Takeo Fukuda
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Takeo Fukuda 福田 赳夫 | |
|---|---|
 | |
| 67. Japonya Başbakanı | |
| Görev süresi 24 Aralık 1976 - 7 Aralık 1978 | |
| Hükümdar | Shōwa |
| Yerine geldiği | Takeo Miki |
| Yerine gelen | Masayoshi Ōhira |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 14 Ocak 1905 Takasaki, Japonya |
| Ölüm | 5 Temmuz 1995 (90 yaşında) Tokyo |
| Partisi | Liberal Demokrat Parti |
| Evlilik(ler) | Mie Fukuda |
| Çocuk(lar) | 5 |
| Bitirdiği okul | Tokyo Üniversitesi |
| İmzası |  |
Takeo Fukuda (福田 赳夫 Fukuda Takeo, 14 Ocak 1905 – 5 Temmuz 1995) 24 Aralık 1976 - 7 Aralık 1978 tarihleri Japonya'nın 67. Başbakanlığı görevinde bulunmuş olan Japon siyasetçidir.[1]
Çocukluğu ve eğitim hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Fukuda, 14 Ocak 1905 tarihinde Gunma'da dünyaya geldi.[1] Samuray kökenli bir aileden gelen Fukuda'nun babası Gunma'nın valisiydi.[2] Eğitimini ise Tokyo Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde tamamladı.[3]
Siyasi kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]
II. Dünya Savaşı sırasında ve öncesinde Fukuda, Maliye Bakanlığı'nda bürokratlık yaptı. Hükûmette Baş Kabine Sekreteri görevini yürüttü. Savaştan sonra ise 1946-47 yılları arasında Japon Bankacılık Bürosunun başkanlığını üstlendi. 1947'den 1950'ye kadar da Bütçe Bürosunda çalıştı.[2]
Fukuda 1952 seçimlerinde Gunma 3. Bölgesi'nden milletvekili olarak Japonya Temsilciler Meclisi'ne girdi. Fukuda'nın siyasi akıl hocası Nobusuke Kishi, savaştan sonra A sınıfı savaş suçlusu suçlanacak, sonrasında ise başbakan olacaktı.
Fukuda 1957 yılında parti sekreterliğine seçildi. Sonrasında çeşitli bakanlık görevlerinde bulundu. 1959-69 arasında Tarım Orman ve Balıkçılık Bakanlığı, 1969-1971 Yılları arasında Maliye Bakanlığı, 1971-1973 yılları arasında Dışişleri Bakanlığı ve 1974-1976 yılları arasında da Ekonomik Planlama Ajansı Başkanlığı görevlerinde bulundu. 1972 seçimlerinde başbakanlık seçimlerinde Kakuei Tanaka karşısında mağlubiyete uğradı.
İktidardaki Liberal Demokrat Parti'nin, 1976 seçimlerinde aldığı kötü sonuç neticesinde, partinin lidirliğini Takeo Miki'den aldı. 1978 yılına kadar bu görevde kaldı.[3] Fakat hükûmeti parlamentodaki diğer küçük partilerin desteğine bağlıydı. İzlediği agresif dış politikalar sebebiyle "şahin" olarak adlandırılan Fukuda, Japon hava yollarının kaçırılan bir uçağı olayında, hava korsanlarına karşı btakındığı teslimiyetçi tutum ağır eleştiriler almasına sebep oldu. Bu eleştirilere şu şekilde yanıt vermişti "İnsan hayatının değeri yeryüzünde başka hiçbir şeyle ölçülemez."
LDP'nin içindeki klikleşmeyi ve bölünmeleri engellemek amacıyla partisine ön seçim sistemini getirdi. İronik bir şekilde, 1978 yılında parti genel başkanlığı ile ilgili yapılan ilk ön seçimde rakibi Masayoshi Ōhira tarafından yenilgiye uğratıldı ve başbakanlıktan istifa etmeye zorlandı. Fukuda daha sonra InterAction Council of Former Heads of State and Government isimli organizasyonda yer aldı ve 1990 yılında da aktif politikayı bıraktı.[2]
Yaşantısı[değiştir | kaynağı değiştir]
Fukuda, tek evliliğinden beş çocuk sahibi oldu: çocuklarının üçü erkek, ikisi ise kızdı.[3] Büyük oğlu Yasuo Fukuda, Shinzō Abe'nin ani istifası neticesinde, Eylül 2007'de başbakan oldu ve bu makamda bir yıl boyunca görev yaptı. Böylelikle ilk kez, bir başbakanın çocuğu Japonya'da babası gibi başbakan oluyordu.[4] Buna ilave olarak, Japonya başbakanlarından Junichiro Koizumi, siyasi hayatına Fukuda'nın sekreteri olarak başlamıştı. Bu iki politikacı, 1970'lerden sonra, hem özel hem de siyasi, çok yakın dostluk geliştirmişlerdi. Hatta Koizumi'nin nikâh töreninde damadın sağdıcı Fukuda idi.
Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]
Fukuda, Tokyo Women's Medical College hastanesinde kronik anfizemden dolayı 5 Temmuz 1995 tarihinde, 90 yaşında yaşamını yitirdi.[3]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "List of prime ministers". Kantei. 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2013.
- ^ a b c Sayle, Murray (8 Temmuz 1996). "Obituary: Takeo Fukuda". The Independent. 26 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2013.
- ^ a b c d Pace, Eric (6 Temmuz 1995). "Takeo Fukuda, 90, Ex-Premier And Backer of China Pact, Dies". The New York Times. 24 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2013.
- ^ Parry, Richard (21 Eylül 2007). "The reluctant Prime Minister prepares to step up to the plate". The Times Online. News International Group. 24 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2014.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen Kunio Miuchi | Japonya Tarım ve Orman Bakanı 1959–1960 | Sonra gelen Tokuo Nanjō |
| Önce gelen Kakuei Tanaka | Japonya Maliye Bakanı 1965-1966 | Sonra gelen Mikio Mizuta |
| Önce gelen Mikio Mizuta | Japonya Maliye Bakanı 1968–1971 | |
| Önce gelen Kiichi Aichi | Japonya Dışişleri Bakanı 1971–1972 | Sonra gelen Masayoshi Ōhira |
| Önce gelen Seigo Hamano | Japonya İdari Yönetim Ajansı Başkanı 1972–1973 | Sonra gelen Shigeru Hori |
| Önce gelen Kakuei Tanaka Geçici | Japonya Maliye Bakanı 1973–1974 | Sonra gelen Masayoshi Ōhira |
| Önce gelen Tadashi Kuranari | Japonya Ekonomik Planlama Teşkilatı Müdürü 1974–1976 | Sonra gelen Uichi Noda |
| Önce gelen Takeo Miki | Japonya Başbakan Yardımcısı 1974–1976 | Sonra gelen Masayoshi Itō |
| Japonya Başbakanı 1976–1978 | Sonra gelen Masayoshi Ōhira | |
