Yılanı Öldürseler
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Yazar | Yaşar Kemal |
|---|---|
| Ülke | Türkiye |
| Dil | Türkçe |
| Tür | Roman |
| Yayım | 1976 |
| ISBN | 9789750807046 |
Yılanı Öldürseler, Yaşar Kemal'in aşk, töre ve anne şefkati üçgeninde filmlere konu olmuş romanıdır. Eserde Yaşar Kemal'in doğup büyüdüğü Osmaniye'nin Hemite köyündeki Esme'nin hikâyesini anlatılır. Yazar, Yılanı Öldürseler'i 1950'de Kozan hapishanesinde yatarken tanıştığı bir çocuğun başından geçenlerden esinlenerek yazmıştır.[1] 1976'da Cumhuriyet gazetesinde tefrika edildikten sonra aynı yıl Cem Yayınevi tarafından kitap olarak basılmıştır. 1982'de Türkan Şoray'ın yönetmenliğinde aynı adla sinemaya uyarlanan kitap, 1983 yılında Marianik Revillon tarafından Paris'te tiyatro oyunu olarak sahnelenmiştir.[1] 1991 yılında Yaşar Kemal'in eşi Thilda Kemal tarafından To Crush the Serpent adıyla İngilizceye çevrilmiştir.
Karakterler[değiştir | kaynağı değiştir]
Hasan: Esme ve Halil'in çocuğudur. Kitaptaki ana karakterlerden biridir. Yaşadığı olaylar hapishanede tanıştığı yazar tarafından anlatılmaktadır. Yedi yaşlarındayken babası öldürülür. Bundan dolayı olayların suçlusu olarak görülen annesi Esme'yi öldürür.
Esme: Romandaki ana karakterlerden ikincisidir. Hasan'ın annesi, Abbas'ın sevgilisi ve Halil'in karısıdır. Romanın sonunda köyün baskısıyla doldurulan oğlu Hasan tarafından öldürülür.
Abbas: Esme'nin sevgilisidir. Onun uğruna hapse düşer. Halili öldürür, sonrasında jandarmalar tarafından öldürülür.[2]
Halil: Hasan'ın babası, Esme'nin kocasıdır. Esme'ye tecavüz etmiştir ve evlenmiştir. Abbas tarafından romanın başlarında öldürülür ancak kanı yerde kaldığı için hortlar ve farklı farklı hayvan formlarında ve ak kefenli halinde romanın birçok bölümünde okuyucunun karşısına çıkar.
Büyükana: Hasan'ın "Büyükanası", yani Halil'in annesidir. Romanın başından sonuna kadar Hasan'ın annesini öldürmesi yönünde baskı yaratır ve kitapta oldukça tek boyutlu bir karakter olarak okuyucunun karşısına çıkar. Zira, roman boyunca gözüktüğü bütün sahnelerde tek yaptığı, farklı cümleler kullanarak diğer oğullarını veya Hasan'ı Esme'yi öldürmeye ikna etmeye çalışmaktır.[3]
Seferberlik Kaçkını Kerim: Halil'in hortlağı ile ilk karşılaşan kişidir.
Mustafa: Sürekli Esme'nin evine gelip ona kaçmasını yoksa onu öldüreceklerini söyleyen Hasan'ın baba tarafından aile bireyidir.
Anlatıcı: Hasan'ın annesini öldürdükten sonra götürüldüğü hapishanede tanıştığı yazardır. Hikâye onun ağzından anlatılır.
Özet[değiştir | kaynağı değiştir]
Çukurova'da Anavarza yakınlarında bir köyde yaşayan çocuk Hasan'ın babası Halil, Abbas tarafından öldürülür. Halil'in eşi, Hasan'ın annesi olan Esme ise Halil tarafından kaçırılmadan evvel Abbas'ı sevmiştir. Abbas, Esme'nin peşini bırakmaz. Bir akşam ailedekiler evde yemek yedikleri sırada Abbas gelir ve Halil'i öldürür. Bundan sonra başlayan kan davası sonucu Hasan'ın amcaları Abbas'ı öldürür. Hasan'ın babaannesi ise olayların suçlusu olarak Esme'yi gösterir. Hasan'ın amcaları da Esme'nin güzelliğinden dolayı onu öldürmeye kıyamadıklarından onun köyü terk etmesini isterler. Fakat annelerinin baskısıyla Hasan'dan Esme'yi öldürmesini isterler. Köylülerden bazıları da aynı baskıyı yapar. Babasının kanı yerde kaldığı için yılan, kertenkele, çekirge ve türlü mahlukat kılığında köyde dolaştığı söylentisi köylülerin dilinden düşmez. Baskılar git gide artarken köylülerden bazıları ise annesini öldürmemesini Hasan'a öğütler. Hasan ise annesini alıp kaçmaya çalışır fakat sonuç alamayınca kendisi tek başına yakın bir köye gider. Geri döndüğü vakit ise köydeki samanlıkları, evleri yakar ve hayvanlara zarar verir. Bu sırada köylü, durmaksızın konuşmakta, anasına, babasına, Hasan'a dair türlü türlü dedikodular çıkarmaktadır. En sonunda baskılara dayanamayan Hasan, annesini Ali amcasının verdiği, aslında babasına ait olan tabancayla öldürür.
Genel bilgiler[değiştir | kaynağı değiştir]
Bilinç akışı tekniğinin kullanıldığı roman, on altı bölümden oluşmaktadır ancak yazar bunları numaralandırmamış, bölümler arasında Abidin Dino'nun desenlerine yer vermiştir.[4]
Uyarlamalar[değiştir | kaynağı değiştir]
Eser, 1981 yılında Türkan Şoray tarafından aynı adla sinema filmine uyarlandı. Filmin senaryosu Arif Keskiner, Işıl Özgentürk ve Türkan Şoray tarafından yazıldı. Filmde Esme'yi canlandıran Şoray, Sinema Benim Aşkım'da Yılanı Öldürseler'i yönetmeye karar verdikten sonra çok zorlandığından, çekimler esnasında üzerinde çok büyük bir baskı hissettiğini belirtmiştir.[5] Yaşar Kemal, sinemaya uyarlanan tüm filmleri arasında en çok Yılanı Öldürseler'i beğendiğini dile getirmiştir.[5]
1983'te Marianik Revillon tarafından tiyatro oyununa uyarlandı. Oyun, Paris Stel Üniversitesi Tiyatrosu'nda sahnelendi.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Çiftlikçi, Ramazan (1997). Yaşar Kemal: Yazar, Eser, Üslûp. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- ^ "Yılanı Öldürseler Roman Özeti | Yaşar Kemal". Eser Özetleri. 3 Ekim 2018. 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ "Edebiyat". edebiyat.k12.org.tr. 9 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ Ceylan, Ezgi (Haziran 2017). "YAŞAR KEMAL'İN İNGİLİZCE ANLATICISI: ÖRTÜK ÇEVİRMEN AYRIK SES" (PDF). 7 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2017.
- ^ a b Demir, Mehmet Taner. "Yılanı Öldürseler" (PDF). 26 Kasım 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2017.