Proculus
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Proculus | |
|---|---|
| Roma İmparatoru & İsyancı | |
| Hüküm süresi | 280 |
| Önce gelen | Probus |
| Sonra gelen | Probus |
| Ölüm | 281 |
Proculus (ö. 281), Historia Augusta'ya göre tahtta hak iddia eden önemsiz isyancılardan birisi olan askerî "tribune" ;[1] 280 yılında Probus'a karşı ayaklanmıştır.
Proculus, Albingaunum (Ligurya'daki, şimdi Albenga) yerlisidir. Bir soylu olarak kabul edilmesine rağmen, ataları hayduttu ve bu zenginliğini kaynağını teşkil ediyordu. Proculus, batıda imparatorluk makamı tarafından tutuklandığında kendi latifundia'sından 2000 silahlı köle toplayabilecek kadar zengindi. Adı Vituriga olan ve yeteneklerinden dolayı "Samso" adıyla çağrılan bir kadınla evlenmişti (4. Yüzyılda Historia Augusta nın yazarı " kadınca olmayan ya da kadına benzemeyen" diye tarif eder.),[2] ve isyana başladığında Herennianus adında dört yaşında bir oğlu vardı.
Proculus, birden fazla Roma Lejyonu'na komuta etmiş hırslı bir askerdi; 280 yılında İmparator Probus'a karşı isyana başlayan Lugdunum (Lyon) halkı tarafından teklif edilen imparatorluğu kabul etti ve ortak imparator olarak Bonosus'la birlikte imparatorluğunu ilan etti.
Suriye'den Sasaniler'le olan savaşından dönen Probus, Proculus'u kuzeye çekilmeye zorladı. Franklar'dan yardım bulma çabası başarısız olunca, onların ihanete uğradı ve Probus tarafından ele geçirildi. Probus, Proculus'u 281 yılı civarında öldürdü ancak, ailesini affetti.
Edward Gibbon tarafından bahsedilen ve Proculus'a ait olduğu düşünülen bir mektup vardır (büyük ihtimalle kurgu) ancak mektup yine de ilginçtir;
- Proculus Maeciano adfini salutum dicit. centum ex Sarmatia virgines cep, ex his una nocte decem inivi; omnes tamen, quod in me erat, mulieres intra dies quindecim reddidi.[3]
Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Historia Augusta, Trebellius Pollio'a ya ait kayıp bir eser olan "tek bir kitapta, Valerian ve Gallienus zamanındaki otuz önemsiz taht iddiacısı ve onlardan önce ya da sonra yaşayan imparatorlar" 'u anlatan bir kaynak içerir.(HA)
- ^ huic uxor virago, quae illum in hanc praecipitavit dementiam, nomine Samso, quod ei postea inditum est, nam antea Vituriga nominata est.
- ^ "Proculus'tan akrabası Maecianus'a, selamlar. Sarmatya'dan yüz tane genç kız aldım. Tek bir gecede bunlardan on tanesiyle birlikte oldum..."
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Roman Emperors: Probus and rival claimants (Roma İmparatorları: Probus ve rakip taht adayları31 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: Historia Augusta da tasvir edilmişlerdir, (İngilizce)
- Historia Augusta: Lives of Firmus, Saturninus, Proculus and Bonosus (Historia Augusta: Firmus, Saturninus, Proculus ve Bonosus'un hayatları,(İngilizce)
- Smith, Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythography (Yunan ve Roma Biyografi ve Mitografisi sözlüğü) :31 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Proculus" cognomen'i birçok kişiyi verir, (İngilizce)
- Edward Gibbon, Decline and Fall of the Roman Empirevol. I. chapter 12 (Roma imparatorluğunun yükselişi ve düşüşü, cilt.I, bölüm 12) 5 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., (İngilizce)
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Probus | Roma İmparatoru & İsyancı 280 | Sonra gelen: Probus |
