Qirgʻiziston gerbi

Qirgʻiziston Respublikasining Davlat Gerbi qirgʻizcha: Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик герби
Mamlakat	Qirgʻiziston
Qabul qilindi	14-yanvar, 1994-yil (30 yil avval) (1994-01-14)
Bayroq mualliflari	A.Abdrayev va S.Dubanayev

Qirgʻiziston gerbi (Qirgʻiziston Respublikasi Davlat gerbi ; qirgʻizcha: Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик герби) — Qirgʻizistonning davlat ramzi. Parlament tomonidan 1994-yil 14-yanvarda tasdiqlangan^[1].

Tavsif[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qirgʻiziston Respublikasining Davlat gerbi qanotlari choʻzilgan oq lochin tasviri boʻlib, koʻk doira oʻrtasida oq hoshiyaga oʻrnatilgan. Orqa fonda ko'l, Ala-Too tog'larining cho`qqilari ortida oltin nurlari bilan chiqayotgan quyosh va ikki tomonida paxtalar va bug'doy boshoqlari tasvirlangan. Doiraning yuqori qismida “Кыргыз”, pastki qismida esa “Республикасы" yozuvlari joylashgan^[1].

Mazmun-mohiyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qirgʻiziston Respublikasining Davlat gerbi doira shaklida boʻlib, unda qirgʻiz xalqining mentaliteti, tabiati, madaniyati va boshqaruvi xususiyatlari shartli ramzlar tilida ifodalanadi.

Oldinda, ko'k doiraning pastki qismida qanotlari keng ochilgan oq lochinning frontal tasviri tasvirlangan. “Oq Shumkar” qushi tafakkur musaffoligi va olijanoblik timsoli sifatida rivoyat va xalq dostonlarida tarannum etilgan. Qirgʻiziston Respublikasi Davlat gerbidagi bu qushning tasviri qirgʻizlarning turmush tarzi, anʼanaviy madaniyatini bildiradi va Issiqkoʻl (qirg`izcha. Ысык-Көл) bilan birlashgan qirgʻiz yerlarini va uning ortidagi Ala-Too tog'larining qorli cho'qqilari himoya qilish ramzi hisoblanadi. Aylananing qa’rida Qirgʻiziston Respublikasi Davlat gerbining yuqori qismini egallagan togʻlar ortidan quyosh koʻtarilib, muqaddas Qirgʻiziston zaminiga tilla nurlar soya soladi.

Markaziy syujetda kerakli ma'lumotlarni beruvchi lenta ko'rinishidagi bezak ramkasi mavjud: yuqori qismida "Кыргыз", pastki qismida "Республикасы" so'zi joylashgan. Ramkaning yon tomonlarida bezakli naqshlar, stiliz qilingan ochilgan paxta chig'anoqlari, bug'doy boshoqlari - qirg'iz zaminidagi asosiy ekinlardan iborat bezak mavjud.

Qirgʻiziston Respublikasi Davlat gerbi issiq-sovuq ranglarda ishlangan. Qorong'i fondagi tasvirning yorug` silueti qat'iy va ifodali. Doira qirrasi kontur chizig'i bilan belgilanadi. Qirg'iziston Respublikasining Davlat gerbi geraldikaning asosiy standart normalariga mos keladi^[2].

Mualliflar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rasmiy ravishda Qirgʻiziston Respublikasi davlat gerbi mualliflari Asein Abdrayev va Sadirbek Dubanayevdir^[1]. Ammo Asein Abdrayev Dubanayev gerbning asl nusxasini buzib tashlaganini va gerbning yagona muallifi o`zi ekanligini aytadi^[3].

Tafsilotli ro'yxat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qirgʻiziston Respublikasi Davlat gerbining qayta tiklangan tasviri, oʻlchamidan qat’i nazar, Qirgʻiziston Respublikasi Prezidenti qarorgohida saqlanayotgan Qirgʻiziston Respublikasi Davlat gerbi standartining rangli yoki oq-qora tasviriga toʻliq mos kelishi kerak. Qirgʻiziston Respublikasi Davlat gerbining ranglari Qirgʻiziston Respublikasi Davlat gerbining texnik tavsifida koʻrsatilgan ranglarga mos kelishi kerak^[4].

Gerbning boshqa variantlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

• 
  Qirg'iziston gerbi 1991-yil 31-avgustdan 1994-yil 3-yanvargacha
• 
  Gerb 1994-yildan 2016-yilgacha ishlatilgan
• 
  Davlat chegara xizmati gerbi.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

• Qirg'iziston SSR gerbi
• Qirg'iziston bayrog'i

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

1. ↑ ^{1,0 1,1 1,2} „Государственные символы » Кыргызстан » Официальный сайт президента Киргизской Республики“. www.president.kg. 2018-yil 13-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 13-fevral.
2. ↑ ^{2,0 2,1} „Государственная символика :: ГРС ППКР“ (en). grs.gov.kg. 2018-yil 14-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 13-fevral.
3. ↑ Азиза Бердибаева. „«Дубанаев – не автор герба!», — Асеин Абдраев“. K-News (2013-yil 30-dekabr). 2021-yil 9-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 28-sentyabr.
4. ↑ „Государственная символика :: ГРС ППКР“ (en). grs.gov.kg. 2018-yil 14-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 16-fevral.