Tunus başbakanları listesi
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Tunus başbakanı, 1800'de makamın kurulmasından 1957'de cumhuriyetin ilanıyla kaldırılmasına kadar Tunus hükûmetinin başıdır. Pozisyon 1969'da cumhuriyetçi sistem altında yeniden canlandırıldı. 1969'da makamın kurulmasından bu yana Tunus'ta 15 başbakan görev yaptı. Bu pozisyon bağımsızlıktan önce Tunus Kralı'nın hükûmet başkanı olarak bir sadrazam atamasıyla mevcuttu. Ancak 1957'de cumhuriyetin ilan edilmesiyle yürürlükten kaldırıldı. 1959 Tunus Anayasası, başkanın hem devlet başkanı hem de hükûmet başkanı olduğu bir başkanlık sistemi kurdu. Kasım 1969'da devlet başkanı Habib Burgiba, Bahi Ladgam'ı cumhuriyetçi sistemdeki ilk başbakan olarak atayarak pozisyonu geri getirdi.
2011 devriminden önce başbakanın rolü devlet başkanına yardım etmekle sınırlıydı. 2014 yılında yeni anayasanın kabul edilmesiyle, başbakanın anayasal yetkileri genişletildi ve başbakan önemli iç politikalardan sorumlu hale getirildi.
En genç başbakan 40 yaşındaki Yusuf Şahid, en yaşlısı 85 yaşındaki El-Beci Kaid es-Sibsi oldu. İki başbakan - Muhammed Gannuşi ve Yusuf Şahid - birden fazla başkan altında görev yaptı.
İki başbakan daha sonraları devlet başkanı oldu: Zeynel Abidin Bin Ali (1987–2011) ve El-Beci Kaid es-Sibsi (2014–2019).
Şu anda yaşayan yedi eski başbakan vardır. En son ölen eski başbakan 27 Mart 2020'de Hamid Karvi'dir.
 |
| Bu kategoride yer alan maddeler Tunus hükûmeti ve siyasetinin bir parçasıdır. |
| |
Tunus başbakanları[değiştir | kaynağı değiştir]
Monarşi[değiştir | kaynağı değiştir]
| № | Resim | İsim (Doğum–Ölüm) | Görev süresi | Parti | Devlet başkanı (Hükümdar / Süre) | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Tunus Beyliği Sadrazamları | |||||||
| 1 | Receb Haznedar Arapça: رجب خزندار ( 17??–1800) | 1759 | 1782 | Bağımsız | |||
| 2 | Mustafa Hoca Arapça: أبو النخبة مصطفى خوجة ( 17??–1800) | 1782 | 1800 | Bağımsız | |||
| 3 | Yusuf Sahib et-Tabi Arapça: يوسف صاحب الطابع (~1765–1815) | 1800 | 23 Ocak 1815 | Bağımsız | |||
| 4 | Muhammed Arbi Zarruk Haznedar Arapça: محمد العربي زروق خزندار (1760–1822) | 1815 | 1822 | Bağımsız | |||
| 5 | Hüseyin Hoca Arapça: حسين خوجة (?–1857) | 1822 | 1829 | Bağımsız | |||
| 6 | Reşid eş-Şakir Sahib et-Taba'a Arapça: شاكير صاحب الطابع (~1790–1837) | 1829 | 1837 | Bağımsız | |||
| 7 |  | Mustafa Haznedar Arapça: مصطفى خزندار (1817–1878) | 1837 | 22 Ekim 1873 | Bağımsız | ||
| 8 |  | Hayreddin Paşa Arapça: خير الدين باشا التونسي (1822–1890) | 22 Ekim 1873 | 21 Temmuz 1877 | Bağımsız | ||
| 9 | Muhammed Haznedar Arapça: محمد خزندار (~1810–1889) | 21 Temmuz 1877 | 24 Ağustos 1878 | Bağımsız | |||
| 10 |  | Mustafa Bin İsmail Arapça: أبو النخبة مصطفى بن اسماعيل (~1850–1887) | 24 Ağustos 1878 | 12 Eylül 1881 | Bağımsız | ||
| (9) | Muhammed Haznedar Arapça: محمد خزندار (~1810–1889) | 12 Eylül 1881 | Ekim 1882 | Bağımsız | |||
| 11 |  | Aziz Buattur Arapça: محمد العزيز بوعتور (1825–1907) | Ekim 1882 | 4 Şubat 1907 | Bağımsız | ||
| 12 | Mehmed Celuli Arapça: امحمّد جلولي (1834–1908) | 18 Şubat 1907 | Haziran 1908[1] | Bağımsız | |||
| 13 | Yusuf Cahit Arapça: يوسف جعيط (1830–1915) | Haziran 1908 | Haziran 1915 | Bağımsız | |||
| 14 |  | Tayyib Celuli Arapça: الطيب جلولي (1857–1944) | Ekim 1915 | Mayıs 1922 | Bağımsız | ||
| Tunus Beyliği Başbakanları | |||||||
| 1 |  | Mustafa Dingizli Arapça: مصطفى الدنقزلي (1865–1926) | Mayıs 1922 | 20 Ekim 1926[1] | Bağımsız | ||
| 2 |  | Halil Buhagib Arapça: خليل بوحاجب (1863–1942) | 3 Kasım 1926 | 2 Mart 1932 | Bağımsız | ||
| 3 |  | Hedi Lahua Arapça: الهادي الأخوة (1872–1949) | 2 Mart 1932 | 31 Aralık 1942 | Bağımsız | ||
| 4 |  | Muhammed Cenik Arapça: محمد شنيق (1889–1976) | 1 | 1 Ocak 1943 | 15 Mayıs 1943 | Bağımsız | |
| 5 |  | Selahaddin Bakkuş Arapça: صلاح الدين البكوش (1883–1959) | 1 | 15 Mayıs 1943 | 21 Temmuz 1947 | Bağımsız | VIII. Muhammed el-Emin Arapça: محمد الثامن الأمين  (1943–1956) |
| 6 |  | Mustafa Kaak Arapça: مصطفى الكعاك (1893–1984) | • | 21 Temmuz 1947 | 17 Ağustos 1950 | Bağımsız | |
| (4) | | Muhammed Cenik Arapça: محمد شنيق (1889–1976) | 2 | 17 Ağustos 1950 | 26 Mart 1952 | Bağımsız | |
| (5) | | Selahaddin Bakkuş Arapça: صلاح الدين البكوش (1883–1959) | 2 | 12 Nisan 1952 | 2 Mart 1954 | Bağımsız | |
| 7 |  | Muhammed Selah Mzali Arapça: محمد الصالح مزالي (1896–1984) | • | 2 Mart 1954 | 6 Temmuz 1954 | Bağımsız | |
| - |  | Georges Dupoizat (1909–1975) Geçici | 6 Temmuz 1954 | 7 Ağustos 1954 | Bağımsız | ||
| 8 |  | Tahar Bin Ammar Arapça: الطاهر بن عمار (1889–1985) | • | 7 Ağustos 1954 | 20 Mart 1956 | Düstur | |
| Tunus Krallığı Başbakanları | |||||||
| (8) | | Tahar Bin Ammar Arapça: الطاهر بن عمار (1889–1985) | • | 20 Mart 1956 | 11 Nisan 1956 | Düstur | VIII. Muhammed el Amin Arapça: محمد الثامن الأمين (1956–1957) |
| 9 |  | Habib Burgiba Arapça: حبيب بورقيبة (1903–2000) | • | 11 Nisan 1956 | 25 Temmuz 1957[2] | Yeni Düstur | |
Cumhuriyet[değiştir | kaynağı değiştir]
| № | Resim | İsim (Doğum–Ölüm) | Görev süresi | Parti | Devlet başkanı (Hükümdar / Süre) | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Tunus Cumhuriyeti Başbakanları | ||||||||
| 1 |  | Bahi Ladgam Arapça: الباهي الأدغم (1913–1998) | • | 7 Kasım 1969 | 2 Kasım 1970 | Sosyalist Düstur Partisi | Habib Burgiba Arapça: حبيب بورقيبة (1957–1987) | |
| 2 |  | Hadi Amara Nuira Arapça: الهادي نويرة (1911–1993) | • | 2 Kasım 1970 | 23 Nisan 1980 | Sosyalist Düstur Partisi | ||
| 3 |  | Muhammed Mzali Arapça: محمد مزالي (1925–2010) | • | 23 Nisan 1980 | 8 Temmuz 1986 | Sosyalist Düstur Partisi | ||
| 4 |  | Raşid Sfar Arapça: رشيد صفر (1933–) | • | 8 Temmuz 1986 | 2 Ekim 1987 | Sosyalist Düstur Partisi | ||
| 5 |  | Zeynel Abidin Bin Ali Arapça: زين العابدين بن علي (1936–2019) | • | 2 Ekim 1987 | 7 Kasım 1987[3] | Sosyalist Düstur Partisi | ||
| 6 |  | Hadi Bakkuş Arapça: الهادي البكوش (1930–2020) | • | 7 Kasım 1987 | 27 Eylül 1989 | Sosyalist Düstur Partisi (1988'e kadar) | Zeynel Abidin Bin Ali Arapça: زين العابدين بن علي  (1987–2011) | |
| Demokratik Anayasa Hareketi | ||||||||
| 7 | .jpg) | Hamid Karvi Arapça: حامد القروي (1927–2020) | • | 27 Eylül 1989 | 17 Kasım 1999 | Demokratik Anayasa Hareketi | ||
| 8 |  | Muhammed Gannuşi Arapça: محمد الغنوشي (1941–) | 1 | 17 Kasım 1999 | 27 Şubat 2011[4] | Demokratik Anayasa Hareketi (18 Ocak 2011'e kadar[5]) | ||
| (8) | 2 | Bağımsız | Fuad Mebazaa Arapça: فؤاد المبزع  (2011) | |||||
| 9 |  | El-Beci Kaid es-Sibsi Arapça: الباجي قائد السبسي (1926–2019) | • | 27 Şubat 2011 | 24 Aralık 2011 | Bağımsız | ||
| 10 |  | Hammadi Cibali Arapça: حمادي الجبالي (1949–) | • | 24 Aralık 2011 | 14 Mart 2013 | Nahda Hareketi | Munsif Marzuki Arapça: المنصف المرزوقي  (2011–2014) | |
| 11 |  | Ali el-Ureyd Arapça: علي العريّض (1955–) | • | 14 Mart 2013 | 29 Ocak 2014[6] | Nahda Hareketi | ||
| 12 |  | Mehdi Cuma Arapça: مهدي جمعة (1962–) | • | 29 Ocak 2014[6] | 6 Şubat 2015 | Bağımsız | ||
| 13 |  | Habib Essid Arapça: حبيب الصيد (1949–) | • | 6 Şubat 2015 | 27 Ağustos 2016 | Bağımsız | El-Beci Kaid es-Sibsi Arapça: الباجي قائد السبسي  (2014–2019) | |
| 14 |  | Yusuf Şahid Arapça: يوسف الشاهد (1975–) | • | 27 Ağustos 2016 | 27 Şubat 2020 | Nida Tunus | ||
| (14) | Tahya Tunus | |||||||
| 15 |  | İlyas el-Fahfah Arapça: إلياس الفخفاخ (1972–) | • | 27 Şubat 2020 | 2 Eylül 2020 | Ettakatol | Kays Said Arapça: قَيس سَعِيد  (2019–) | |
| 16 |  | Hişam el-Meşişi (1974-) | 2 Eylül 2020 | 25 Temmuz 2021 | Bağımsız | |||
| 17 | Necla Buden Ramazan (1958–) | 29 Eylül 2021 | Görevde | Bağımsız | ||||
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Görevi başında hayatını kaybetti
- ^ VIII. Muhammed el Amin'i devirerek devlet başkanlığına gelmiştir.
- ^ devrik Habib Burgiba'yi bir darbe ile makamdan uzaklaştırarak yeni devlet başkanı olmuştur.
- ^ Yasemin Devrimi sırasında istifa etmiştir.
- ^ "Tunisia: New government leaders quit ruling party". BBC News. 18 Ocak 2011. 2 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2016.
- ^ a b "Tunisia's new government of independents sworn in". Daily News Egypt. 29 Ocak 2014. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2014.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Dünya Devlet Adamları - Tunus13 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.