S-100

IEEE 696, 1975'ten 1980'lerin ortalarına kadar ilk nesil kişisel bilgisayarlarda (8080, Z80, 6800,...vb.) yaygın olarak kullanılan 100 bacaklı veriyolu standardı.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Küçük bir şirket olan MITS, bilgisayar hobisi olanlara yönelik ürettiği 8-bit Altair mikrobilgisayarı 1975'te piyasaya sürdü. Intel 8080 işlemcili bu bilgisayar, 100 bacaklı kenar bağlantı yuvalı arka plan genişleme veriyoluna sahipti. İlk kişisel bilgisayarda özel bir genişleme yuvası tasarımının tercih edilmesinde, teknik mükemmelikten çok bir tedarikçideki ihtiyaç fazlası stok gibi ekonomik bir nedenin etkisi olmuştur.

Altair, 100 bacaklı veriyolu sayesinde çeşitli uygulamalar için genişletilebilen açık mimariye sahip olmuştur. Başlangıçta "Altair veriyolu" olan sistem, Altair'in yaygın kullanımı ile daha fazla üreticinin veriyoluna uygun kartlar yapmasını sağlamıştır. Hafıza kartları, seri ve paralel arayüz kartları, floppy disket kontrol kartı, video kartı, müzik sentezleyici kartları gibi S-100 uyumlu kartlar yaygınlaşmıştır. Bu gelişme, IMSAI, SOL, Morrow, Godbout/Compupro, Dynabyte, Cromemco ve Vector Graphicile gibi mikrobilgisayar yapan şirketlere 100 bacaklı veriyolunu ürünlerinde kullanma cesareti vermiştir. Bu şirketlerden Cromemco, veriyolunun kendi isimleriyle anılmasını isteyen firmalara cevap olarak S-100 (Standard 100) ortak ismini bulmuştur.

S-100 Kartın Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

S-100 Veriyolunun Sorunları[değiştir | kaynağı değiştir]

• S-100 veriyolu üzerindeki elektrik geriliminin regülasyonsuz olması, güç dağıtımını basitleştirip modüller arası parazitleri azaltırken, her bir kartın kendi regülatörüne sahip olmasını gerektiriyordu ki bu da kartların maliyetini arttırıyordu.
• Güç pinlerinin (1, 2, 51, 52) birbirine yakın olması yanlış yerleştirilen kart üzerinde ciddi hasarlara neden oluyordu.
• Faz 1, Faz 2 ve 2 MHz Saat hatları, 9 adet diğer kontrol sinyallerine yakındı. Saat sinyallerinin keskin iniş ve çıkış sürelerinden dolayı doğru ekranlama yapılmadığında komşu hatlara etki ediyordu.
• 16 veri hattı, 16 adres hattı, 3 güç hattı, 8 kesme ve 39 kontrol hattı vardı. Gereğinden fazla kontrol hattı bulunuyordu.
• 16 veri hattı iki grup tek yönlü hattan oluşuyordu.
• Pinlerin işlevleri konusunda kabul edilmiş belirli bir standart yoktu.

S-100 / IEEE 696[değiştir | kaynağı değiştir]

1983 yılında IEEE'nin oluşturduğu bir çalışma grubu, belirsizlikleri gideren ve gerekli iyileştirmeleri içeren S-100 veriyolu stardartını ilk kez resmi olarak belirledi.

• 8 adres hattının eklenmesiyle, adresleme alanı 16MB'a çıkarıldı.
• 16-bit işlemcileride desteklemesi için 16-bit veri hattı eklendi (2 adet 8-bit tekyönlü veri hattı birleştirilerek 16-bit çift yönlü veri hattı oluşturuldu).
• 16-bit veri hattı için 2 yeni sinyal hattı eklendi - sixteen request (SXTRQ, 58) ve sixteen acknowledge (SIXTN, 60)-.
• 20, 53 ve 70'e, 3 topraklama hattı eklendi.
• 12, maskelenemez kesme (NMI) sinyali için tanımlandı ve veriyolu üzerindeki cihazlar tarafından kontrol edilebilecek 8 kesme sinyalinden oluşan vektör belirlendi.
• (21, 65, 66) tanımlanmayan (NDEF) hatlar ve (27, 28, 69, 71) gelecekte kullanılmak üzere ayrılmış (RFU) hatlar haricindeki tüm hatlar tam olarak belirlendi.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• http://www.csn.ul.ie/~stephen/buses.html#s10015 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• http://www.virtualaltair.com/virtualaltair.com/vac_introduction.asp 17 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• http://retrotechnology.com/herbs_stuff/s100bus.html 31 Aralık 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.