Whig Partisi (Birleşik Krallık)
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Whig Partisi Whigs (İngilizce) | |
|---|---|
| Genel başkan | |
| Kurucu | Anthony Ashley Cooper |
| Kuruluş tarihi | 1678 |
| Kapanış tarihi | 1859 |
| Birleşme | Liberal Parti (Birleşik Krallık) |
| Önceli | Roundhead |
| İdeoloji | Klasik liberalizm |
| Siyasi pozisyon | Merkez |
| Dini | Protestanlık |
 Birleşik Krallık | |
| Makale serilerinden |
| Liberalizm |
|---|
 |
Whig Partisi İngiltere, İskoçya, İrlanda, İngiltere ve Birleşik Krallık parlamentolarında temsil edilen eski bir siyasi partidir. 1680'ler ve 1850'ler arasında, Whig Partisi rakipleri Tory Partisi ile iktidar mücadelesine girdiler. Whig Partisi 1850'lerde Liberal Parti ile birleşti ve rakipleri 1886'da Liberal Parti'den ayrıldı ve 1912'de Liberallerin rakibi olan günümüz Muhafazakâr Partisi ile birleşen Liberal Birlik Partisi'ni kurdu.
Whig'ler, mutlak monarşiye karşı çıkan ve anayasal monarşizmi ve parlamenter sistemi destekleyen siyasî bir hizip olarak başladı. 1688'deki Muhteşem Devrim'de merkezi bir rol oynadılar. Whig'ler 1715'te iktidarın tam kontrolünü ele geçirdiler ve muhafazakârları hükûmetteki, ordudaki, İngiltere Kilisesi'ndeki, hukuk mesleğindeki ve yerel siyasî ofislerdeki tüm önemli görevlerden tamamen temizlediler.
1784'e gelindiğinde, hem Whig hem Tory partileri, resmî siyasi partiler hâline geldiler ve Charles James Fox, William Pitt the Younger tarafından yönetilen yeniden yapılandırılmış bir Whig partisinin lideri oldu. Her iki partinin de temeli, halk oylarından çok zengin politikacıların desteğine bağlıydı. Avam Kamarası seçimleri olmasına rağmen, seçilenlerin çoğu yalnızca erkeklerden oluşuyordu.
18. yüzyılda Tory ve Whig Partileri büyümeye devam etti. Başlangıçta, Whig Partisi genellikle aristokrat aileleri, Katoliklerin haklarından mahrum bırakılmasını ve konformist olmayan Protestanlara karşı hoşgörüyü desteklerken, Toryler genellikle küçük soyluları ve küçük toprak sahiplerini tercih etti ve güçlü bir İngiltere Kilisesi'nin gücünü desteklediler. Daha sonraki dönemde, Muhafazakârlar çiftçilerden, toprak sahiplerinden ve monarşistlerden destek almaya çalışırken, Whig'ler endüstriyel reformistlerden ve tüccar sınıfından destek almaya çalıştı.
19. yüzyılın ilk yarısında Whig Partisi programı, parlamentonun üstünlüğünü, serbest ticareti, köleliğin sona ermesini, genel oy hakkını savunmaya yönelik reformize edildi. Partinin 17. yüzyılın sonlarında Katolik karşıtı pozisyonunun tersine çevrilmesi de programda yer aldı.[1]
 | Siyaset ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
.svg){kind=small} | Birleşik Krallık ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Whigs and Tories". UK Parliament. 13 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020.