Zafer Günü (9 Mayıs)

Vikipedi, özgür ansiklopedi

   Zafer Günü

Moskova'da Zafer Bayramı kutlamaları, 9 Mayıs 2005
Resmî adıRusça: День Победы
KutlayanlarRusya, eski Sovyet ülkeleri, Sırbistan, İsrail, eski Varşova Paktı ve COMECON üyeleri
Başlama9 Mayıs
Tarih9 Mayıs
Bağlantılı günlerAvrupa Günü
OKW Başkanı Generalfeldmarschall Wilhelm Keitel Almanya'nın kayıtsız şartsız teslim olduğu anlaşmayı imzalarken (Karlshorst, Lichtenberg, Berlin, 8 Mayıs 1945, Moskova Zaman Dilimi'ne göre 9 Mayıs 1945)

Zafer Günü (Rusça: День Победы / Den Pobedi)[dn 1] veya 9 Mayıs, II. Dünya Savaşı'nın[dn 2] sonunda Nazi Almanyası'nın kayıtsız şartsız teslimiyetini imzaladığı Sovyetler Birliği tarafından ilan edilen ve kutlanan gündür.

Almanya 8 Mayıs 1945'te akşam vakti resmî olarak teslim olmasına karşın (9 Mayıs'ta Moskova zamanına kadar) ilk olarak Sovyetler Birliği'nin on beş cumhuriyetinde törenle açıldı. Sovyet hükûmeti erken zamanda Berlin'de imzalanan teslimiyet anlaşmasında 9 Mayıs'ta zaferi ilan etti.[1]

Sovyetler Birliği'nin çöküşüne yakın tarihte 1988'den itibaren Özbekistan'da bu kutlama sona erdirildi ama 1999'da Anma/Hatırlama Günü adıyla tekrar özel bir gün haline getirildi.[2] Baltık ülkeleri de Sovyetler Birliği'nden ayrıldıktan sonra 8 Mayıs 2002 tarihine kadar bu günü andılar.[3]

Reims'daki tören[değiştir | kaynağı değiştir]

Jodl (orta) ve Friedeburg (sağ)

OASne göre 7 Mayıs 1945 saat 2:41'de Supreme Headquarters Allied Expeditionary Force'nun bulunduğu Reims (Marne, Champagne-Ardenne)'da Oberkommando der Wehrmacht (OKW) Başkanı Generaloberst Alfred Jodl (Kriegsmarine'yi temsil ederek Generaladmiral Hans-Georg von Friedeburg de heyete katıldı) Müttefikler'e karşı kayıtsız şartsız teslimiyetini imzaladı (V-E Day: Avrupa Zafer Günü). Ancak Reims'ta bulunan tek Sovyet temsilcisi General İvan Susloparov sadece irtibat görevlisi olduğunu ve imza yetkisine sahip olmadığını söyledi. Böylece ertesi gün 8 Mayıs saat 23:01'de Batı Cephesi kapandı ve Doğu Cephesi'nde ise çatışmalar biraz daha devam etti.

Berlin'deki tören[değiştir | kaynağı değiştir]

8 Mayıs akşamı Berlin-Lichtenberg-Karlshorst'ta Offizierskasino der Pionierschule 1'de bulunan Kızıl Ordu 5. Şok Ordusu'nun karargâhında, OKW Başkanı Generalfeldmarschall Wilhelm Keitel ve Generaladmiral Hans-Georg von Friedeburg, Wehrmacht'ın teslimini 1. Beyaz Rusya Cephesi kumandanı Mareşal Georgi Jukov'un önünde imzaladılar. Fakat zaman farkı nedeniyle Moskova Zaman Dilimi'ne göre bu tören 9 Mayıs'ta gerçekleşmiş oldu.

Moskova'daki geçit töreni[değiştir | kaynağı değiştir]

1945 Moskova Zafer Geçit Töreni'nde Lenin'in Mozolesi'nin önüne atılmayı bekleyen Nazi Almanyası'nı sembolize eden orijinal pankartlar ve onları taşıyan Kızıl Ordu'ya bağlı askerler.
Ana madde: 1945 Moskova Zafer Geçit Töreni

24 Haziran 1945'te SSCB başkenti Moskova'da zafer geçiti töreni düzenlenerek Sovyet zaferi anıldı.

Törende Stalin ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi yöneticilerinin Lenin'in Mozolesi üzerinde izlediği törenin başlangıcında Sovyetler Birliği Mareşali Georgi Jukov ve Konstantin Rokossovski, sırasıyla beyaz ve siyah at üzerinde alana gelmişlerdir. Törende Kızıl Ordu askerleri ve orduya ait savaş araçları Kızıl Meydan'dan geçiş yapmıştır. NKVD askerleri Nazi Almanyası'nı sembolize eden orijinal pankartları taşımış ve onları Lenin'in Mozolesi'nin önüne atmışlardır.[4] Bu kare törenin en çok kayıtlara geçen anlarından birisi olmuştur. Atılan pankartlardan birisi de 1. SS Panzer Tümeni "Leibstandarte SS Adolf Hitler" falamasıdır. Bu tümen Adolf Hitler'in kişisel koruma tümeni idi.

9 Mayıs kutlamaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Zafer Günü kutlaması (Moskova, 9 Mayıs 2005)
Sovyet Zafer Nişanı
"Zafer Sancağı #5", Reichstag binasının çatında yükseltilen 1. Beyaz Rusya Cephesi, 3. Şok Ordusu, 79. Kolordu'ya bağlı 150. Piyade Tümeni ("İdriska" Tümeni)'ne ait Kızıl Bayrak

Birçok dünya ülkesinde Russofon (Rusça konuşanlar) nüfusu umursamaz bir şekilde yerel tatil olarak bu günü kutlar.[5] ABD ve Kanada'da birçok Rus toplumu, örneğin Estonya'da, Letonya'da, Litvanya'da umumi toplantılar düzenler.[6] Avrupa'da çok dilli yayın yapan bazı televizyon zincirleri, Rus devlet başkanının Zafer Konuşmasını ve Kızıl Meydan'da geçit törenini göstermektedir.[7]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Rusça: День Победы, Den' Pobedy; Ukraynaca: День Перемоги, Den' Peremohy; Belarusça: Дзень Перамогі, Dzień Pieramohi; Lehçe: Dzień Zwycięstwa; Kazakça: Жеңіс Күні, Jeñis Küni; Litvanca: Pergalės diena; Moldovaca: Зиуа Викторией, Ziua Victoriei; Letonca: Uzvaras diena; Estonca: Võidupäev; Tatarca: Җиңү көне
  2. ^ SSCB ve eski Sovyet devletleri tarafından Büyük Vatanseverlik Savaşı olarak bilinir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Ziemke Further readingCHAPTER XV:The Victory Sealed 11 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Page 258 last 2 paragraphs
  2. ^ a b ""Their memory lives on"". 16 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2009. 
  3. ^ "8 May: Memorial Day for the victims of World War II". Estonian Embassy in Washington. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2009. 
  4. ^ German Flags at the 1945 Soviet Victory Parade 16 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., (İngilizce) Erişim tarihi: 18 Eylül 2016.
  5. ^ " Estonia: Local Russians Celebrate End Of World War II" 13 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Radio Liberty, May 9, 2007
  6. ^ ""Russian Orthodox Church in Toronto celebrates May 9, 2005"". 28 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2009. 
  7. ^ ""May 9 parade TV-event from Israel"". 10 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2009. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Zafer_Günü_(9_Mayıs)&oldid=31074469" sayfasından alınmıştır