Stella Kübler

Stella Kübler veya Stella Isaacksohn (doğumu: Goldschlag, d. 10 Temmuz 1922 - ö. 1994),^[1] II. Dünya Savaşı sırasında Gestapo adına Nazilerle işbirliği yapıp saklanan Yahudileri ifşa ve ihbar eden Yahudi kadındır.

Asimile olmuş orta sınıf bir Yahudi ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Stella Goldschlag Berlin'de doğup büyümüştür. Naziler başa geçince diğer Yahudi çocukları gibi devlet okullarına gitmesi yasaklanınca Yahudi cemaatininin okuluna katıldı. Güzelliği ve canlılığıyla tanınıyordu. Ebeveyni Nazi Almanyası'ndan kaçmaya çalıştıysa da diğer ülkelerden vize alamadılar. Stella, eğitimini bitirdikten sonra Nurnbergerstrasse'deki Uygulumalı Sanat Okulu'nda moda tasarımcılığı üzerine yetiştirildi.^[2]

1941'de Yahudi müzisyen Manfred Kübler ile evlendi. Berlin'de kocasıyla birlikte angarya işçisi olarak çalıştırıldı. 1942'de Berlin'de tehcirler başlayıp Yahudiler imha kamplarına gönderilmeye başlandı. Ortadan kaybolan Stella, sarı saçları, mavi gözleri ve "Aryan" görünümlü klasik güzelliğinin yardımıyla Yahudi olmadığını gösteren sahte evrak düzenledi.

1943 baharında Naziler tarafından yakalanan Stella, Nazileri "U-Boat"lar denen kendilerini gayri-Yahudi olarak gösterip saklanan Yahudilerin yakalayıcısı olup Gestapo adına çalışmak için ikna etti. Yahudi cemaatinin okuluna gittiğinden yöredeki Yahudileri tanıyan Stella okul arkadaşlarını kolaylıkla bulup Gestapo'ya ihbar etti. Kurban sayısı hakkındaki veriler değişiklik göstermesine rağmen bu sayı 600 ila 3000 Yahudi arasındadır. Kübler, karizması ve güzelliğini saklanan Yahudileri bulmak için bir araç olarak kullandı. Naziler ona "sarışın zehir" adını verdi.

İşbirliği halinde bulunmasına rağmen Naziler Stella'nın ebeveynini toplama kamplarına gönderdi ve orada öldüler. Kocası 1943'te ailesiyle birlikte Auschwitz'e gönderildi. Tüm bu olanlar Kübler'in iş birlikçiliğini bozmadı ve işine Mart 1945'e kadar devam etti. Bu zaman içinde, Yahudi olan ikinci kocası Rolf Isaaksohn ile evlendi.

Savaş sonunda saklanan Stella Ekim 1945'te Sovyetler tarafından yakalandı, on yıl hüküm yiyip tutuklu kampına gönderildi. Ardından Batı Berlin'e giden Stella orada da yargılanıp on yıl ceza verildi fakat Sovyet hapishanelerinde on yıl yattığı için Almanya hapishanelerinde yatmasına gerek kalmadı. 1992'de Berlin'den okul arkadaşı olan ve savaş sırasında ailesiyle birlikte ABD'ye vize almayı başaran Peter Wyden, Stella'nın biyografisini yazdı.

Savaşta yaptıklarından dolayı yalnızlık ve suçluluk duygusu çekince depresyona girdi. 1994'te bir apartman penceresinden atlayıp intihar etti.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• Wyden, Peter: Stella. New York: Simon & Schuster, 1992
• Gross, Leonard. The Last Jews in Berlin. New York: Simon and Schuster, 1982. ISBN 0-671-24727-1.
• Summary10 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. of Peter Wyden's book Stella