Ses (dilbilim)
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ses, dilin parçalanamayan en küçük parçasıdır. Sesten daha küçük bir dilbirliği yoktur. Sesler bazen tek başlarına, çok defa da yan yana gelerek, canlı cansız varlıkları, kavramları ve durumları karşılayan dil öğelerini, dil biçimlerini meydana getirirler.
Sesliler[değiştir | kaynağı değiştir]
Türkçe sesli harf bakımdan çok zengin bir dildir. Birçok dilde en fazla 5-6 sesli harf bulunduğu halde Türkçede 8 sesli harf vardır. Bu sesler, ses kirişlerinden kopup gelerek, hiçbir engele uğramadan serbestçe çıkarlar. Bu sesliler şunlardır:
a e ı i o ö u ü
Ayrıca bu sesliler kalın ve ince, düz ve yuvarlak, geniş ve dar olarak ikiye ayrılırlar. Şekildeki tabloda görüldüğü gibi:
| Kalın | Kalın | Kalın | Kalın |
|---|---|---|---|
| Düz | Düz | Yuvarlak | Yuvarlak |
| Geniş | Dar | Geniş | Dar |
| a | ı | o | u |
| İnce | İnce | İnce | İnce |
|---|---|---|---|
| Düz | Düz | Yuvarlak | Yuvarlak |
| Geniş | Dar | Geniş | Dar |
| e | i | ö | ü |
Sessizler[değiştir | kaynağı değiştir]
Ses organlarımız bir hareketle ses yolunu darlaştırıp kapatınca, ciğerlerden gelen hava o kapanmış yeri itip açarak, o dar aralıktan sızarak gürültülü bir ses çıkarır; işte bu tutuk sese sessiz adı verilir.Türkçede 21 sessiz harf vardır.
| Sürekli | Sürekli | Süreksiz | Süreksiz |
|---|---|---|---|
| Sert | Yumuşak | Sert | Yumuşak |
| f,s,ş,h | m,n, v,l,ğ,j,r,y,z | p,ç, t,k | b,c,d,g |
 | Dilbilim ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |