Polonya'nın ilk parçalanması
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Polonya'nın ilk parçalanması | |
|---|---|
 Birinci bölünmeden sonra Rus İmparatorluğu'nun koruması altında olan Polonya-Litvanya Birliği (1773–1789) | |
| Nüfus kaybı | |
| Prusya'ya | 580.000[1] |
| Avusturya'ya | 2.650.000 |
| Rusya'ya | 1.300.000 |
| Bölgesel kayıplar | |
| Prusya'ya | 36.000 km² |
| Avusturya'ya | 83.000 km² |
| Rusya'ya | 92.000 km² |
Polonya'nın ilk parçalanması, sonunda 1795'e kadar Polonya-Litvanya Birliği'nin varlığını sona erdiren üç parçalanmadan ilki olarak 1772'de gerçekleşti. Prusya Krallığı ve Habsburg Monarşisini tehdit eden Rus İmparatorluğu'nun gücünde büyüme, bu ilk parçalanmanın arkasındaki temel sebepti.
Prusya Kralı Büyük Frederick, Rusların Osmanlı İmparatorluğu'na karşı başarılarını kıskanan Avusturya'nın savaşa girmesini önlemek için parçalanmayı tasarladı. Zayıf olan Milletler Topluluğu'nun arazisi, zaten Rusya tarafından kontrol edilenler de dâhil olmak üzere, daha güçlü komşuları olan Avusturya, Rusya ve Prusya arasında paylaştırıldı ve böylece bu üç ülke arasında Orta Avrupa'daki bölgesel güç dengesini geri kazandı.
Polonya'nın kendisini etkin bir şekilde savunamaması ve ülkenin içinde bulunan yabancı birliklerle Polonya parlamentosu (Sejm), üç güç tarafından toplanan Sejm'in parçalanması 1773'te onayladı.
Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]
Birinci bölünme, Rus-Türk Savaşı'nda (1768-1774) Rusların Osmanlılara karşı kazandığı zaferlerle Rusya'yı güçlendimesi ve bölgedeki (özellikle Moldavya ve Wallachia'da) Habsburg çıkarlarını tehlikeye sokmasıyla; Avrupa'daki güç dengesi değiştikten sonra meydana geldi.[2][3]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Tim Blanning (2016). Frederick the Great: King of Prussia. p. 688 (316 for reference): Random House. ISBN 1400068126.
- ^ Jerzy Lukowski, Hubert Zawadzki, A Concise History of Poland, Cambridge University Press, 2001, 0-521-55917-0, Google Print, p.84
- ^ Hamish M. Scott, The Emergence of the Eastern Powers, 1756–1775, Cambridge University Press, 2001, 0-521-79269-X, Gooble Print, pp. 181–182
