X. Christian

X. Christian
Danimarka kralı
Hüküm süresi	14 Mayıs 1912 - 20 Nisan 1947
Önce gelen	VIII. Frederik
Sonra gelen	IX. Frederik
Başbakanlar	Listeyi gör Carl Theodor Zahle Otto Liebe Michael Pedersen Friis Niels Neergaard Thorvald Stauning Thomas Madsen-Mygdal Vilhelm Buhl Erik Scavenius Knud Kristensen
İzlanda kralı
Hüküm süresi	1 Aralık 1918 - 17 Haziran 1944
Önce gelen	Makam oluşturuldu
Sonra gelen	Monarşi kaldırıldı
Başbakanlar	Listeyi gör Jón Magnússon Sigurður Eggerz Magnús Guðmundsson Jón Þorláksson Tryggvi Þórhallsson Ásgeir Ásgeirsson Hermann Jónasson Ólafur Thors Björn Þórðarson
Doğum	26 Eylül 1870(1870-09-26) Kopenhag, Danimarka
Ölüm	20 Nisan 1947 (76 yaşında) Kopenhag, Danimarka
Defin	Roskilde, Danimarka
Eş(ler)i	Mecklenburg Düşesi Alexandrine
Çocuk(lar)ı	IX. Frederik Danimarka veliaht prensi Knud
Hanedan	Glücksburg
Babası	VIII. Frederik
Annesi	İsveç Prensesi Louise
Dini	Luthercilik

X. Christian (Christian Carl Frederik Albert Alexander Vilhelm; 26 Eylül 1870 - 20 Nisan 1947) 1912'den 1947'ye kadar Danimarka kralı ve 1918 ile 1944 yılları arasında İzlanda'nın tek kralı (adı resmi olarak Kristján X). Glücksburg Hanedanı'ndan ve kendisinden önceki Danimarka kralı VIII. Frederik'in oğludur. Ayrıca Norveç kralı VII. Haakon'un kardeşidir.

Hayatı ve hükümdarlığı[değiştir | kaynağı değiştir]

X. Christian, 26 Eylül 1870'te Kopenhag'da doğdu.^[1] Otoriter bir karaktere sahip birisi olarak tanımlandı ve Kraliyet ailesinin haysiyet ve gücünün önemini vurgulayan birisi olarak hatırlanır. Demokrasiyi tam olarak benimseme konusundaki isteksizliği, 1920'deki Paskalya Krizi ile sonuçlandı, burada demokratik olarak seçilen Sosyal Liberal partisini reddetti ve kendi seçimlerinden birini oluşturdu.^[2]

Bu anayasa uygun, ancak parlamenterlik ilkesi 1901'den beri anayasal bir gelenek olarak istenmekteydi. Kitlesel gösteriler, Sosyal Demokratlar tarafından düzenlenen genel bir grev ve monarşinin devrilmesi riskiyle karşı karşıya kaldığında, hükümdarın parlamentoda destek olmadan bir hükûmet atayamayacağını ve anayasal bir hükümdar olmayı kabul etmek zorunda kaldı. Danimarka'nın Alman işgali sırasında X. Christian, özellikle her gün Kopenhag sokaklarında muhafızların eşlik etmemesi ile popüler bir direniş sembolü haline geldi.

I. ve II. Dünya Savaşı'nı kapsayan bir saltanat ve Alman işgali sırasında Danimarka ulusal anlayışı için bir ayaklanma sembolü olarak rolü ile modern zamanların en popüler Danimarka hükümdarları'ndan biri olmasını sağladı.

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

1947'de Kopenhag'ın Amalienborg Sarayı'nda ölümü üzerine X. Christian, Kopenhag yakınlarındaki Roskilde Katedrali'ndeki Danimarkalı kraliyet ailesinin diğer üyelerinin yanına gömüldü. Hükümdarlığı sırasında Erik Scavenius siyasetinin arkasında olmasına rağmen, Danimarka direniş hareketi üyeleri tarafından takılan kumaş bir kol bandı, castrum doloris'teki tabutuna konuldu.^[3][4]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta X. Christian ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• The Royal Lineage14 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Danimarka Monarşisi web sitesi
• Christian X 14 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Danimarka Kraliyet Ailesi ve Amalienborg Sarayı websitesi