Uykusuz (dergi)
Vikipedi, özgür ansiklopedi
 7 Ocak 2009 tarihli 71. sayının kapağı. | |
| Kategoriler | Süreli yayın |
|---|---|
| Sıklık | Haftalık |
| Yayımcı | Mürekkep Yayınları |
| İlk sayı | 5 Eylül 2007 |
| Son sayı | 25 Ocak 2023 |
| Ülke | Türkiye |
| Dil | Türkçe |
| Website | uykusuzdukkan.com.tr |
| ISSN | 1307-7619 |
Uykusuz, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs'ta haftada bir yayımlanan ve Türkiye'nin en çok satan[1] mizah dergisi. Mürekkep Yayıncılık tarafından perşembe günleri çıkarılan dergi, 16 sayfadır.
Derginin İmtiyaz Sahibi Uğur Gürsoy, yazı işleri müdürü Barış Uygur'dur. Amblemi, Yiğit Özgür'ün çizdiği atletli ve çizgili pijamalı adamdır. Derginin kapağında "haftalık mizah dergisi" olduğunu belli eden bir ibare ile tarih, sayı numarası, Türkiye ile KKTC satış fiyatları, derginin web adresi ve barkodu bulunmaktadır.
25 Ocak 2023 tarihinde son sayısı yayınlanmıştır.[2]
İçerik[değiştir | kaynağı değiştir]
Kapak; gündemi belirleyen siyasi, ekonomik ya da sosyal olayları karikatürize eder. Dergi günümüzdeki hemen hemen tüm haftalık mizah dergilerinde olduğu gibi ülke gündemine yön veren olayları konu alan iki sayfalık bir girişi içerdikten sonra, çizerlerin kişisel karikatür köşeleri ve çizgi romanları ile mizah yazılarını barındırır. Sondan bir önceki sayfada ise "Gelen Kutusu" adı altında amatör çizerlerin gönderdiği çalışmalara ayrılan bir bölüm yer alır. Derginin sayfa düzeni değişiklik gösterebildiğinden, arka kapakta yer alan Otisabi iç sayfalarda yer alıp, derginin iki kapakla çıktığı da olmaktadır.
2007 yılının Ağustos ayında Penguen dergisinden ayrılan Yiğit Özgür, Ersin Karabulut, Oky, Umut Sarıkaya, Uğur Gürsoy ve Memo Tembelçizer isimli altı karikatürist tarafından kuruldu ve yayın hayatına 5 Eylül 2007 günü başladı. Derginin isminin Uykusuz olmasını, Yiğit Özgür, "Çok isim düşündük, sonra halimize bakıp 'Uykusuz'dan başka ne olabilir ki abicim' dedik." sözleriyle açıklamıştır.[3] Kurucu kadronun Penguen'den ayrılmasının nedeni, Leman'dan Penguen'in doğuşu gibi politik ya da Fermuar'ın Penguen'den doğuşu gibi mizah tarzındaki farklılıklardan dolayı değil; dostane bir şekilde, sadece yeni bir dergi çıkarmak amacıyladır. Uykusuz'un, önceli Penguen'den bariz bir politik ya da mizahî farklılığı yoktur. Öte yandan, adları daha önce sıralanan, kurucu 6 kişilik çekirdek grup, tamamen Gırgır-Limon-Leman silsilesine dahil değildi. Oky, Memo Tembelçizer ve Barış Uygur gibi bazı önemli sanatçılar, Pişmiş Kelle ekolünden gelmektedirler. Bu nedenle Uykusuz ile Penguen'in mizah tarzında hafif bir farklılık görülür.
2008'de yayın hayatına son vermek zorunda kalan Fermuar dergisinden gelen Üstün Kardeşler ve Emrah Ablak ile 2009'da yayın hayatına son vermek zorunda kalan Cici dergisinden gelen Alpay Erdem ve Yetkin Gülmen gibi çizerlerle kadrosu zenginleşmiştir. Umut Sarıkaya 2015 yılında dergiden ayrılmış, Naber isimli bir dergi kurmuştur. Bu dergide zaman zaman Uykusuz çizerlerinin de çalışmaları yer almaktadır.
Çizer ve yazarlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Alpay Erdem
- Anıl Duman
- Ömer Göksel
- Mustafa Satıcı
- Sönmez Karakurt
- İlker Altungök
- Kaan Sezyum
- Cem Güventürk
- Barış Uygur
- Behnan Shabbir
- Bülent Üstün
- Cengiz Üstün
- Cihan Ceylan
- Cihan Kılıç
- Deniz Ensari
- Emrah Ablak
- Ender Yıldızhan
- Erman Çağlar
- Ersin Karabulut
- Fırat Budacı
- Galip Tekin
- Göksu Gül
- Memo Tembelçizer (Mehmet Çilingir)
- Oky (Oktay Gencer)
- Nisan Hakan Özkan
- Özer Aydoğan
- Uğur Gürsoy
- Vedat Özdemiroğlu
- Yetkin Gülmen
- Yılmaz Aslantürk
- Yiğit Özgür
- Ahmet Cambaz
- İltem Dilek
- Furkan Özçoban
- Murat Karadan
- Kubilay Odabaş
- Engin Ergönültaş
- Kenan Yarar
Eski çizer ve yazarlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Engin Günaydın (2007)
- Metin Fidan (2010-2011)
- Yavuz Öztürk (2007-2011)
- Umut Sarıkaya (2007-2015) (Naber dergisini kurdu.)
Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- 2011 yazında Uykusuz Yaz adlı özel sayısı yayımlanmıştır.
- Yılbaşlarında hediye olarak takvim vermektedir. Yayımlanma yıl dönümlerinde poster hediyesi, otuz iki sayfalık doğum günü özel sayısı gibi sürprizler yapmaktadır.
- Uykusuz dergisinin yayımlanması için kurulmuş olan Mürekkep Yayınevi, Uykusuz dergisi çizerlerinin güncel işlerinden derlenen ve Galip Tekin, Bülent Arabacıoğlu gibi önceki kuşaktan klasikleşmiş mizah dergisi çizerlerinin kendi dönemlerinde yayımlanamamış çizgi roman albümlerini yayımlamaktadır.
- 2012 yılında, dergi çalışanlarının ofisinin de bulunduğu İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Uykusuz Dükkân adında bir satış mekânı açılmıştır.
- 2015 yılında Umut Sarıkaya dergiden ayrılarak Naber dergisini kurdu.
- Ocak 2016 tarihinde Uykusuz bünyesinden Hortlak isimli aylık mizah çizgi roman dergisini çıkardılar. Hortlak, Mayıs 2017'deki 16. sayısından sonra kapandı.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Derginin tirajı ortalama 70-74 bin civarında seyretmektedir. Bülent Tellan (2015) "Uykusuz Habercilik: Alternatif medya olarak mizah dergileri", Direniş Çağında Türkiye'de Alternatif Medya, derleyen: Barış Çoban, Bora Ataman, Kafka Yayınları. 12 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ @UykusuzDergi (24 Ocak 2023). "#Son sayımız yarın bayilerde. Kurulduğu günden bugüne dergimize emeği geçen tüm çalışma arkadaşlarımıza ve okuyucularımıza teşekkür ederiz. Hoşçakalın. #Uykusuz" (Tweet) – Twitter vasıtasıyla.
- ^ 2 Eylül 2007 tarihli Vatan gazetesi ile birlikte verilen "Pazar Vatan" ekinin 5. sayfasında yer alan röportaj.