]         h[ k+1 ] = np.linalg.norm(q)         q = q / h[ k+1 ]         return h, q       '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''     '           Applying Givens Rotation to H col           '     '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''     @staticmethod     def apply_givens_rotation( h, cs, sn, k ):         for i in range( k-1 ):             temp   =  cs[i] * h[i] + sn[i] * h[i+1]             h[i+1] = -sn[i] * h[i] + cs[i] * h[i+1]             h[i]   = temp          # update the next sin cos values for rotation         cs_k, sn_k, h[k] = __class__.givens_rotation( h[k-1], h[k] )                  # eliminate H[ k+1, i ]         h[k + 1] = 0.0          return h, cs_k, sn_k      ##----Calculate the Given rotation matrix----##     # From "http://www.netlib.org/lapack/lawnspdf/lawn150.pdf"     # The algorithm used by "Edward Anderson"     @staticmethod     def givens_rotation( v1, v2 ):         if( v2 == 0.0 ):             cs = np.sign(v1)             sn = 0.0             r = abs(v1)         elif( v1 == 0.0 ):             cs = 0.0             sn = np.sign(v2)             r = abs(v2)         elif( abs(v1) > abs(v2) ):             t = v2 / v1              u = np.sign(v1) * math.hypot( 1.0, t )               cs = 1.0 / u             sn = t * cs             r = v1 * u         else:             t = v1 / v2              u = np.sign(v2) * math.hypot( 1.0, t )               sn = 1.0 / u             cs = t * sn             r = v2 * u         return cs, sn, r      # From https://stackoverflow.com/questions/47551069/back-substitution-in-python     @staticmethod     def __back_substitution( A: np.ndarray, b: np.ndarray) -> np.ndarray:         n = b.size         if A[n-1, n-1] == 0.0:             raise ValueError          x = np.zeros_like(b)         x[n-1] = b[n-1] / A[n-1, n-1]         for i in range( n-2, -1, -1 ):             bb = 0             for j in range ( i+1, n ):                 bb += A[i, j] * x[j]             x[i] = (b[i] - bb) / A[i, i]         return x       def final_residual_info_show( self ):         print( "x  =", self.x, "residual_norm =  ", self.final_residual_norm )       def main():      A_mat = np.array( [[1.00, 1.00, 1.00],                        [1.00, 2.00, 1.00],                        [0.00, 0.00, 3.00]] )      b_mat = np.array( [3.0, 2.0, 1.0] )      GMRES_test_itr2 = GMRES_API( A_mat, b_mat, 2, 0.01)      x_mat = np.array( [1.0, 1.0, 1.0] )     print("x  =", x_mat)      # GMRES with restart, 2 iterations in each restart ( GMRES(2) )     max_restart_counts = 100     for restart_counter in range(max_restart_counts):         GMRES_test_itr2.initial_guess_input( x_mat )          x_mat = GMRES_test_itr2.run()         print(restart_counter+1," : x  =", x_mat)      xx = np.matmul( np.linalg.inv(A_mat), b_mat )     print("ANS : xx =", xx)    if __name__ == '__main__':     main() 

注记

[编辑]
  1. ^ Saad和Schultz
  2. ^ Trefethen & Bau, Thm 35.2
  3. ^ Stoer and Bulirsch, §8.7.2

参考

[编辑]